Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Ο Αμερικανός πρόεδρος σφυροκοπά την ευρωπαϊκή κατάρρευση σε όλα τα μέτωπα, την «αποσύνθεση» της Ευρώπης, όπως τη χαρακτήρισε σε συνέντευξή του στο «Politico». Παρεμβαίνει ανοιχτά στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι στις εθνικές εκλογές των τελευταίων θα υποστηρίξει πολιτικά κόμματα που ασπάζονται την ιδεολογία του MAGA σε θέματα μετανάστευσης και πολιτισμού.

Αυτή είναι η ακροδεξιά ατζέντα, την οποία στην Ευρώπη υιοθετούν πολιτικά κόμματα που εμφανίζονται ανερχόμενα στην άλλοτε «ατμομηχανή» της ευρωπαϊκής ενοποίησης, τη Γαλλία και τη Γερμανία, καθώς και σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο πρόεδρος Τραμπ δηλώνει ότι θα «συνεχίσει να υποστηρίζει τους αγαπημένους του υποψηφίους στις ευρωπαϊκές εκλογές», ακόμη και αν αυτό προσβάλλει τις κυβερνήσεις ή έρχεται σε αντίθεση με την προηγούμενη πρακτική ουδετερότητας των ΗΠΑ.

Τέτοιες δηλώσεις ασφαλώς δίνουν αέρα στα πανιά του AfD στη Γερμανία, της Εθνικής Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, του Chega στην Πορτογαλία, του PVV του Γκερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, του Reform UK του Νάιγκελ Φάρατζ στη Βρετανία, του VOX στην Ισπανία και βέβαια της Τζόρτζια Μελόνι, που είναι ήδη πρωθυπουργός στην Ιταλία.

Η υποστήριξη Τραμπ αλλά και πιθανώς των συμμάχων του, όπως ο Ελον Μασκ και άλλοι δισεκατομμυριούχοι που διαχειρίζονται ψηφιακά μονοπώλια με τεράστια επιρροή, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές τα επόμενα χρόνια.

Η αποδοχή των θέσεων αυτών από τους ομόδοξους του Τραμπ είναι λογική, αλλά υπάρχουν και αρκετοί στην Ευρώπη οι οποίοι υιοθετούν τη νέα πολιτική των ΗΠΑ με ένα είδος μαζοχιστικής απόλαυσης υποδεικνύοντας «τα δίκια» του προέδρου Τραμπ για να καταδείξουν ως αδιέξοδη την ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Στο κάτω-κάτω, είναι γεγονός ότι η Ε.Ε. είναι σε τροχιά αποσύνθεσης και χάνει έδαφος σε όλα τα πεδία, όπως η τεχνολογία, η καινοτομία, η οικονομία.

Οσο για την άμυνα, η αλήθεια είναι ότι η Ευρώπη είχε αφεθεί στην αγκαλιά του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, οι οποίες, μην το ξεχνάμε, μαζί με τη Σοβιετική Ενωση διέσωσαν τη Γηραιά Ηπειρο από τον ναζισμό.

Η υποβάθμιση της Ε.Ε. και το ρίσκο ακόμα και της διάλυσής της έχουν επισημανθεί εδώ και χρόνια ακόμα και από φανατικούς ευρωπαϊστές - και από την παρούσα στήλη.

Το κρίσιμο όμως ζήτημα δεν είναι η «διάγνωση» Τραμπ για την Ευρώπη, η οποία σε πολλά σημεία βασίζεται στην πραγματικότητα.

Το μεγάλο ερώτημα είναι η «θεραπεία», η απάντηση που χρειάζεται για να διαφυλαχθεί η συνοχή της Ε.Ε. ώστε να αποτελέσει ανάχωμα για τους πολίτες της στην επερχόμενη οικονομική, γεωπολιτική, ίσως και πολεμική θύελλα που πιθανότατα κυοφορείται.

Η Ακροδεξιά στην Ευρώπη δεν ανεβαίνει επειδή τη «σπρώχνει» ο Τραμπ, αλλά επειδή η Ε.Ε. απέτυχε τόσο στο κοινωνικό μέτωπο όσο και στο οικονομικό. Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες των Ευρωπαίων εργαζομένων έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ η δημιουργία ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που θα ανταγωνίζονταν επί ίσοις όροις τις αμερικανικές πολυεθνικές (που ήταν ο στόχος του ευρώ) αποδείχθηκε όνειρο απατηλό. Εργαζόμενοι αλλά και βιομήχανοι είναι όλοι δυσαρεστημένοι.

Εχουν βάση, λοιπόν, η ευρω-δυσαρέσκεια και ο ευρω-σκεπτικισμός, αλλά η λύση δεν είναι «λιγότερη» Ευρώπη, όπως υπονοεί το νέο δόγμα των ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με το να «πετάξουμε και το μωρό μαζί με το νερό του μπάνιου του», σύμφωνα με μια γερμανική έκφραση που προέρχεται από τον Μεσαίωνα.

Είναι αναγκαία περισσότερη ενοποίηση και εμβάθυνση της Ε.Ε., αλλά με όρους που θα κάνουν τους Ευρωπαίους πολίτες να αισθανθούν ότι η υπόθεση τους αφορά και ότι έχουν να κερδίσουν.

Αποθεώθηκε ο Μάριο Ντράγκι για την έκθεσή του που υποδεικνύει ότι χρειάζονται 800 εκατ. ευρώ επενδύσεις ετησίως για να καλυφθεί το χάσμα ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε.

Εάν όμως αυτές οι επενδύσεις κατευθυνθούν για να διασωθεί η πολεμική βιομηχανία της Γερμανίας και των άλλων μεγάλων χωρών, τι έχουν να κερδίσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες για να την υποστηρίξουν; Είναι αλήθεια ότι η Ε.Ε. είναι σε κρίση, αλλά η λύση είναι ένα νέο ευρωπαϊκό κοινωνικό συμβόλαιο που θα την κινητοποιήσει, όχι η διάλυσή της.