Xάρισέ μου τον παράδεισο…

Η υψίφωνος Μαρία Κόκκα, η μεσόφωνος Μαρισία Παπαλεξίου, ο τενόρος Αντώνης Κορωναίος και ο βαθύφωνος Δημήτρης Κασιούμης είναι οι σολίστες που καλούνται να σηκώσουν το βάρος της ερμηνείας στο μεγάλο θρησκευτικό έργο του Gioachino Rossini (1792-1868) τη Μικρή Επίσημη Λειτουργία.

Το έργο του Rossini θα παρουσιαστεί στο αθηναϊκό κοινό σε συναυλία που διοργανώνει ο Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) τη Μεγάλη Δευτέρα 2 Απριλίου 2018 στις 20.30 στην Τεχνόπολη (Αίθουσα Μηχανουργείο).

Τους 4 σολίστες συνοδεύουν η Συμφωνική Ορχήστρα (Μουσική Διεύθυνση: Ελευθέριος Καλκάνης) και η Χορωδία δήμου Αθηναίων (Διδασκαλία Χορωδίας: Σταύρος Μπερής).

Σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα των διοργανωτών διαβάζουμε για το έργο του έργο του Gioachino Rossini τη Μικρή Επίσημη Λειτουργία: «Ο Rossini έγραψε το έργο αυτό προς το τέλος της ζωής του, το 1863, αρχικά για δύο πιάνα, αρμόνιο και 12 τραγουδιστές και τέσσερα χρόνια αργότερα το ενορχήστρωσε για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, χορωδία και σολίστες. Ο τίτλος του είναι αντιφατικός, καθότι πρόκειται για ένα έργο διάρκειας μιάμισης ώρας.

Ο Rossini αποσύρθηκε πολύ νωρίς από τη συνθετική του δραστηριότητα, μόλις στα 37 του χρόνια και στο απόγειο της δόξας του. Στα 20 χρόνια της συνθετικής του δημιουργίας έγραψε 38 όπερες, 19 θρησκευτικά έργα, κάποια οργανικά έργα όπως επίσης και τραγούδια. Ίσως γι’ αυτό στην τελευταία σελίδα του χειρογράφου της Μικρής Επίσημης Λειτουργίας αναφέρει : “Αγαπημένε Κύριε, ιδού λοιπόν ολοκληρώθηκε αυτή η φτωχική μικρή λειτουργία. Άραγε έγραψα ένα κομμάτι θρησκευτικής ή μήπως βέβηλης μουσικής; Γεννήθηκα για την κωμική όπερα, όπως ξέρεις καλά. Χωρίς σπουδαία τεχνική, με λίγη καρδιά, αυτό είναι όλο. Ας είσαι ευλογημένος και χάρισέ μου τον παράδεισο”».

Το έργο παρουσιάσθηκε πριν ένα χρόνο – Απριλιος 2017- σε μουσική διεύθυνση του Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και με τον Δημήτρη Κτιστάκη στη διεύθυνση χορωδίας στην Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Συμμετείχαν οι σολίστες: Θεοδώρα Μπάκα (υψίφωνος), Νίκος Σπανός (άλτο), Βασίλης Καβάγιας (τενόρος), Τάσος Αποστόλου (βαθύφωνος), Θοδωρής Τζοβανάκης (πιάνο), Σοφία Ταμβακοπούλου (πιάνο), Κώστας Ράπτης (μπαγιάν) καθώς και η Χορωδία της ΕΡΤ.

Από ενημερωτικό κείμενο που βρίσκεται ανηρτημένο στο site της Εθνικής Λυρικής Σκηνής αντιγράφω: «Η Μικρή επίσημη λειτουργία γράφτηκε το 1863, περισσότερα από 30 χρόνια αφού ο Ροσσίνι είχε σταματήσει να συνθέτει για την όπερα, και χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο ως «το τελευταίο από τα θανάσιμα αμαρτήματα του γήρατος». Παρουσιάστηκε στο Παρίσι, σε πολύ μικρό κύκλο καλεσμένων του κόμη Πιγιέ-Ουίλ, στην αρχική εκδοχή για δύο πιάνα, αρμόνιο και 12 τραγουδιστές.

Λόγω των περιορισμένων μουσικών δυνάμεων, ασυνήθιστων για θρησκευτικό έργο, η Λειτουργία ονομάστηκε “μικρή”. Κατά τα λοιπά η παρτιτούρα καταλαμβάνει 150 σελίδες στην εκδοχή δωματίου και περιλαμβάνει όλα τα βασικά μέρη μιας λειτουργίας.

(…)Το 1867, ο Ροσσίνι ενορχήστρωσε τη Μικρή επίσημη λειτουργία. Προσδοκώντας την παρουσίασή της σε εκκλησία και επειδή δεν τον ικανοποιούσαν οι εκκλησιαστικές χορωδίες αγοριών, ζήτησε επανειλημμένα άδεια από τον Πάπα να παρουσιάσει το έργο με γυναικείες φωνές, κάτι που απαγορευόταν στους καθολικούς ναούς. Το αίτημά του απορρίφθηκε, κι έτσι στην ορχηστρική εκδοχή της η Μικρή επίσημη λειτουργία παρουσιάστηκε μόνο μετά το θάνατο του συνθέτη, το 1869 και πάλι σε έναν κοσμικό χώρο, στο Ιταλικό Θέατρο στο Παρίσι.

Η παρουσίαση του έργου στις Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής επιχειρεί να αναβιώσει την πρώτη ιδιωτική εκτέλεση, αντικαθιστώντας το αρμόνιο με ακορντεόν, όπως εξάλλου φέρεται να ήταν η αρχική ιδέα του Ροσσίνι την οποία όμως εκείνη την περίοδο έκρινε ως πολύ “κοσμική” για το θρησκευτικό χαρακτήρα του έργου».