Ο «Κρητικός» στραπατσάρει την Ύδρα και τις Σπέτσες - Ανοίγει καταστήματα ανάμεσα σε ιστορικά κτίρια

Τα σχέδια της Κρητικός Α.Ε. να ανοίξει δύο σούπερ μάρκετ στην Υδρα και τις Σπέτσες, ακριβώς πάνω στις παραδοσιακές προκυμαίες και ανάμεσα σε διατηρητέα μνημεία-τοπόσημα, αναστατώνουν τις τοπικές κοινωνίες - και όχι μόνο.

Πρωτίστως, οι κάτοικοι σε Υδρα και Σπέτσες, αυθόρμητα αλλά και οργανωμένα σε συλλογικό επίπεδο, προβαίνουν σε διαβήματα διαμαρτυρίας, προειδοποιώντας τους αρμόδιους κρατικούς φορείς για τις πολλαπλές και ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες.

Τα ιστορικά κτίρια

Τις οποίες, σχεδόν νομοτελειακά, αναμένεται πως θα επιφέρει η εγκατάσταση σούπερ μάρκετ σε εμβληματικά σημεία της Υδρας και των Σπετσών, ανάμεσα στα ιστορικά κτίρια σε ό,τι αφορά το γραφικό λιμάνι της Υδρας, κτίσματα που χρονολογούνται προ του 1831 και ανήκουν στα αρχαία μνημεία της χώρας.

Στις δε Σπέτσες το σούπερ μάρκετ της Κρητικός Α.Ε. προβλέπεται να εγκατασταθεί σε ακίνητο που εφάπτεται στην ιστορική, νεοκλασική οικία του εθνικού ευεργέτη Σωτηρίου Αναργύρου, δωρητή της περίφημης Αναργυρείου-Κοργιαλενείου Σχολής Σπετσών.

Είναι οξύμωρο, μάλιστα, ότι ενώ η Κρητικός Α.Ε. ετοιμάζεται να υλοποιήσει την επένδυσή της, επεκτείνοντας την αλυσίδα των σούπερ μάρκετ της στις Σπέτσες, στη μεσοτοιχία ακριβώς με το μελλοντικό σούπερ μάρκετ ξεκινούν οι εκτεταμένες εργασίες αναστήλωσης, αποκατάστασης και ανάδειξης της οικίας Αναργύρου, δαπάναις της Περιφέρειας Αττικής, με προϋπολογισμό έργου 2,5 εκατ. ευρώ, τον οποίον υπέγραψε πριν από μόλις μερικές εβδομάδες ο περιφερειάρχης Νίκος Χαρδαλιάς.

Αγανάκτηση

Οι ντόπιοι έχουν τεθεί σε κατάσταση συναγερμού, φοβούμενοι την ανεπανόρθωτη αλλοίωση της ιδιαίτερης πολιτιστικής φυσιογνωμίας της Υδρας και των Σπετσών όταν, αίφνης, ένα σούπερ μάρκετ -με την όχληση που αναπόφευκτα συνεπάγεται η λειτουργία του- εμφανιστεί πίσω από τα γαϊδουράκια στο λιμάνι της Υδρας και στη μέση της κεντρικής οδικής αρτηρίας των Σπετσών. Και ενώ οι δύο αγορές-στόχοι της Κρητικός Α.Ε. εμφανίζουν πολλές ομοιότητες και δείχνουν να ανήκουν στον ίδιο σχεδιασμό, η περίπτωση της Υδρας διαφέρει ελαφρώς από εκείνη των Σπετσών.

Κυρίως διότι στη μεν Υδρα τα τρία ακίνητα, συνολικού εμβαδού περίπου 500 τ.μ., τα οποία η Κρητικός σκοπεύει να μετατρέψει σε ένα σούπερ μάρκετ, είναι μισθωμένα, περίπου από το τέλος του 2021. Ενώ το ακίνητο στις Σπέτσες, συνολικής επιφάνειας περίπου 800 τ.μ., έχει εξαγοραστεί και αποτελεί πλέον ιδιοκτησία της εταιρείας.

Επίσης, στην Υδρα οι προσπάθειες της εταιρείας να αναδιαρρυθμίσει τα τρία διατηρητέα ακίνητα ώστε να τα προσαρμόσει στις απαιτήσεις ενός σούπερ μάρκετ, παρόλο που μετρούν ήδη μία τριετία, δεν έχουν ολοκληρωθεί και το κατάστημα δεν είναι σε κατάσταση να ανοίξει ακόμη, καθώς ο Δήμος Υδρας δεν έχει χορηγήσει τη σχετική άδεια εγκατάστασης.

Η Κρητικός Α.Ε., προς το παρόν με εξώδικη διαμαρτυρία, στρέφεται κατά του Δήμου Υδρας, καταγγέλλοντας παράνομη -και εμμέσως εσκεμμένη- κωλυσιεργία, απειλώντας για περαιτέρω νομικές ενέργειες κ.λπ.

Ταυτόχρονα στις Σπέτσες, έως σήμερα, δεν έχει παρατηρηθεί κάποια αξιοσημείωτη κινητικότητα σε ό,τι αφορά την προετοιμασία και αναδιαρρύθμιση του παλαιού κτιρίου που απέκτησε η Κρητικός Α.Ε. πριν από μερικούς μήνες.

Ο τοπικός δήμος δεν έχει ενημερωθεί επισήμως για το τι ακριβώς προβλέπεται να συμβεί εκεί - αν και, όπως πάντα, πέρα από τους τύπους, υπάρχει η ουσία. Και η ουσία έγκειται στην κάθετη, κατηγορηματική εναντίωση της εκάστοτε κοινωνίας (της συντριπτικής πλειονότητας των κατοίκων, τουλάχιστον) σε εξελίξεις που ενδέχεται να αποβούν επιβλαβείς για τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την αυθεντικότητα του τόπου, εν προκειμένω της Υδρας και των Σπετσών.

No passaran

«Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει ζητήσει τη γνώμη μας σχετικά με την εγκατάσταση σούπερ μάρκετ», δηλώνει στο «ΘΕΜΑ» η δήμαρχος Σπετσών Ευγενία Φραγγιά. Τονίζοντας με έμφαση πως «αυτό που εμείς, ως Δήμος Σπετσών, θέλουμε να καταστήσουμε απολύτως σαφές ότι η επιχειρηματικότητα θα πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως και χωρίς την παραμικρή έκπτωση στην ποιότητα και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του τόπου μας. Δεν αναφέρομαι μόνο στη συγκεκριμένη περίπτωση της Κρητικός Α.Ε. και τα σχέδιά της, αλλά για κάθε ανάλογη κίνηση. Ποτέ δεν θα μπουν οι Σπέτσες “στα παπούτσια’’ της επιχειρηματικότητας. Είμαστε αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε καμία παρέμβαση που απειλεί να αλλοιώσει την πολιτισμική και ιστορική ταυτότητα του νησιού μας».

Στο κτίριο που πέρασε στην ιδιοκτησία της Κρητικός Α.Ε. στεγάζονταν μερικά μικρά καταστήματα (καφενείο, μπιλιαρδάδικο, ενοικιάσεις και επισκευές ποδηλάτων, ασφαλιστικό γραφείο) καθώς και μία οικία. Ασφαλώς, όμως, το σημείο ήταν γνωστό χάρη στον δίδυμο -χειμερινό και θερινό- κινηματογράφο «Μαρίνα». Ο οποίος, όπως και κάθε άλλη από τις μικρές επιχειρήσεις στο σημείο απλώς παύουν να υφίστανται, καθώς έχουν κληθεί να εκκενώσουν τον χώρο για χάρη του καινούριου σούπερ μάρκετ.

Στην Υδρα, αντίστοιχα, το ουσιαστικό ζήτημα είναι το πώς τα τρία κτίρια που έχει μισθώσει η εταιρεία θα συνενωθούν, πρακτικά και αργά ή γρήγορα, σε ένα ενιαίο σούπερ μάρκετ. Υπ’ αυτό το πρίσμα, οι φόβοι των ντόπιων είναι δικαιολογημένοι και δεν καταπραΰνονται από τους περιορισμούς που θέτει το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο για τους παραδοσιακούς οικισμούς, όπως η Υδρα, την επιτρεπόμενη χρήση των κτιρίων που χαρακτηρίζονται ως αρχαία μνημεία κ.ο.κ.

Η τοπική κοινότητα δεν είναι διατεθειμένη να πειστεί ούτε από τα επιχειρήματα που προβάλλει η Κρητικός Α.Ε., η οποία δηλώνει ότι σκοπεύει να δημιουργήσει κάτι σαν «παντοπωλείο-μπουτίκ», ένα ντελικατέσεν και όχι ένα μεγάλο, ενιαίο σούπερ μάρκετ. Εξ ου και εστιάζει σε ένα από τα τρία διατηρητέα κτίρια που έχει μισθώσει, επιφάνειας περίπου 200 τ.μ., αλλά χωρίς να διευκρινίζει τι σκοπεύει να κάνει με τα άλλα δύο καταστήματα.

Με απλά λόγια, όπως εξηγεί στο «Πρώτο Θέμα» Υδραίος με ολοκληρωμένη γνώση της υπόθεσης «αυτό που επιχειρεί τώρα να κάνει ο Κρητικός είναι να “σαλαμοποιήσει’’ το σχέδιό του, ώστε να εξασφαλίσει την άδεια εγκατάστασης που χρειάζεται. Λένε, π.χ., ότι θα φτιάξουν μόνο ένα ντελικατέσεν.

Εντάξει, ας πούμε πως το ένα θα είναι ντελικατέσεν, το διπλανό θα πουλάει, π.χ., είδη νοικοκυριού, απορρυπαντικά κ.ά., και το τρίτο, π.χ., αναψυκτικά κι όλα τα υπόλοιπα. Δηλαδή στην πράξη θα είναι ένα σούπερ μάρκετ Κρητικός με τρεις χώρους. Αλλά ποιος μας λέει ότι στην πορεία δεν θα πέσουν ενδιάμεσοι τοίχοι, χωρίσματα κ.λπ., ώστε τα τρία μαγαζιά να γίνουν ένα; Εξάλλου, αυτό το έχουν ήδη επιχειρήσει. Σχεδόν το είχαν καταφέρει, αλλά τους σταμάτησε η Αρχαιολογία».

Ο τύπος και η ουσία

Εν συντομία, η υπόθεση της Υδρας έχει ως εξής: Τον Οκτώβριο του 1989, η Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, διαβίβασε προς τον Δήμο Υδρας μια αιτιολογική έκθεση, η οποία αφορούσε στον χαρακτηρισμό 43 κτισμάτων επί του παραλιακού μετώπου, στο λιμάνι του νησιού. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται ρητώς τα κτίρια με αύξοντα αριθμό 29, 30α και 30β - τα οποία και ενοικίασε η Κρητικός Α.Ε. από τους ιδιοκτήτες τους.

Εντούτοις, όπως προβλέπει υπουργική απόφαση του 1990 (ΦΕΚ 338/Δ/1990), τα 43 διατηρητέα της Υδρας υπάγονται σε ένα ειδικό καθεστώς αυστηρών περιορισμών ως προς τις επιτρεπόμενες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις και τη χρήση τους, πάντα με γνώμονα την προστασία της αυθεντικότητάς τους. Βεβαίως, τα τρία συνεχόμενα ακίνητα χρησιμοποιήθηκαν επί δεκαετίες ως καταστήματα, εμπορικού τύπου, με σφουγγάρια, ναυτικά είδη κ.ά., ήπιας δραστηριότητας και, προφανώς, άμεσα συνυφασμένης με την καθημερινότητα και τις ανάγκες των κατοίκων της Υδρας.

Με την πάροδο του χρόνου, τα σχοινιά και τα αλιευτικά αντικαταστάθηκαν από τουριστικά είδη, ενδύματα, κοσμήματα κ.λπ. - αν και ουδέποτε φιλοξενήθηκε εκεί κάποια δραστηριότητα υψηλής όχλησης ή κάποια που να αποτελεί κραυγαλέα παραφωνία στο περιβάλλον του λιμανιού. Ωσπου, το 2021, η Κρητικός Α.Ε. νοίκιασε την τριάδα των καταστημάτων δίπλα στο χαρακτηριστικό κτίσμα με τις καμάρες όπου σήμερα στεγάζεται το υποκατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς.

Από την άποψη της εταιρείας, εάν τα τρία μαγαζιά συνενώνονταν, μαζί με τους βοηθητικούς χώρους, τα πατάρια κ.λπ., θα εξασφαλιζόταν ένα ωφέλιμο εμβαδόν σχεδόν 500 τ.μ. για την ανάπτυξη του σούπερ μάρκετ. Πράγματι, σε πρώτη φάση επιχειρήθηκε μια συνένωση, η οποία νομιμοποιήθηκε με κάποιου είδους ρύθμιση περί αυθαιρέτων (αν και για τα αρχαία μνημεία η νομιμοποίηση αυθαιρεσιών γενικώς απαγορεύεται).

Ακολούθως, όμως, σε έλεγχο του ΥΠΠΟ, η τροποποίηση κρίθηκε αντικανονική και η Κρητικός Α.Ε. υποχρεώθηκε να διαχωρίσει εκ νέου τα κτίσματα, εξ ου και έως σήμερα τα καταστήματα παραμένουν αυτόνομα. Και ως προς τις εργασίες, μολονότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς γίνεται στο εσωτερικό, στη διάρκεια του καλοκαιριού οι πόρτες των μαγαζιών ήταν ανοιχτές και υπήρξε παράδοση τουλάχιστον ενός φορτίου γυψοσανίδων, προφανώς για τη διαρρύθμιση των ξεχωριστών τμημάτων του σούπερ μάρκετ - ή του ντελικατέσεν, όπως το αποκαλεί η Κρητικός Α.Ε.

Τι λέει το ΥΠΕΝ

«Θεωρούμε ότι η εγκατάσταση υπεραγοράς τροφίμων εντός του προ του 1923 παραδοσιακού και προστατευόμενου οικισμού της Υδρας δεν συνάδει με τη φυσιογνωμία του, επηρεάζει δυσμενώς το οικιστικό περιβάλλον και τη χρήση της κατοικίας, η οποία προστατεύεται από τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 4 του από 13.11.1978 ΠΔ και εμπίπτει στις “...άλλες χρήσεις υψηλής όχλησης…”, των οποίων η εγκατάσταση απαγορεύεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του ιδίου άρθρου». Αυτά αποφάνθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2022 η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αρχιτεκτονικής, Οικοδομικών Κανονισμών και Αδειοδοτήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Οι διευκρινίσεις που παρατίθενται στο συγκεκριμένο έγγραφο, κάτι σαν επίσημη απάντηση προς μια επιστολή διαμαρτυρίας με την οποία είχε απευθύνει προηγουμένως στο υπουργείο ένας φορέας πολιτών και επαγγελματιών της Υδρας, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον - και από πολλές απόψεις. Κατ’ αρχάς, το εν λόγω έγγραφο, υπογεγραμμένο και εκ μέρους του Τμήματος Ιστορικών Κέντρων Πόλεων και Παραδοσιακών Οικισμών του ΥΠΕΝ, έχει ως πρώτον αποδέκτη την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, με την παράκληση να ενημερωθεί σχετικώς το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων.

Ταυτόχρονα, η γνωμοδότηση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφορικά με το υπό εγκατάσταση σούπερ μάρκετ Κρητικός στο παραδοσιακό λιμάνι της Υδρας κοινοποιείται σε μια σειρά από συναρμόδιους φορείς: το υπουργείο Πολιτισμού, και ειδικότερα τη Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, τον Δήμο Υδρας, τη Διεύθυνση Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Πειραιά. Αποδέκτης είναι επίσης ο κ. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος, δικηγόρος της Ενωσης Εμπόρων, Επιχειρηματιών, Κατοίκων και Φίλων της Υδρας. Ο συγκεκριμένος φορέας, άλλωστε, ήταν αυτός που παρακίνησε το ΥΠΕΝ να πάρει θέση σε σχέση με τα σχέδια της εταιρείας Κρητικός για την εγκατάσταση σούπερ μάρκετ σε ένα κεντρικό σημείο - και από τα πλέον χαρακτηριστικά του façade της Υδρας.

Οπότε, με αφορμή την επιστολή διαμαρτυρίας που απέστειλε η Ενωση Εμπόρων κ.λπ., το ΥΠΕΝ τοποθετήθηκε, χωρίς περιστροφές και ασάφειες, ως προς το τι επιτρέπεται και τι όχι σε σχέση με τις χρήσεις των ακινήτων στο κεντρικό παράλιο μέτωπο της Υδρας. Εκ των πραγμάτων και βάσει της παράδοσης αιώνων, το λιμάνι της Υδρας είναι το κατεξοχήν σήμα-κατατεθέν του νησιού, με κυριολεκτικά παγκόσμια αναγνωρισιμότητα, ακριβώς λόγω του αυθεντικού, σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτου, ιστορικού χαρακτήρα του.

Σεβασμός ή... παλέτες;

Ως ανώτερη δημόσια αρχή, λοιπόν, το υπουργείο διευκρινίζει περαιτέρω ότι «σύμφωνα με το άρθρο 16 του ΠΔ 59/2018, στους προϋφιστάμενους του έτους 1923 οικισμούς και τους παραδοσιακούς οικισμούς, οι χρήσεις γης μέχρι την έγκριση του πολεοδομικού σχεδίου καθορίζονται σύμφωνα με τις σχετικές για τους οικισμούς αυτούς διατάξεις. Επιπλέον, με την υπ’ αριθμ. 46322/2816/7.6.1990 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων χαρακτηρίζονται ως διατηρητέα 43 κτίρια στο μέτωπο του λιμανιού του παραδοσιακού οικισμού της Νήσου Υδρας και καθορίζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης σε αυτά. Στην παράγραφο 6 της ως άνω απόφασης προβλέπεται ότι “για οποιαδήποτε οικοδομική εργασία στο εξωτερικό και εσωτερικό των διατηρητέων κτηρίων, καθώς και για την τοποθέτηση επιγραφών απαιτείται η έγκριση της Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑ.Ε.)”. Με την εν λόγω απόφαση δεν καθορίζονται ειδικές χρήσεις στα διατηρητέα κτίρια».

Επεξηγηματικά, δε, το ΥΠΕΝ επισημαίνει ότι «άποψη της Υπηρεσίας μας είναι ότι το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Περιφερειακής Ενότητας Νήσων θα πρέπει να διασφαλίσει ότι: α) Η όποια προτεινόμενη χρήση δεν θα επιφέρει αλλοίωση στον γενικό αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των 3 διατηρητέων κτιρίων με α.α 29, 30α, 30β (ΦΕΚ 338/Δ/1990). Τα οποία εντάσσονται μορφολογικά και αισθητικά στο ενιαίο σύνολο των διατηρητέων και λοιπών κτιρίων του μετώπου του λιμανιού της Υδρας. β) Η προς εγκατάσταση χρήση στα εν λόγω κτίρια, όπως και σε κάθε άλλο κτίριο του μετώπου, θα πρέπει να συμβάλλει στη διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του λιμανιού της Υδρας.

Την ιδιαίτερη αυτή φυσιογνωμία συναπαρτίζουν η ιστορικότητα του τόπου, ο ιδιαίτερος αρχιτεκτονικός χαρακτήρας των κτιρίων (διατηρητέων και μη) και η συνύπαρξη διαφορετικών χρήσεων σε μικρής κλίμακας εγκαταστάσεις. Σύνολο που εναρμονίζεται με την κλίμακα των στοιχείων του ανθρωπογενούς και του φυσικού περιβάλλοντος του ενεργού οικισμού της Υδρας, που διέπεται από αυξημένο καθεστώς προστασίας».

Από την άλλη, αποτελεί κοινή γνώση το τι είναι ένα σούπερ μάρκετ, ιδιαίτερα όταν αυτό λειτουργεί σε προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις που υφίστανται ριζικές και μη αναστρέψιμες μετατροπές, ακριβώς επειδή το εκάστοτε κτίριο ήταν προορισμένο για μια τελείως διαφορετική χρήση και για τις ανάγκες μιας τελείως διαφορετικής εποχής.

Τα σούπερ μάρκετ στη νησιωτική εκδοχή τους στην Ελλάδα διακρίνονται από τις γνωστές παλέτες των εμπορευμάτων (από εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό, μπίρες και αναψυκτικά έως χαρτί υγείας), οι οποίες ξεφορτώνονται σωρηδόν και παραμένουν στην πρόσοψη μονίμως. Σε αυτό το κάθε άλλο παρά καλαίσθητο «σκηνικό» θα πρέπει να προστεθεί η επιγραφή του καταστήματος - η οποία κατά κανόνα συναγωνίζεται σε διαστάσεις τη μαρκίζα νυχτερινού κέντρου. Κατόπιν είναι η διαρκής υπερκινητικότητα στο σημείο, εξαιτίας της πελατείας, των προμηθευτών κ.λπ.

Ολα αυτά συνθέτουν άραγε μια επιχείρηση που, όπως ορίζει το Ελληνικό Δημόσιο, οφείλει να «εντάσσεται μορφολογικά και αισθητικά» στο λιμάνι της Υδρας; Συμβάλλει ένα σούπερ μάρκετ «φάτσα φόρα», ως πρώτη εικόνα που αντικρίζει ο επισκέπτης από το νησί, στη «διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του Λιμανιού της Υδρας»; Οι κάτοικοι της Υδρας -και ασφαλώς όχι μόνο αυτοί- έχουν πολλούς λόγους να αμφιβάλλουν.

Οι Υδραίοι εξεγείρονται

Η αγωνία που διακατέχει την κοινωνία της Υδρας στην προοπτική του ανοίγματος ενός σούπερ μάρκετ στην καρδιά του λιμανιού αποτυπώνεται εναργώς στην επιστολή διαμαρτυρίας που φέρει τις υπογραφές μελών της Ενωσης Εμπόρων, Επιχειρηματιών, Κατοίκων και Φίλων της Υδρας.

Στην επιστολή αυτή, η οποία έχει αποσταλεί στους συναρμόδιους φορείς από τον Φεβρουάριο του 2022, υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, ότι η λειτουργία ενός σούπερ μάρκετ, του μεγέθους και του τύπου που, όπως το αντιλαμβάνεται η Ενωση, σχεδιάζεται από την αλυσίδα Κρητικός, πέραν του γεγονότος ότι παραβιάζει τις κείμενες διατάξεις του νόμου, πάντα κατά την Ενωση των ντόπιων, «θα επιφέρει πλείστες άλλες αρνητικές συνέπειες στον τόπο μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα κάτωθι: 1. Οι επιπτώσεις στη λειτουργία των υφισταμένων μικρών επιχειρήσεων που απασχολούν μόνιμους κατοίκους της Υδρας θα είναι δραματικές για την έτι περαιτέρω μείωση του πληθυσμού του νησιού. 2. Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον θα είναι καταστροφικές, δεδομένου ότι το νέο αυτό υπερμέγεθες κατάστημα θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία του οικισμού, θα προκαλέσει υπέρμετρο φόρτο και επιβάρυνση στο λιμάνι, λόγω των διαδικασιών φορτοεκφόρτωσης, δεδομένου, άλλωστε, ότι οι υποδομές στο νησιά μας είναι ανύπαρκτες (έλλειψη οδικού δικτύου, μη κυκλοφορία οχημάτων, προλβηματική διαχείριση απορριμμάτων κ.λπ.). 3. Το τεράστιο μέγεθος και ο τύπος της μονάδας δεν εναρμονίζεται και έρχεται σε αντίθεση με τη φυσιογνωμία των λοιπών καταστημάτων, αλλοιώνει την ιδιαίτερη και μοναδική εικόνα του ιστορικού λιμένα της Υδρας, την ιδιαίτερη φυσιογνωμία, την αισθητική και αρχιτεκτονική του νησιού, όπως αυτά τα έχουν γνωρίσει οι επισκέπτες μας. Το γεγονός αυτό θα προξενήσει μεγάλο και ανεπανόρθωτο πλήγμα στον τουρισμό της Υδρας, με ανυπολόγιστη και μη επανορθώσιμη ζημιά, πλήττοντας εν τέλει και το τουριστικό προϊόν ολόκληρης της χώρας, σημαντικός προορισμός της οποίας είναι και το νησί μας».

Το εξώδικο

Στις 29 Αυγούστου 2025, η εταιρεία ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Α.Ε. έστειλε εξώδικο στον Δήμο Υδρας γενικώς, και ειδικώς στον δήμαρχο Γιώργο Κουκουδάκη, με κοινοποίηση στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής. Η Κρητικός Α.Ε. καταγγέλλει τον Δήμο Υδρας «για παράνομη συμπεριφορά» και απαιτεί την άμεση έκδοση βεβαίωσης εγκατάστασης για την υπό δημιουργία επιχείρηση, η οποία όμως δεν περιγράφεται ως σούπερ μάρκετ, αλλά σαν ντελικατέσεν. Συγκεκριμένα, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Α.Ε. επισημαίνει ότι «η εταιρεία μας έχει συνάψει σύμβαση μίσθωσης ενός ισογείου καταστήματος, κειμένου επί του παραλιακού μετώπου του οικισμού της Υδρας, και της συνεχομένης με αυτό ισόγειας αποθήκης, συνολικού εμβαδού 197,75 τ.μ., με σκοπό να εγκαταστήσει επ’ αυτού εμπορικό κατάστημα τροφίμων με μορφή “delicatessen’’, το οποίο θα λειτουργεί με το σύστημα franchise. Το πρόσθιο τμήμα του έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο».

Ακολούθως, το κείμενο του εξωδίκου απαριθμεί αναλυτικά τις μέχρι στιγμής ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η εταιρεία εν όψει του ανοίγματος του ντελικατέσεν, όπως το ονομάζει η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Α.Ε. - ή ενός «υπερμεγέθους», σύμφωνα με την Ενωση Εμπόρων, Επιχειρηματιών, Κατοίκων και Φίλων της Υδρας, κανονικού σούπερ μάρκετ.

Το επιχείρημα

Εν περιλήψει, η Κρητικός προτάσσει το επιχείρημα ότι έχει προσκομίσει έναν πλήρη φάκελο, με όλα τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα «και επιπλέον πλήρη σειρά αποφάσεων και εγκρίσεων από υπηρεσίες που έχουν αρμοδιότητα, λόγω του χαρακτήρα του οικισμού ως ενεργού αρχαιολογικού χώρου και παραδοσιακού, αλλά και του χαρακτηρισμού του ίδιου του μισθίου ως διατηρητέου». Στον εν λόγω φάκελο συμπεριλαμβάνονται έγγραφα όπως η θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η έγκριση μελέτης για εργασίες αποκατάστασης από τη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θετική σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής και μια αντίστοιχη από τη Διεύθυνση Υπηρεσίας Δόμησης του Δήμου Πειραιά κ.ά.

Συνοπτικά, η θέση της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Α.Ε. συνίσταται στο ότι: α) Η μετατροπή των ακινήτων που έχει ενοικιάσει δεν θα αλλοιώσει τον διατηρητέο χαρακτήρα τους ως αρχαιολογικών μνημείων, ενώ παράλληλα θα τα καταστήσει απολύτως κατάλληλα για να φιλοξενήσουν το σχεδιαζόμενο εμπορικό κατάστημα. β) Οτι αυτό το κατάστημα, όπως ρητά δηλώνει η εταιρεία, θα εναρμονίζεται με τη δραστηριότητα που προβλέπεται από τη νομοθεσία, δηλαδή ότι «είναι δυνατή η χρήση εμπορικού καταστήματος τροφίμων (με εξαίρεση την υπεραγορά (σ.σ.: σούπερ μάρκετ)».

Εν τέλει, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός Α.Ε. θεωρεί ότι ο Δήμος Υδρας κακώς αρνείται τη χορήγηση άδειας λειτουργίας στο νέο κατάστημα της αλυσίδας, εξ ου και η αποστολή του εξωδίκου - φυσικά μαζί με την προειδοποίηση ότι, αν ο Δήμος Υδρας δεν συμμορφωθεί, θα επακολουθήσουν νόμιμες ενέργειες εκ μέρους της εταιρείας - ήτοι αγωγές, μηνύσεις κ.ο.κ.