Οι μακρόχρονες ψυχοσωματικές συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για όσους τον έζησαν

Οι Ευρωπαίοι -μεταξύ των οποίων οι Έλληνες- που έζησαν τα δεινά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επιβίωσαν, εμφάνισαν αυξημένα ποσοστά σωματικών και ψυχικών ασθενειών αργότερα στη ζωή τους, έως και αρκετές δεκαετίες μετά τη λήξη του πολέμου, σύμφωνα με μια νέα γερμανο-αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Το βασικό συμπέρασμα της μελέτης ήταν ότι όποια χώρα βίωσε «στο πετσί της» τον πόλεμο, ο πληθυσμός της -ιδίως όσοι ανήκαν στη μεσαία τάξη- είχε χειρότερη υγεία αργότερα. Ακόμα, μετά τη λήξη του πολέμου, οι κάτοικοί της είχαν λιγότερη μόρφωση ως ενήλικοι και ένιωθαν γενικότερα λιγότερο ικανοποιημένοι από την υπόλοιπη ζωή τους.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Μονάχου και της αμερικανικής εταιρίας Rand Corporation, με επικεφαλής τον Γιοακείμ Βίντερ και τον Τζέημς Σμιθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Review of Economics and Statistics" (που εκδίδεται από τα πανεπιστήμια Χάρβαρντ και ΜΙΤ), ανέλυσαν στοιχεία ηλικιωμένων από 13 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Συνολικά, αναλύθηκε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 20.000 Ευρωπαίων. Η έρευνα συσχέτισε τις εμπειρίες των ανθρώπων κατά τη διάρκεια του πολέμου, με την σωματική και ψυχική υγεία τους, καθώς επίσης με το μορφωτικό και κοινωνικο-οικονομικό επίπεδό τους πολύ αργότερα στη ζωή τους.

Η μελέτη έδειξε ότι όσοι, ακόμα και όταν ήσαν πολύ νέοι, είχαν ζήσει τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο της ανθρωπότητας, αντιμετώπιζαν εν καιρώ αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, καρδιοπάθειας και κατάθλιψης, ιδίως κατά την τρίτη ηλικία. Ακόμα, επειδή πολλά παιδιά έμειναν χωρίς πατέρα, ο οποίος είχε πεθάνει στον πόλεμο, οι επιβιώσαντες είχαν -πέρα από χειρότερη υγεία- γενικά χαμηλότερο επίπεδο μόρφωσης.

«Αν και ένα γεγονός του μεγέθους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επηρέασε όλες τις κοινωνικές τάξεις στην Ευρώπη, τα στοιχεία δείχνουν πως οι σοβαρότερες συνέπειες κατά τις περασμένες δεκαετίες υπήρξαν για την μεσαία τάξη, με την κατώτερη τάξη να ακολουθεί από άποψη σοβαρότητας των επιπτώσεων», δήλωσε ο Τζέημς Σμιθ, κύριος ερευνητής της Rand.

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στο θάνατο σχεδόν το 3% του πληθυσμού της Γης και στην Ευρώπη ειδικότερα τα θύματα έφθασαν περίπου τα 39 εκατομμύρια (τα μισά ήσαν άμαχος πληθυσμός). Η μελέτη επισημαίνει ότι, όλα αυτά τα χρόνια, έχει δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις μάχες του πολέμου και λιγότερη ερευνητική προσπάθεια έχει αφιερωθεί στις συνέπειές του για τους επιζήσαντες κατά τις επόμενες δεκαετίες.

Η πείνα, οι διωγμοί, οι εκτελέσεις, η διάλυση των οικογενειών, η απώλεια των νοικοκυριών και της λοιπής περιουσίας και τόσα άλλα δεινά (με αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα) άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα σε πολλούς επιζήσαντες, για τους οποίους πια η ζωή δεν μπορούσε να είναι η ίδια όπως πριν τον πόλεμο.