Δεκάδες
δημοσιογράφοι του
Πενταγώνου αναγκάστηκαν να παραδώσουν τις διαπιστεύσεις τους μέχρι το απόγευμα της Τετάρτης, μετά την άρνησή τους να υπογράψουν ένα νέο, εκτενές σύνολο κανόνων που θεωρούνται ασύμβατοι με τις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας, βάζοντας τέλος σε δεκαετίες απευθείας πρόσβασης στο εσωτερικό του
αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.
Μαζική αποχώρηση δημοσιογράφων από το Πεντάγωνο
Στις ώρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας, οι δημοσιογράφοι εργάζονταν πυρετωδώς για να μαζέψουν τα πράγματά τους από τα δύο δωμάτια Τύπου, με τους διαδρόμους να γεμίζουν κουτιά, βιβλία και αναμνηστικά από δεκαετίες ρεπορτάζ. Ένας έμπειρος ανταποκριτής, μιλώντας ανώνυμα, ανέφερε ότι συνήθως χρησιμοποιεί το μετρό για να πάει στη δουλειά, αλλά «σήμερα ήρθα με το αυτοκίνητο, γιατί έχουμε τόσα πράγματα να πάρουμε πίσω».
Οι δημοσιογράφοι, ενώ αποχωρούσαν, προσπαθούσαν να υπολογίσουν πώς θα συνεχίσουν να καλύπτουν το Πεντάγωνο χωρίς τη φυσική πρόσβαση που είχαν για χρόνια. Πολλοί εκφράζουν ανησυχία ότι η κάλυψη θα πληγεί σοβαρά, αν και αρκετοί δηλώνουν αποφασισμένοι να αποδείξουν ότι οι περιορισμοί δεν θα σταματήσουν τη δουλειά τους – με ορισμένους να προαναγγέλλουν πιο επιθετική δημοσιογραφική στάση.
Οι νέες οδηγίες του Πιτ Χέγκσεθ
Οι αλλαγές επιβλήθηκαν στο πλαίσιο οδηγιών του υπουργού Άμυνας,
Πιτ Χέγκσεθ – πρώην παρουσιαστή του Fox News που έχει συχνά ειρωνευτεί τα
μέσα ενημέρωσης. Υπό την ηγεσία του, το Πεντάγωνο έχει ήδη μειώσει σταδιακά την πρόσβαση των δημοσιογράφων, απομακρύνοντας τηλεοπτικά δίκτυα από τους χώρους εργασίας τους και κλείνοντας την αίθουσα ενημερώσεων που πολλοί χρησιμοποιούσαν ως εναλλακτική.
Το νέο σύνολο κανόνων, που περιορίζει τις δημοσιογραφικές δραστηριότητες, θεωρείται η πιο σημαντική – και επικίνδυνη – κίνηση προς αυτήν την κατεύθυνση. Πολλοί ρεπόρτερ αρνήθηκαν να συμφωνήσουν με τις αυστηρές διατάξεις για τη «συλλογή πληροφοριών» από στρατιωτικούς υπαλλήλους, τονίζοντας ότι η ασάφεια των όρων καθιστά δυσχερή την άσκηση της δουλειάς τους.
«Ο Τύπος είναι πολύ ανέντιμος»
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο την Τρίτη, ο Τραμπ υπερασπίστηκε τον υπουργό Άμυνας του, Πιτ Χέγκσεθ, λέγοντας: «Πιστεύω ότι θεωρεί τον Τύπο εξαιρετικά διαταρακτικό για την παγκόσμια ειρήνη. Ο Τύπος είναι πολύ ανέντιμος».
Η δήλωση ήρθε καθώς οι νέοι κανόνες του Πενταγώνου έχουν προκαλέσει μαζικές αντιδράσεις δημοσιογραφικών οργανώσεων, που τους θεωρούν ασύμβατους με τις αρχές της ελεύθερης ενημέρωσης.
Ενιαίο μέτωπο από τα μεγάλα δίκτυα
Παρά τις πολιτικές αντιπαραθέσεις που χωρίζουν συχνά δίκτυα όπως το Fox News και το CNN, οι πέντε μεγαλύτερες τηλεοπτικές οργανώσεις των ΗΠΑ υπέγραψαν κοινή δήλωση με την οποία δεσμεύτηκαν να μην υπογράψουν τους νέους κανόνες του Πενταγώνου, υποστηρίζοντας ότι «απειλούν θεμελιώδεις δημοσιογραφικές αρχές».
«Θα συνεχίσουμε να καλύπτουμε τον αμερικανικό στρατό όπως κάναμε επί δεκαετίες, υπερασπιζόμενοι τις αρχές ενός ελεύθερου και ανεξάρτητου Τύπου», αναφέρουν στη δήλωση.
«Θα βρούμε τρόπους να συνεχίσουμε»
Ένας έμπειρος ανταποκριτής του Πενταγώνου σημείωσε πως «η κάλυψη αναπόφευκτα θα δεχθεί πλήγμα». «Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα θα μειωθούν τα ερευνητικά ρεπορτάζ που θα κάναμε», ανέφερε, προσθέτοντας όμως: «Μακροπρόθεσμα, θα βρούμε τρόπους να παρακάμψουμε τους περιορισμούς. Μάλιστα, αυτό με παρακινεί περισσότερο – τώρα θα δουλέψω πιο σκληρά για να αποδείξω ότι μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς να είμαστε εκεί».
Οι δημοσιογράφοι ανησυχούν κυρίως για την καθυστέρηση στην παροχή επίσημων απαντήσεων σε περιπτώσεις κρίσεων ή διεθνών εξελίξεων. Εκεί όπου παλαιότερα μπορούσαν να ζητήσουν άμεσα σχόλιο από αξιωματούχους, πλέον θα πρέπει να περιμένουν απαντήσεις μέσω τηλεφώνου ή email.
Ο φόβος «παγώματος» της ενημέρωσης
Πρόσθετη ανησυχία προκαλεί η αναφορά στις νέες οδηγίες ότι τα στελέχη του στρατού «αντιμετωπίζουν πιθανές αυστηρές κυρώσεις για τη γνωστοποίηση μη δημόσιων πληροφοριών χωρίς εξουσιοδότηση», κάνοντας μνεία ακόμη και σε «ποινική ευθύνη».