Χρήστος Μπόκας

Την πολιτική που ανέτρεψε δραματικά οικογενειακούς προϋπολογισμούς, έκλεισε χιλιάδες επιχειρήσεις και υποβάθμισε τις ζωές όλων μας.

Δικαιολογημένα ίσως η κοινωνική οργή για τα δεινά των τελευταίων ετών εστιάζεται σχεδόν αποκλειστικά στις κυβερνήσεις που κλήθηκαν να εφαρμόσουν σκληρές και άδικες οριζόντιες πολιτικές.

Ωστόσο, η κρίση δεν προκλήθηκε μόνο από τα μνημόνια. Προϋπήρχε και δεν είχε μόνο οικονομικά χαρακτηριστικά αλλά βαθιά κοινωνικά που οδήγησαν μεθοδικά σε πλήρη αποσάρθρωση του παραγωγικού ιστού της χώρας.

Παρά ταύτα, η κοινωνική αγανάκτηση που προκάλεσε η απόπειρα βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής δημιούργησε και το γόνιμο πεδίο ανάδειξης δυνάμεων του λαϊκισμού, ορισμένες εκ των οποίων αναρριχήθηκαν πρόσφατα στην εξουσία. Πρόκειται για τις ίδιες δυνάμεις που σήμερα αναγκάζονται να αναπροσαρμόσουν την ρητορική τους όχι όμως και την βασική τους φιλοσοφία. Εξακολουθούν να αντλούν εφεδρείες από την συστηματική καλλιέργεια μίσους και ταξικών αντιθέσεων. Τότε, κατά των... γερμανοτσολιάδων που βρίσκονταν στις καρέκλες εξουσίας και σήμερα κατά της διαπλοκής, της επιχειρηματικότητας, ακόμα και κατά των ιδιωτικών σχολείων.

Πλέον, έχει αποδειχθεί ότι η μόνη αλλαγή που έχει πραγματοποιηθεί είναι στις καρέκλες εξουσίας ή στα «τσαρούχια» βαυαρόφιλων τσολιάδων  καθώς η πολιτική αν δεν παρέμεινε ίδια επιδεινώθηκε επι τα χείρω με τρίτο μνημόνιο. Οσο για την μάχη κατά της διαπλοκής, το στοίχημα για την κυβέρνηση παραμένει ανοικτό αν και  εως τώρα υπάρχουν ενέργειες εντυπωσιασμού και όχι ουσίας

Εκτός αυτών όμως το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια αλλαγή του ισοζυγίου μεταξύ οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας πολλαπλασιάζονται και πλησιάζουν αυτά της οικονομικής κρίσης. Καταλήψεις  πανεπιστημίων, βανδαλισμοί δημόσιων περιουσιών, εμπρησμοί λεωφορείων, επιθέσεις σε γραφεία πολιτικών κομμάτων, μολότοφ σε σπίτια υπουργών, εισβολές σε εκκλησίες, διακοπή θρησκευτικών τελετών κ.α.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ίσως επιταχύνει διαδικασίες, όμως, δεν είναι υπεύθυνη για την κοινωνική καταρράκωση. Πιο πιθανή είναι η αντίστροφη διαδρομή. Σε κάθε περίπτωση όμως οι συνθήκες δημιουργούν το πιο εκρηκτικό μείγμα εν καιρώ μνημονίων.

Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, και εν μέσω ζοφερών κοινωνικών φαινομένων οι φορολογούμενοι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα μέτρα που τρίτου μνημονίου. Η φοροκαταιγίδα που περιγραφόταν όλο το προηγούμενο διάστημα κατά την πολιτική αντιπαράθεση θα πάρει σάρκα και οστά. Παράλληλα με τον φόρο εισοδήματος, τα νέα χαράτσια και τον ΕΝΦΙΑ, οι γονείς θα αντιμετωπίσουν και τις παρενέργειες που προκαλούν οι κυβερνητικές παρεμβάσεις σε δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση ενώ οι εργαζόμενοι θα ενημερωθούν για τα νέα επώδυνα δεδομένα που θα δημιουργήσει η διαπραγμάτευση για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης.

Τα σχεδόν σίγουρα δεδομένα προαναγγέλλουν οριακές κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες χωρίς σε αυτά να συνυπολογίζεται πιθανή αναζωπύρωση των προσφυγικών ροών από τα τουρκικά παράλια.

Ακομα λοιπόν και αν ορισμένοι μειδιούν θεωρώντας ότι η κυβέρνηση θα συγκρουστεί μετωπικά με όσα η ίδια προκάλεσε, το μόνο σίγουρο είναι ότι το κόστος της θα περιοριστεί στις πολιτικές συνέπειες. Ο πραγματικός λογαριασμός θα πληρωθεί από όλους εμάς.