Τραγωδία στο Μάτι: Πώς άνοιξε ο δρόμος της φυλακής για «4» - Το πρόκριμα για άλλες μεγάλες δίκες

Η μη χορήγηση ελαφρυντικών -ούτε κάν του σύννομου βίου- αλλά και η αύξηση της ποινής βάσης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια στα 4 και 5 έτη κατά περίπτωση αποτέλεσαν τις δύο κρίσιμες αποφάσεις των δικαστών του Εφετείου για την τραγωδία στο Μάτι.

Ετσι, άνοιξε η πόρτα της φυλακής για τα τέσσερα ηγετικά -τότε- στελέχη της Πυροσβεστικής και τον τότε γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο είχε αναγνωρίσει σε κάποιους εκ των καταδικασθέντων ελαφρυντικό, ενώ είχε θέσει στα δύο έτη την ποινή βάσης για την ανθρωποκτονία, καθιστώντας την έτσι υποχρεωτικά μετατρέψιμη σε χρήμα.

Οι καταδίκες
Με την απόφαση του Εφετείου στη φυλακή οδηγήθηκαν «φορτωμένοι» με ποινές έως 340 έτη αλλά εκτιτέα από αυτά τα 5 οι Σωτήρης Τερζούδης (τότε αρχηγός της Πυροσβεστικής), Βασίλης Ματθαιόπουλος (τότε υπαρχηγός), Ιωάννης Φωστιέρης (τότε επικεφαλής του ΕΣΚΕ) και Ιωάννης Καπάκης (τότε γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας). Από τα πρόσωπα αυτά ο Βασίλης Ματθαιόπουλος είχε ήδη μια ποινή φυλάκισης δύο ετών και έξι μηνών με τριετή αναστολή για απόπειρα παράνομη βίας και παράβαση καθήκοντος. Πρόκειται για κατηγορίες για τις οποίες ο Β. Ματθαιόπουλος είχε κριθεί ένοχος τον Μάρτιο του 2024 έπειτα από τις καταγγελίες του πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιου για απειλές και πιέσεις που είχε δεχθεί από τον τότε υπαρχηγό ώστε να μην αποκαλύψει τους τραγικούς χειρισμούς που έγιναν κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς.

Αντίθετα, για τους υπόλοιπους έξι καταδικασθέντες το δικαστήριο αποφάσισε τη μετατροπή της ποινής προς 10 ευρώ ημερησίως. Αυτό σημαίνει πως οι συγκεκριμένοι κατηγορούμενοι πρέπει να καταβάλλουν περίπου 40.000 ευρώ ο καθένας, ειδάλλως θα στερηθούν και εκείνοι την ελευθερία τους.

Πρόκειται για τους Χρήστο Γκολφίνο, τότε διευθυντή του «199», Φίλιππο Παντελεάκο, τότε διευθυντή του Κέντρου Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας (ΕΣΚΕ), Δαμιανό Παπαδόπουλο, τότε διοικητή του Πυροσβεστικού Σταθμού Νέας Μάκρης, Νίκο Παναγιωτόπουλο, τότε διοικητή Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Αθηνών, Χαράλαμπο Χιώνη, τότε διοικητή Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής, και Κωνσταντίνο Αγγελοπουλο, τον άνθρωπο από την αυλή του οποίου ξεκίνησε η φωτιά. Στον ηλικιωμένο άνδρα, ο οποίος αρνήθηκε ότι έκαιγε ξερόχορτα στην αυλή του και ότι από αυτόν ξεκίνησε ο πύρινος όλεθρος, το δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης 3 ετών, την οποία, όπως και οι υπόλοιποι πέντε προαναφερόμενοι συγκατήγορουμενοί του, μπορεί να εξαγοράσει.

Το σκεπτικό
Πού στήριξε όμως το Εφετείο την απόφασή του να οδηγήσει στη φυλακή τέσσερις εκ των καταδικασθέντων; «Για τους 4 κατηγορούμενους επιβάλλεται η ποινή άνευ αναστολής, άνευ μετατροπής. Θεωρούνται ύποπτοι τέλεσης νέων αδικημάτων», είπε η πρόεδρος του δικαστηρίου, εξηγώντας ότι η κρίση αυτή των δικαστών θα αιτιολογηθεί περαιτέρω όταν γραφτεί και η απόφαση. «Η επιβληθείσα ποινή να εκτιθεί για να αποτραπούν στο μέλλον άλλες επιπόλαιες πράξεις.

Και το λέω αυτό με την πεποίθηση ότι μέχρι και σήμερα ουδείς εξ αυτών έχει αναγνωρίσει το μέγεθος των πράξεων και των παραλείψεών τους για τον κόσμο που ήταν ταγμένοι να προστατεύουν», είχε αναφέρει από την πλευρά της στο δικαστήριο η εισαγγελέας της έδρας, αναφερόμενη τόσο στα τρία πρώην σήμερα υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που οδηγήθηκαν εντέλει στη φυλακή όσο και στον Ιωάννη Καπάκη.

Πρόκριμα για άλλες δίκες;
Εχει ίσως αξία να αναφερθεί ότι η υπόθεση της φονικής πυρκαγιάς τόσο σε πρώτο όσο και σε δεύτερο βαθμό εκδικάστηκε με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο. Η δίωξη στους κατηγορούμενους ασκήθηκε με βάση την ποινική νομοθεσία του 2018, αφού τότε τελέστηκαν τα εγκλήματα. Ωστόσο οι ποινές που τους επιβλήθηκαν και από τα δύο δικαστήρια υπολογίστηκαν από τους δικαστές σύμφωνα με τις ευμενέστερες για τους κατηγορούμενους διατάξεις του 2019, όπως αυτές διαμορφώθηκαν με τις τροποποιήσεις που επέφερε στον Ποινικό Κώδικα η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. (στη συνέχεια υπήρξαν τροποποιήσεις επί το αυστηρότερο). Η δυνατότητα για φυλάκιση υπήρχε δηλαδή εξαρχής. H διαφορά, όμως, είναι ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εξάντλησε την επιείκεια του νόμου, ενώ το Εφετείο την αυστηρότητά του!

Ηδη, νομικοί με γνώση της υπόθεσης μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ανέφεραν ότι τα δύο κρίσιμα σημεία της απόφασης του Εφετείου για το Μάτι, δηλαδή η μη χορήγηση του ελαφρυντικού και η έκτιση της ποινής για τέσσερις εκ των καταδικασθέντων, μπορεί να αποτελέσουν πρόκριμα και για άλλες μεγάλες δίκες, ενδεχομένως και για την υπόθεση των Τεμπών. Αν μη τι άλλο, στη δίκη για τη σιδηροδρομική τραγωδία, όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές, οι συνήγοροι των συγγενών των θυμάτων θα επικαλεστούν την εφετειακή απόφαση για το Μάτι ώστε να κόψουν ελαφρυντικά από τους κατηγορούμενους για πλημμελήματα.

Οι επόμενες κινήσεις
Αυτό που φαίνεται να «τρώει» τώρα τους συγγενείς των θυμάτων είναι οι επόμενες κινήσεις των τεσσάρων που οδηγήθηκαν στη φυλακή, καθώς φοβούνται ενδεχόμενη γρήγορη αποφυλάκισή τους. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ωστόσο, υπάρχουν διάφορα στάδια όπου ένας καταδικασθείς μπορεί να αιτηθεί αποφυλάκιση. Χρειάζονται δε περίπου δύο έτη παραμονής του στη φυλακή για να αιτηθεί να βγει. Ο χρόνος αυτός, όμως, μπορεί να μειωθεί εφόσον ο κατάδικος κάνει μεροκάματα στο σωφρονιστικό κατάστημα. Επιπλέον, υπό συνθήκες υπάρχει και η δυνατότητα υποβολής αίτησης για κατ’ οίκον έκτιση (βραχιολάκι). Σε κάθε περίπτωση, την απόφαση για αποφυλάκιση θα τη λάβουν οι δικαστές που θα κρίνουν αυτές τις αιτήσεις.