Βασίλης Στεφανακίδης

Και τούτο γιατί οι τωρινές επιδοτήσεις από το κράτος δεν μπορεί να είναι παντοτινές. Ούτε φυσικά το να περιορίσουμε την κατανάλωση πέραν ενός λογικού ορίου είναι η λύση.

Προφανώς αντίδοτο στην ακρίβεια είναι να στραφούν τα νοικοκυριά σε λύσεις που έχουν να κάνουν με την ιδιοπαραγωγή ηλεκτρισμού μέσω των ηλιακών πάνελ, την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων, τον περιορισμό απώλειας θερμότητας στα σπίτια με αντικατάσταση κουφωμάτων και μονώσεις κ.λπ.
Μπορούν όμως όλοι να προβούν σε τέτοιες σημαντικές επενδύσεις και να ρίξουν το κόστος της ενέργειας;

Προφανώς όχι. Παρότι η κυβέρνηση τρέχει διάφορα προγράμματα με επιδοτήσεις, αυτά αφορούν, κακά τα ψέματα, αυτούς που έχουν οικονομικό απόθεμα και μπορούν να εκταμιεύσουν την απαραίτητη ιδιωτική συμμετοχή στα προγράμματα αυτά και η οποία δεν είναι ευκαταφρόνητη. Επιπρόσθετα η απόσβεση μιας τέτοιας επένδυσης απαιτεί με τα σημερινά δεδομένα αρκετά χρόνια.

Για να εγκαταστήσει κάποιος, για παράδειγμα, ηλιακά πάνελ στην ταράτσα του σπιτιού του ή της πολυκατοικίας, χονδρικά μπορεί αυτά να στοιχίσουν 10.000 ευρώ. Και ναι μεν θα υπάρχει επιδότηση κατά 50%, αλλά τα υπόλοιπα 5.000 πρέπει ο ενδιαφερόμενος να τα διαθέτει. Ομοια και για την εγκατάσταση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα ή των σύγχρονων ηλιακών συλλεκτών που αναλαμβάνουν με το ζεστό νερό να θερμαίνουν και το σπίτι. Αλλά και για τη συμμετοχή στα προγράμματα Εξοικονομώ που είναι πολύ σημαντικά, απαιτείται και η ιδία συμμετοχή, όπως και για την αντικατάσταση των παλαιών ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών.

Θα πει κανείς πως όποιος θέλει μπορεί να πάρει κάποιο δάνειο από τις τράπεζες αν δεν διαθέτει το απαιτούμενο κεφάλαιο για να εκσυγχρονίσει ενεργειακά το σπίτι του. Υπάρχει όμως μία λεπτομέρεια που δεν την ξεπερνά κανείς εύκολα. Για να σου δώσει η τράπεζα δάνειο, για να βάλεις για παράδειγμα ηλιακά πάνελ στην ταράτσα σου ή να μονώσεις το σπίτι σου, ζητά εμπράγματες εξασφαλίσεις. Τουτέστιν να εγγράψει υποθήκη πάνω στο ακίνητό σου. Κι αυτό δεν το δέχεται εύκολα ο καθένας.

Η λύση ενδεχομένως θα ήταν μια κρατική εγγύηση με υποθήκη στα ηλιακά πάνελ και τους θερμοσυσσωρευτές. Είναι όμως εφικτή; Μάλλον δύσκολο, γιατί δεν μπορώ να φανταστώ μια τράπεζα να έρχεται και να ξηλώνει πάνελ γιατί ο ιδιοκτήτης δεν πληρώνει τις δόσεις του. Αλλά και να γινόταν αυτό, λίγο θα ένοιαζε τον ιδιοκτήτη αν του ξήλωναν τον ηλιακό θερμοσίφωνα, ενώ αν κινδυνεύει το σπίτι του είναι όντως μεγάλο πρόβλημα.

Επιπρόσθετα, οι χιλιάδες καταναλωτές που πλήρωσαν ένα σημαντικό ποσό για να βάλουν το κάποτε φθηνό καύσιμο του φυσικού αερίου, διαπιστώνουν τώρα πως η επιλογή τους ήταν λάθος και όχι μόνο δεν πρόκειται να κάνουν απόσβεση, αλλά καλούνται τώρα να πληρώνουν περισσότερα απ’ όσα θα πλήρωναν αν παρέμεναν στο πετρέλαιο.

Οι αντικειμενικές αυτές, λοιπόν, δυσκολίες καθιστούν την υπόθεση της ενεργειακής αυτονόμησης και μείωσης της εξάρτησης από τα ακριβά ενεργειακά προϊόντα υπόθεση μόνο για τους έχοντες και όχι γι’ αυτούς που έχουν και μεγαλύτερο πρόβλημα και είναι οι οικονομικά ασθενέστεροι.
Ενας δισεπίλυτος γρίφος για την ελληνική κοινωνία αλλά και την κυβέρνηση για να επιτευχθούν ενεργειακές οικονομίες κλίμακος στην παρούσα φάση και με δεδομένο το βιοτικό επίπεδο που έχει κατακρημνιστεί από τις πολυετείς κρίσεις.

Ετσι, η μόνη ελπίδα παραμένει μια κοινή ευρωπαϊκή λύση στην αντιμετώπιση του προβλήματος με ένα ενεργειακό ευρωπαϊκό ομόλογο και πλαφόν στη χονδρική του φυσικού αερίου. Αν αυτό επιτευχθεί εγκαίρως ή αν θα το δούμε αφού πρώτα υποστούμε τα δεινά του χειμώνα, μένει να αποδειχτεί στην πράξη.