Όλο το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων πριν τη συμφωνία με τους δανειστές

Χρειάστηκαν τέσσερις ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων πριν από το κρίσιμο Eurogroup, μετά τις παράλληλες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ντάισελμπλουμ, Λαγκάρντ, Σόιμπλε και Βαρουφάκη, για να επιτευχθεί η  συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων δανειστών για επέκταση της δανειακής σύμβασης κατά τέσσερις μήνες.

Πριν βγει ο «λευκός καπνός» από τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (περίπου 20 λεπτά από την έναρξη του Eurogroup) χρειάστηκε η Αθήνα να αναλογιστεί το καυτό πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας των τραπεζών και το εξίσου ζέον των ταμειακών διαθέσιμων του δημοσίου.
Κάπου εκεί μπήκαν και οι βάσεις για τη συμφωνία, η οποία θα πάρει σάρκα και οστά μετά την αξιολόγηση των προτάσεων που θα παρουσιάσει τη Δευτέρα τη Αθήνα.

Το κείμενο που παρουσιάστηκε είναι μάλλον γενικό με τις επόμενες μέρες να ολοκληρώνεται και στις λεπτομέρειές του.

Σε κάθε περίπτωση όμως δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε ότι είναι ένα σημαντικό βήμα, καθώς συντάχθηκε από τον Γέρουν Ντάισελμπλουμ και αποτυπώθηκε στο χαρτί έπειτα από ώρες συναντήσεων με τον Γιάνη Βαρουφάκη και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. 

Η διπλωματία στο απόγειό της

Της συνεδρίασης του Eurogroup προηγήθηκε, όμως, ένα οργιώδες παρασκήνιο και συνεχείς άτυπες διαβουλεύσεις στο ανώτατο ευρωπαϊκό επίπεδο, πριν την επίσημη έναρξη της συνεδρίασης του Eurogroup, προκειμένου να επιτευχθεί ένας «έντιμος» συμβιβασμός μεταξύ των Ευρωπαίων δανειστών και της ελληνικής κυβέρνησης που θα επέτρεπε την συνέχιση του δανειακού προγράμματος, και θα απομάκρυνε το ενδεχόμενο κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας στις 28 Φεβρουαρίου, δημιουργώντας στην κοινή γνώμη την αίσθηση ότι δεν υπάρχουν «νικητές και ηττημένοι». 

Ειδικότερα, από τις 16:00 το απόγευμα της Παρασκευής ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ από κοινού με την γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ επιδόθηκαν σε ένα μαραθώνιο παράλληλων διαπραγματεύσεων με τον Έλληνα και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών.

Οι πληροφορίες λένε ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βρίσκονταν σε διαφορετικά δωμάτια και αυτοί που μετακινούνταν ήταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ και η Κριστίν Λαγκάρντ, οι οποίοι ουσιαστικά έκαναν παράλληλες διαπραγματεύσεις με την Αθήνα και το Βερολίνο, προκειμένου να αμβλύνουν τις διαφορές και να προετοιμάσουν το έδαφος για την επίτευξη -έστω και αρχικής- συμφωνίας στο Eurogroup.

Οι ίδιες πληροφορίες λένε πως ο Ντάισελμπλουμ μίλησε αρκετές φορές και με τον πρωθυπουργό στο Μαξίμου.

Η διαδικασία σε πολλούς θύμιζε διαπραγματεύσεις αλά... Κυπριακό. Ο κ. Ντάισελμπλουμ βρισκόταν, μάλιστα, σε επικοινωνία και με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτν Τουσκ, ένα υπαινικτικό τουίτ του οποίου άναψε... φωτιές και προκάλεσε νέο γύρο τηλεφωνημάτων. 

Σκοπός της παράλληλης διαπραγμάτευσης ήταν η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης και η άμβλυνση των διαφορών που παρέμεναν πριν την έναρξη του Eurogroup μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας.  

Σημειώνεται πως το κρίσιμο Eurogroup ξεκίνησε με περίπου τρεις ώρες καθυστέρηση αφού η συνεδρίαση ήταν προγραμματισμένη να ξεκινήσει στις 4 το απόγευμα και τελικά άρχισε λίγα λεπτά μετά τις 7 (ώρα Ελλάδας). Ωστόσο, νωρίτερα, ο επικεφαλής του Eurogroup είχε ανακοινώσει θα ξεκινούσε στις 17:30 (πάντα ώρα Ελλάδας), λόγω των πυρετωδών «τριγωνικών» διαβουλεύσεων. 

Ζητούν συγκεκριμένες δεσμεύσεις από την ελληνική κυβέρνηση
Από την ελληνική πλευρά εκφραζόταν πριν την συνεδρίαση αισιοδοξία ότι θα υπάρξει γεφύρωση των διαφορών στο σημερινό Eurogroup.

Διασταυρωμένες πληροφορίες ανέφεραν, πάντως, πως οι Ευρωπαίοι εταίροι ζητούσαν από την ελληνική πλευρά επιπλέον εγγυήσεις που εστιάζονταν κυρίως στο να δηλώσει η ελληνική κυβέρνηση ποιες είναι οι συγκεκριμένες μονομερείς ενέργειες από τις οποίες δεσμεύεται να απόσχει, αλλά και να προσδιορίσει με σαφήνεια ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις στις οποίες σκοπεύει άμεσα να προχωρήσει. 

Εν τω μεταξύ, λίγες ώρες πριν την έναρξη της συνεδρίασης οι δύο πλευρές, Αθήνα και Βερολίνο, έκαναν τις τελευταίες κινήσεις στη σκακιέρα των διαπραγματεύσεων.

«Κάναμε τα 4/5 της διαδρομής, πρέπει να κάνουν το 1/5», διεμήνυσε ελληνική κυβερνητική πηγή από τις Βρυξέλλες. Σε ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης η Αθήνα επισήμανε ότι στη χθεσινή συνεδρίαση του Euroworking Group η Ελλάδα δεν ήταν μόνη, καθώς πολλοί από τους εταίρους της αναγνώρισαν τα βήματα που έχει κάνει.

«Η επιστολή για την επέκταση της δανειακής σύμβασης είναι για την κυβέρνηση η "κόκκινη" γραμμή πίσω από την οποία δεν πρόκειται να πάει. Αν συνεχιστούν οι πιέσεις η Αθήνα θα ζητήσει έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, προκειμένου το θέμα να λυθεί με πολιτική απόφαση», ανέφερε.

Κυβερνητική πηγή στο Reuters: Εμείς καλύψαμε τα τέσσερα βήματα, αυτοί να κάνουν το πέμπτο

Κυβερνητική πηγή δήλωσε, επίσης, πριν το Eurogroup στο Reuters πως  Ελλάδα και Ευρωζώνη
ήταν κοντά σε μια συμφωνία.
Aξιωματούχος από την Αθήνα είπε ότι «η Ελλάδα έχει κάνει αρκετούς συμβιβασμούς και ότι και η Ευρωζώνη πρέπει να είναι ευέλικτη».
«Έχουμε καλύψει τα 4/5 της απόστασης, τόωρα αυτή πρέπει να κάνουν το πέμπτο». ανέφερε χαρακτηριστικά.

Τηλεφωνικοί μαραθώνιοι Τσίπρα

Χαρακτηριστικό της κρισιμότητας της κατάστασης και των διαπραγματεύσεων είναι ότι μετά την αρνητική αντίδραση του Σόιμπλε στο ελληνικό αίτημα ο Αλέξης Τσίπρας σήκωσε την Πέμπτη το τηλέφωνο για να μιλήσει με την Ανγκέλα Μέρκελ. Το ίδιο έκανε και με άλλους ευρωπαίους ηγέτες.

Η πρόταση που κατέθεσε την Πέμπτη ο Γιάνης Βαρουφάκης, εκ μέρους της κυβέρνησης για εξάμηνη επέκταση της δανειακής σύμβασης, φαίνεται πως συγκέντρωσε την αποδοχή από τη γαλλική και την ιταλική κυβέρνηση, αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και τη στήριξη από τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πιθανόν στο παρασκήνιο του Μάριο Ντράγκι και της Κριστίν Λαγκάρντ.

Επιπλέον το Βερολίνο έμοιαζε διχασμένο και υπό ασφυκτική πίεση από τους άλλους εταίρους, προκειμένου να δεχθεί συμφωνία με την Αθήνα, στη βάση της πρότασης Βαρουφάκη. Σε αντίθεση με το παράθυρο που φαίνεται ότι άνοιξε η κυρία Μέρκελ (αλλά και ο επικεφαλής των σοσιαλδημοκρατών της Γερμανίας Γκάμπριελ, καθώς και ανώνυμος αξιωματούχος μιλώντας στο Bloomberg), ο κ. Σόιμπλε επιμένει να κρατά απόλυτα αρνητική στάση. Μάλιστα φέρεται ιδιαίτερα εκνευρισμένος με την ελληνική πλευρά και εξαιτίας της διαρροής του εγγράφου που απέστειλε στο EuroWorking Group, χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα «Δούρειο Ίππο» για την καταστροφή των κανόνων της ευρωζώνης.

Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και το ΔΝΤ διαμήνυσε ότι «το πρόγραμμα αλλάζει και προσαρμόζεται ανάλογα με τις συνθήκες» και ότι η «ευελιξία» αυτή θα πρέπει να εξετάζεται στη βάση συγκεκριμένων προτάσεων. Θετικής υποδοχής έτυχε το ελληνικό σχέδιο και από την Κομισιόν. Απομένει φυσικά, όπως πάντα, να εκφραστούν όλες αυτές οι αλλαγές και στην πράξη, δηλαδή την ώρα που λαμβάνονται αποφάσεις.

Σύμφωνα δε με ορισμένες εκτιμήσεις είναι πιθανόν να υπάρξει μία συμφωνία, που θα συνοδεύεται όμως από αστερίσκους του γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο οποίος θα αναμένει το δεύτερο και τελικό γύρο της σύγκρουσης, καθώς η τωρινή λύση είναι μεταβατική και η οριστική θα δοθεί αργότερα, όταν και θα τεθούν στο τραπέζι τα δεδομένα για το επόμενο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα.

Πάντως κυβερνητικοί παράγοντες, όπως ο αντιπρόεδρος Γιάννης Δραγασάκης, εκφράζουν την πεποίθηση ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για να υπάρξει σήμερα, στο πλαίσιο του Eurogroup, μια αμοιβαία επωφελής μεταβατική συμφωνία.

«Έχουμε κάνει πολλά για μια συμφωνία», τονίζει σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα Telegraph, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, σημειώνοντας πως στην ελληνική κυβέρνηση «είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι να απέχουμε από κινήσεις που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη χρηματοοικονομική σταθερότητα ή την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας».

Ωστόσο, «αυτό που δεν μπορούμε να δεχτούμε είναι η δημοσιονομική προσαρμογή, που συμφωνήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, να συνεχιστεί μόνο επειδή έτσι λένε οι κανόνες», υπογραμμίζει.

Ο κ. Βαρουφάκης, ακόμη, σημειώνει πως δε μπορεί να υπάρξει συμφωνία αν οι πιστωτές συνεχίσουν να επιμένουν η Ελλάδα να τηρήσει τους όρους του προγράμματος διάσωσης της ΕΕ και του ΔΝΤ και να αυξήσει το πρωτογενές πλεόνασμα από το 1,5% στο 4,5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος.

«Έχουμε κάνει ήδη περισσότερη δημοσιονομική σύσφιξη απ’ ό,τι έχει γίνει ποτέ από οποιαδήποτε χώρα σε καιρό ειρήνης και η Ελλάδα συνεχίζει να είναι σε ύφεση με μείωση του ονομαστικού ΑΕΠ», επισημαίνει ο υπουργός Οικονομικών, σχολιάζοντας ότι «δεν υπάρχει μακροοικονομικό επιχείρημα που να μπορεί να γίνει για περαιτέρω σύσφιξη».

«Ο μόνος λόγος να γίνει αυτό είναι από ιδεολογία ή σε τιμωρητική βάση. Το μόνο που επιδιώκουμε είναι ένας τρόπος για να τελειώσει ο κύκλος χρέους-αποπληθωρισμού και να αποκαταστήσουμε τα κυκλώματα της ελληνικής οικονομίας για την παροχή πιστώσεων», τονίζει, μεταξύ άλλων.

Νίκος Παππάς: Η επιστολή δεν θα αλλάξει

Απόλυτα κατηγορηματικός ότι το κείμενο της επιστολής για την εξάμηνη επέκτασης της σύμβασης δεν θα αλλάξει εμφανίστηκε με  δηλώσεις του την Παρασκευή ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς.

«Η επιστολή δεν θα αλλάξει! Έχει την υπογραφή του υπουργού Οικονομικών. 'Η θα γίνει ή δεν θα γίνει. Δεν υπάρχουν λύσεις κάπου περίπου στη μέση. Είναι η ωρα της υψηλής πολιτικής ευθύνης» δήλωσε στα Παραπολιτικά 90,1.

Επαναλαμβάνοντας τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ξεκαθάρισε ότι «ή θα γίνει αποδεκτό το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης ή δεν θα γίνει» καλώντας τον καθένα να αναλάβει τις ευθύνες του.

Σχολιάζοντας το γερμανικό κείμενο που κατατέθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση του Euro Working Group είπε ότι «για να επιβιώσει το ευρωπαϊκό πρότζεκτ πρέπει αυτές οι λογικές που διατυπώθηκαν σε κάποια non-paper εχθές να υποχωρήσουν και να παραμεριστούν διότι με αυτές τις λογικές δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουμε» προσθέτοντας ότι «η θέση του γερμανικού υπ. Οικονομικών, έχει γίνει αντικείμενο κριτικής και μέσα στην ίδια την Γερμανία».

«Θα είναι οδυνηρό για όλους μας αν εμείς μπούμε σε μια λογική που λέει ότι η ελληνική επιστολή είναι Δούρειος ίππος και έχει ως ευαγγέλιο εφαρμογή του προηγούμενο παταγωδώς αποτυχημένου προγράμματος» σχολίασε ο κ. Παππάς.

Αναφερόμενος στην απογευματινή κρισιμότατη συνεδρίαση του Eurogroup είπε ότι «η ελληνική πλευρά έχει κάνει το χρέος της, έχει την αισιοδοξία της για την προοπτική εξεύρεσης λύσης και θα φανεί σύντομα ποια τελικά θα είναι η στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών και αν τα πράγματα μπορούν να δρομολογηθούν προς μια θετική έκβαση». «Είναι η ώρα της υψηλής πολιτικής ευθύνης για όλους τους ηγέτες των χωρών» υπογράμμισε ο υπουργός Επικρατείας.


Ξεκαθάρισε πάντως ότι «δεν πρόκειται η ελληνική κυβέρνηση να πάει εθελουσίως σε μια συμφωνία η οποία την καθιστά μη κυβέρνηση δηλαδή την καθιστά μια κυβέρνηση η οποία πρέπει να παίρνει άδεια για να νομοθετεί» τονίζοντας ότι η κυβέρνηση θα περάσει και θα εφαρμόσει όσα θέματα εσωτερικής πολιτικής είναι ουδέτερα δημοσιονομικά και εξηγώντας ότι «η ελληνική κυβέρνηση θα συζητήσει με τους εταίρους τα μέτρα τα οποία θα έχουν αρνητικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα».

Κάλεσε, επίσης, τα ελληνικά κόμματα να βοηθήσουν ασκώντας όση επιρροή έχουν στην Ευρώπη ενώ για την Ευρώπη είπε ότι θα πρέπει να αποδείξει ότι σέβεται τους κανόνες της δημοκρατίας.

Προανήγγειλε, τέλος, οτι η Ελλάδα θα ζητήσει σύγκλιση της Συνόδου Κορυφής των αρχηγών κρατών εάν δεν υπάρξει συμφωνία. «Εάν δεν υπάρξει συμφωνία νομίζω ότι το θέμα πρέπει να λυθεί με πολιτικές παρεμβάσεις, με πολιτική παρέμβαση στο υψηλότατο επίπεδο που φαίνεται ότι υπάρχουν εκεί πέρα περισσότερα αντανακλαστικά, περισσότερος ρεαλισμός και λιγότερη θρησκευτική προσήλωση στις αποτυχίες» ανέφερε χαρακτηριστικά.