Αναζητώντας ικανούς μεταρρυθμιστές

Διαβάζοντας τα τελευταία ρεπορτάζ και αναλύσεις για την δεινή οικονομική θέση της ΔΕΗ θυμήθηκα για πολλούς λόγους τον Δημήτρη Παπούλια που κατάφερε να συνδυάσει την ακαδημαϊκή διδασκαλία με το βάρος της ευθύνης που είχε το μάνατζμεντ μεγάλων εισηγμένων πρώην ΔΕΚΟ στο Χρηματιστήριο των Αθηνών. Το κεντρικό στοιχείο της δράσης και της δραστηριότητας του ήταν δίχως άλλο μια καθαρή μεταρρυθμιστική ατζέντα που έδωσε νέα πνοή και περιεχόμενο σε επιχειρήσεις που είχαν «μάθει» να ζουν και πορεύονται σαν το μακρύ χέρι του κράτους αποθεώνοντας τις πιο σκοτεινές πτυχές του πελατειακού συστήματος σε όλα τα επίπεδα ( εθνικοί προμηθευτές, συνδικαλιστική αριστοκρατία, κομματικοί στρατοί κ.α).

Το καινούργιο βιβλίο του καθηγητή Δημήτρη Παπούλια «Πως συντελούνται οι Μεταρρυθμίσεις» ( Αλεξάνδρεια, Μάρτιος 2019) είναι ένα απολύτως χρήσιμο εγχειρίδιο πολιτικής για τους δύσκολους καιρούς μας καθώς σε αυτό «εξετάζεται το μεγάλο ζήτημα των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα και υποδεικνύονται τρόποι και μέθοδοι για την υλοποίηση και την ολοκλήρωσή τους».

Αλλά, για όλους όσοι δεν τον γνωρίζουν, ας συστήσω, μέσα από ένα βιογραφικό σημείωμα του, τον συγγραφέα του βιβλίου: «Ο Δημήτρης Β. Παπούλιας είναι ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει γράψει βιβλία κι έχει δημοσιεύσει άρθρα σε ξένα επιστημονικά περιοδικά. Ασχολήθηκε επί μακρόν με θέματα επιχειρησιακής έρευνας, management και οργάνωσης του δημόσιου τομέα.

Εργάστηκε ως σύμβουλος στο υπουργείο Γεωργίας και διετέλεσε Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών, υποδιοικητής της ΕΤΒΑ και πρόεδρος των Δ.Σ. του ΟΤΕ, της ΔΕΗ και της Chipita Α.Ε.

Την περίοδο 1991-2001 ήταν πρόεδρος του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας (ΟΠΕΚ). Υπήρξε στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη.

Στα φοιτητικά του χρόνια στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ήταν στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ και εγκατέλειψε τη χώρα λόγω της δικτατορίας το 1968. Έζησε στη Ρώμη και στην Οξφόρδη, όπου σπούδασε και εργάστηκε στα εκεί πανεπιστήμια».

Ένα επεξηγηματικό ενημερωτικό σημείωμα για την έκδοση βοηθάει όλους όσοι θα ήθελαν να μάθουν κάτι περισσότερο: «Χωρίς να υποτιμάται η πολυπλοκότητα του ζητήματος –οι κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις του και οι αδυναμίες του ελληνικού κράτους και τη δημόσιας διοίκησης– υποστηρίζεται ότι για την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων απαιτείται, εκτός από την πολιτική βούληση, τεχνογνωσία από επιστήμονες και επαγγελματίες εξοικειωμένους με τα ερωτήματα που ανακύπτουν στην πράξη, γνώση της ιστορίας και των ιδιαιτεροτήτων της χώρας και αξιολόγηση των διαθέσιμων εμπειριών, των «επιτυχημένων» αλλά και των «αποτυχημένων» μεταρρυθμίσεων που επιχειρήθηκαν μέχρι σήμερα.

Καρπός της εμπειρίας του συγγραφέα από την εργασία του στο κράτος και στον δημόσιο τομέα, καθώς και της σχετικής μεταπτυχιακής διδασκαλίας του στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η μελέτη εξετάζει τη μεταρρυθμιστική εμπειρία της χώρας από τη Μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας – την πρόσφατη κρίση με τα μνημόνια και την παρ’ ολίγον χρεωκοπία. Και επισημαίνει τον δύσβατο δρόμο που ακολουθήθηκε και ακολουθείται ακόμη, με τις μεταρρυθμίσεις να καθυστερούν, να αναβάλλονται ή να εγκαταλείπονται εντελώς και ελάχιστες μόνο να ολοκληρώνονται. Όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας, αν οι μεταρρυθμίσεις είναι τόσο σημαντικές όσο εμφανίζονται στον δημόσιο διάλογο και στις συμφωνίες με τους Ευρωπαίους εταίρους, τότε η απάντηση είναι προφανής: περισσότερη εκπαίδευση και οργανωμένη προσπάθεια, εξοικείωση με τις τεχνικές οργάνωσης και διοίκησής τους και ικανοί μεταρρυθμιστές· κι απ’ τη άλλη, λιγότερες ρητορείες περί συνολικής αναδιοργάνωσης του κράτους ή αναφορές στον πατριωτισμό των Ελλήνων».