Εκτοξεύεται ο πρώτος ελληνικός δορυφόρος

Την Ελλάδα στο… Διάστημα ετοιμάζεται να στείλει μια ομάδα Ελλήνων επιστημόνων, δημιουργώντας επί αμερικανικού εδάφους τον πρώτο «ελληνικής κατασκευής» δορυφόρο, η εκτόξευση του οποίου προγραμματίζεται να γίνει στις 17 Ιουνίου από το Mid-Atlantic Regional Spaceport της NASA στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ. 

Πρόκειται για έναν low cost δορυφόρο, ιδιαίτερα μικρό σε μέγεθος, του οποίου η κατασκευή όχι μόνο δημιουργεί νέα δεδομένα στον χώρο της διαστημικής τεχνολογίας, αλλά ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα στη χώρα μας να καταστεί από το μηδέν πρωτοπόρος δύναμη στον τομέα της Αεροδιαστημικής! Μόνο τυχαία δεν είναι άλλωστε η ονομασία («Λ-Sat»), που επέλεξαν να δώσουν οι Ελληνες επιστήμονες στον συγκεκριμένο μικροδορυφόρο -όπως τον χαρακτηρίζουν λόγω των διαστάσεών του-, η προέλευση της οποίας παραπέμπει ευθέως στο γράμμα λάμδα του ελληνικού αλφαβήτου που θυμίζει Ελλάδα, ήλιο, λίθο (δηλαδή «Γη του φωτός»). 

Παρά το γεγονός ότι στο πρόγραμμα κατασκευής του μικροδορυφόρου εργάστηκαν εθελοντικά περισσότεροι από 15 Ελληνες ερευνητές και εργαζόμενοι σε πανεπιστήμια και ιδρύματα σε όλο τον κόσμο, εμπνευστής αλλά και ψυχή της προσπάθειας είναι ο αστροφυσικός, καθηγητής Αεροδιαστημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ στη Silicon Valley της Καλιφόρνια Περικλής Παπαδόπουλος. «Ονόμασα την ομάδα που δούλεψε πάνω στο συγκεκριμένο πρόγραμμα “Greek Minds at Work” (Ελληνικά Μυαλά σε Δράση) και αυτό διότι για την κατασκευή του μικροδορυφόρου δούλεψαν αποκλειστικά ελληνικής καταγωγής επιστήμονες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται και μία ομάδα 6 παιδιών που ήρθαν από την Ελλάδα και έμειναν στην Καλιφόρνια για περίπου 8 μήνες έως ότου να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, ενώ σημαντική ήταν επίσης και η συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τον καθηγητή κ. Νικήτα Νικητάκο», αναφέρει ο κ. Παπαδόπουλος μιλώντας στο «ΘΕΜΑ». 

Κόστισε 100.000 δολάρια

Εχοντας ως βασικό στοίχημα να βάλει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη διαστημικής τεχνολογίας, ο Ελληνας επιστήμονας τονίζει ότι όχι μόνο χρησιμοποιήθηκε τεχνολογία αιχμής για την κατασκευή του μικροδορυφόρου, αλλά και όλα τα ηλεκτρονικά συστήματά του δημιουργήθηκαν από το μηδέν, με αποτέλεσμα να συσσωρευτεί μια εξαιρετικά πολύτιμη γνώση για τη χώρα μας, στο ενδεχόμενο βεβαίως που θελήσει να την εκμεταλλευτεί. «Είναι ευκαιρία αυτός ο “σπόρος” να καλλιεργηθεί ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί σε πρωτοπόρο βιομηχανία κατασκευής μικροδορυφόρων από τα άτομα που έχουν εμπλακεί και κατέχουν πλέον τη σχετική τεχνογνωσία. Πρέπει να σημειώσω ότι αυτή τη στιγμή γίνεται μια μικρή επανάσταση στον χώρο της διαστημικής τεχνολογίας, όπου παρατηρείται στροφή στη χρήση μικροδορυφόρων. Ενδεικτικά να επισημάνω πως για έναν κανονικό δορυφόρο, μεγέθους μερικών μεγάλων δωματίων, χρειάζονται περίπου 400-500 εκατ. δολάρια, ενώ για την κατασκευή και εκτόξευσή του απαιτούνται έως και 7 χρόνια. Η σημερινή τάση είναι να κατασκευάζονται πλέον μικρότερου μεγέθους δορυφόροι, με σημαντικά λιγότερο κόστος, πολύ πιο εύκολοι στο να εκτοξευτούν και με τη χρήση τελευταίας τεχνολογίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αρκετές εταιρείες στη Silicon Valley -τα πιο πολλά μέλη τους είναι μάλιστα μαθητές μας- να στρέφονται σ την κατασκευή μικροδορυφόρων», τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος. 

Η κατασκευή του ελληνικού μικροδορυφόρου κόστισε περίπου 100.000 δολάρια, ενώ για τη χρηματοδότησή του υπήρξε εξαιρετικά μεγάλη ανταπόκριση από πλευράς Ελλήνων και Ελληνοαμερικανών επιχειρηματιών. Τελικά και αφού πρώτα αποκλείστηκαν όσοι ήθελαν να βοηθήσουν οικονομικά επιδιώκοντας να διαφημιστούν μέσω του δορυφόρου για προσωπικό όφελος, το σύνολο σχεδόν των χρημάτων δόθηκε από έναν Ελληνα ομογενή. «Πρόκειται για έναν συμπατριώτη μας με μεγάλη αγάπη για τη χώρα, όχι πολύ πλούσιο. Επειδή ο ίδιος έχει ζητήσει να διατηρηθεί η ανωνυμία του, θα σας μόνο ότι κατάγεται από τη Μεσσηνία», μας λέει σχετικά ο κ. Παπαδόπουλος. Ο «Λ-sat» θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από τη Γη για περίπου έναν χρόνο, έχοντας κατά την παραμονή του δύο στόχους: πρώτον -στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών-, να παρουσιάζει σε πραγματικό χρόνο την κίνηση όλων των ελληνικών εμπορικών πλοίων, ιδιαίτερα εκείνων που πλέουν στον Ινδικό ωκεανό και στα ανοιχτά των αφρικανικών ακτών, βοηθώντας έτσι στην προστασία τους από την πειρατεία μέσω του συστήματος AIS. 

Το συγκεκριμένο σύστημα λαμβάνει ένα συγκεκριμένο σήμα από τα ελληνικά πλοία και το μεταδίδει σε έναν σταθμό εδάφους, ενημερώνοντας έτσι τα γειτονικά καράβια εάν υπάρχει κάποιος κίνδυνος ή κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεύτερον -σε επιστημονικό πεδίο-, θα πραγματοποιηθεί παγκοσμίως το πρώτο test του γραφένιου στο Διάστημα. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά νέα «υλικά» της νανοτεχνολογίας, το οποίο σχεδιάζεται να χρησιμοποιηθεί στα μελλοντικά τρανζίστορ, σε διάφανες και εύκαμπτες οθόνες, σε μπαταρίες του μέλλοντος και αρκετές ακόμη εφαρμογές. Ο «Λ-sat» έχει ήδη προσελκύσει παγκόσμιο ενδιαφέρον, ενώ η εκτόξευσή του θα μεταδοθεί ζωντανά τόσο από το www.lambdasat.com όσο και από την ιστοσελίδα της NASA στη διεύθυνση http://www.nasa.gov/multimedia/nasatv

Ο Ελληνας πίσω από τον πρώτο low cost δορυφόρο

Αν και αποτελεί έναν από τους πιο επιφανείς επιστήμονες στον τομέα της αεροδιαστημικής τεχνολογίας και είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Αμερική ως ο άνθρωπος που προσεδάφισε το μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Curiosity» στην επιφάνεια του Αρη, ο κ. Παπαδόπουλος ποτέ δεν έκρυψε την αγάπη του για την Ελλάδα και ιδιαίτερα για τη Μεσσηνία, απ’ όπου κατάγεται. Πρόσφατα μάλιστα απασχόλησε θετικά και την ελληνική επικαιρότητα έχοντας, μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, συναντηθεί δύο φορές με τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά, στο πλαίσιο της πρότασής του για τη δημιουργία διαστημικού σταθμού στην Καλαμάτα. 

«Είναι κάτι για το οποίο θεωρώ πως όσο δύσκολο και αν φαίνεται, είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί και μάλιστα άμεσα», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» ο καθηγητής Αεροδιαστημικής Μηχανικής, αποφεύγοντας ωστόσο να επεκταθεί περαιτέρω. 

Ο κ. Παπαδόπουλος γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1963. Τελείωσε το Λεόντειο Λύκειο και εν συνεχεία, το 1982, έφυγε για την Αμερική με σκοπό να σπουδάσει Αεροαστροναυτική Ναυπηγική. «Για κάποιον λόγο είχα από μικρός κλίση στη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Πιστεύω ότι επηρεάστηκα σημαντικά από το γεγονός ότι κατά τις δεκαετίες ’60 και ’70, χάρη στο πρόγραμμα “Απόλλων”, το Διάστημα ήταν συνεχώς στην επικαιρότητα», προσθέτει ο ίδιος. 

Το 1992 παίρνει το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, αποσπώντας μάλιστα για εκείνη τη χρονιά το βραβείο καλύτερης διδακτορικής διατριβής. Από το 1987 εργάζεται στο ερευνητικό κέντρο της NASA Ames στην Καλιφόρνια, ενώ δούλεψε για περισσότερο από 10 χρόνια στο πρόγραμμα προσεδάφισης του «Curiosity» στον πλανήτη Αρη.

Από τη NASA έχει βραβευτεί για την προσφορά του. Μεταξύ άλλων, του απενεμήθη και το βαρύτιμο βραβείο Turning Goals Into Reality (TGIR). Το 2003 ίδρυσε την εταιρεία Space Systems LLC και ηγείται μιας ομάδας ερευνητών που έχουν ολοκληρώσει με επιτυχία πολλά προγράμματα και αποστολές για την εξερεύνηση του Διαστήματος και πλανητών του ηλιακού μας συστήματος. Σήμερα είναι καθηγητής Αεροδιαστημικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια, ειδικός στο αντικείμενο της υπερηχητικής επανένταξης. Ακόμη, είναι μέλος στο Tau Beta-Pi-National Engineering Honorary Society και το Pi Tau Sigma-National Mechanical Engineering Honorary Fraternity.