Τάκης Τρακουσέλλης

Και το πιο ηχηρό παράδειγμα είναι η αυτοκινητοβιομηχανία – το καμάρι του Ντιτρόιτ, ο ιστορικός πυλώνας του Made in USA. Γιατί αν δει κανείς το πώς εφαρμόστηκαν οι λεγόμενοι «προστατευτικοί» δασμοί, η εικόνα θυμίζει λιγότερο στρατηγική οικονομική πολιτική και περισσότερο ένα πρόχειρο παζάρι.

Ο Τραμπ πούλησε το αφήγημα της προστασίας από τον «ξένο ανταγωνισμό» με φόντο τα εργοστάσια που κλείνουν και τους εργάτες που μένουν άνεργοι. Το πρόβλημα; Ότι αυτή η προστασία θυμίζει τον μπακάλη που για να προστατέψει τα αυγά του, τα πετάει στον τοίχο. Το αποτέλεσμα; Οι ίδιες οι εταιρείες που υποτίθεται πως ωφελούνται, όπως η General Motors, βλέπουν τα κέρδη τους να βουλιάζουν και τις προβλέψεις τους να σβήνονται από τους ισολογισμούς σαν μουτζούρες σε τετράδιο μαθητή.

Η GM ανακοίνωσε πτώση κερδών 6,6% στο πρώτο τρίμηνο, αναγκάστηκε να αποσύρει τις ετήσιες προβλέψεις της, ενώ πάγωσε μέχρι και το πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών. Και αυτό λόγο των δασμών του Τραμπ – 25% στις εισαγωγές οχημάτων και ανταλλακτικών – που χτυπούν στην καρδιά το επιχειρηματικό της μοντέλο. Τα pickups και τα SUV, τα πιο επικερδή προϊόντα της GM, φτιάχνονται εν μέρει με εξαρτήματα από το Μεξικό και τον Καναδά. Με τους δασμούς να χρεώνουν βαριά κάθε ρόδα που περνά τα σύνορα, το κόστος ανεβαίνει – και μαζί του η αβεβαιότητα.

Αποδεικνύεται πως αυτό το παζάρι των δασμών δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα πολιτικό σόου χωρίς σχέδιο. Πρόκειται για μια πολιτική που έχει το θράσος να αυτοπροβάλλεται ως σωτηρία, την ώρα που φέρνει ασφυξία. Για παράδειγμα η GM που ακριβοπληρώνει την «προστασία» με εκατοντάδες εκατομμύρια απώλειες και μια αγορά που ήδη τρέμει για το αύριο. Ομοίως η Ford, η Stellantis North America (πρώην Fiat Chrysler Automobiles USA) ακόμα και η Tesla. Για σκεφτείτε πως δεν έχουν μείνει και άλλες πέρα από τις «ηλεκτρικές Lucid Motors, η Rivian και η χρεοκοπημένη Fisker.

Για λίγες εβδομάδες, το παραμύθι λειτούργησε. Οι καταναλωτές, φοβούμενοι αυξήσεις τιμών, έσπευσαν να αγοράσουν. Η GM είδε τις πωλήσεις της να εκτινάσσονται 17%. Πυροτέχνημα. Γιατί όταν ξεθυμάνει ο πανικός, αυτό που μένει είναι μια αγορά φορτωμένη ακριβά αποθέματα και πελάτες που δεν αντέχουν τις τιμές. Είναι ακριβώς το πρόβλημα όταν ο σχεδιασμός δεν βασίζεται σε οικονομική ανάλυση αλλά σε πολιτικό τζόγο.

Ακόμα χειρότερα, οι δασμοί δεν στοχεύουν κάποιον μακρινό «εχθρό». Χτυπούν τους δύο πιο στενούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ: τον Καναδά και το Μεξικό. Και κάπως έτσι, ο πρόεδρος που ευαγγελίζεται την αναγέννηση της αμερικανικής βιομηχανίας, μετατρέπει τις συμμαχίες δεκαετιών σε ζώνες ρίσκου. Το Ντιτρόιτ μετατρέπεται από βιομηχανική καρδιά σε οικονομικό πεδίο μάχης. Όχι από τις κινήσεις του ανταγωνισμού, αλλά από τις αποφάσεις του ίδιου του Λευκού Οίκου.

Από τη μία, έχουμε μια κυβέρνηση που προσπαθεί να «προστατεύσει» τις θέσεις εργασίας. Από την άλλη, έχουμε εταιρείες που παγώνουν επενδύσεις, μετοχές που υποχωρούν και εργάτες που βλέπουν το μέλλον τους να τρέμει πάνω στο τραπέζι του εμπορικού πόκερ του Τραμπ. Αν αυτό είναι προστασία, τότε πώς ακριβώς θα ήταν η επίθεση;
Το ερώτημα είναι σαφές: μέχρι πότε θα βαφτίζεται η ζημιά «στρατηγική επένδυση»; Μέχρι πότε οι πολιτικές θα στηρίζονται σε επιδερμικά αφηγήματα προστασίας, όταν οι αριθμοί ουρλιάζουν καταστροφή;

Η αυτοκινητοβιομηχανία δεν χρειάζεται πολιτικό κουρνιαχτό. Χρειάζεται σταθερότητα, μακροπρόθεσμο πλάνο και ρεαλισμό. Όχι παζάρι δασμών, όχι σημαίες για σκεπή, όχι ηχηρές φούσκες που σκάνε στα γραφεία των διοικήσεων. Η GM και οι υπόλοιποι του κλάδου αξίζουν κάτι περισσότερο από συνθήματα. Αξίζουν πολιτική που δεν τους πυροβολεί στα πόδια.