Χρήστος Τεντόμας

Είναι γεγονός ότι έχουν ακουστεί πολλά και διαφορετικά για την COP26. Ωστόσο οφείλω να ομολογήσω ότι στο θέμα των πόλεων στη Γλασκώβη έγινε μεγάλη πρόοδος. Αυτό που κυρίως αναδείχτηκε είναι η δουλειά που πρέπει να γίνει στις πόλεις για το θέμα της προσαρμογής στη κλιματική αλλαγή.

Τι σημαίνει αυτό; Ας πάρουμε το παράδειγμα της Αθήνας. Η Αθήνα είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις της Ελλάδας και της Ευρώπης, κυρίως εξαιτίας των υψηλών όρων δόμησης που εφαρμόζονται. Επιπλέον η Αθήνα είναι από τις πόλεις που έχει γίνει θερμότερη σε σχέση με το παρελθόν κατά 1οC γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα    τα ακραία καιρικά φαινόμενα να επηρεάσουν    το σύνολο των υποδομών μας. Επομένως η έννοια της προσαρμογής που αναδείχτηκε στη Γλασκώβη αφορά στη    δουλειά που πρέπει να κάνουμε για την ενίσχυση της πόλης, για τη θωράκιση της πόλης απέναντι στη κλιματική αλλαγή. Για να γίνει η πόλη ανθεκτική πρέπει να ενισχύσουμε τις υποδομές όπως τα αντιπλημμυρικά έργα για παράδειγμα, αλλά και μέτρα για την προστασία των πολιτών, και ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων ομάδων που κατοικούν σε σπίτια χωρίς μονώσεις και χωρίς κλιματιστικά.

Στην Αθήνα έχουμε καταρτίσει Σχέδιο Δράσης για το Κλίμα και έχει δημιουργηθεί η ομάδα που θα το τρέξει, ώστε η Αθήνα να κάνει τη πράσινη μετάβαση αλλά και να είναι σύμφωνη με τις παγκόσμιες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο των δικτύων των πόλεων όπου και συμμετέχει.

Επιπλέον στη Γλασκώβη μάθαμε να συνεργαζόμαστε. Μάθαμε να μιλάμε όλοι μια κοινή γλώσσα. Μια γλώσσα που μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της κλιματικής κρίσης και μας καθοδηγεί να αναζητήσουμε τα εργαλεία για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις, ώστε να κάνουμε τη μετάβαση με τον καλύτερο και πιο ανώδυνο τρόπο για τους πολίτες. Να κάνουμε τη μετάβαση με τρόπο που να “μην μείνει κανείς πίσω”. Αυτό είναι και το μήνυμα που έστειλε η Ευρωπαϊκή Αποστολή στη Γλασκώβη και ξέρετε όλες οι πόλεις αντιμετωπίζουν λίγο πολύ τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες προκλήσεις.

Κατ’ αρχήν πρέπει να δούμε, να γνωρίζουμε ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι που μπορεί να μείνουν πίσω. Ποιοι είναι οι πιο αδύνατοι και οι πιο ευάλωτοι συμπολίτες μας. Τι χρειάζονται, ποιες είναι οι ανάγκες τους. Για να τα μάθουμε αυτά θα πρέπει να τους αναζητήσουμε, να τους γνωρίσουμε και να τους ρωτήσουμε. Θα πρέπει να τους ακούσουμε. Θα πρέπει να ακούσουμε όλους τους πολίτες και μαζί τους να δημιουργήσουμε το σχέδιο της μετάβασης. Το σχέδιο αυτό για να πετύχει θα πρέπει να είναι κτήμα τους,να ανήκει σε όλους τους πολίτες γιατί είναι εκείνοι που θα κληθούν να το εφαρμόσουν. Με απλά λόγια το σχέδιο της πράσινης μετάβασης θα πρέπει να το συνδιαμορφώσουμε με τους πολίτες. Τότε δεν θα μείνει κανείς πίσω.

Δεν θα είναι εύκολο, είναι ωστόσο μια μεγάλη πρόκληση που θα μας κάνει όλους πιο ώριμους.

Το ερώτημα είναι υπάρχουν διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι για την προσαρμογή της Αθήνας στη κλιματική αλλαγή;

Όπως είπε    ο Αντόνιο Γκουτέρες για κάθε ένα ευρώ που επενδύεται σε υποδομές που κάνουν τη πόλη πιο ανθεκτική στη κλιματική αλλαγή, εξοικονομούνται έξι ευρώ από αυτά που γλύτωσες για να ξαναχτίσεις τις υποδομές από την αρχή. Και φυσικά οι ανθρώπινες ζωές δεν μετριούνται με χρήματα.     

Υπάρχουν οι ευρωπαϊκοί πόροι οι οποίοι περνάνε στα τοπικά προγράμματα μέσω ΕΣΠΑ και πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης. Πλέον αυτά τα χρήματα κατευθύνονται σε μεγάλο μέρος για πράσινες υποδομές. Για να γίνει η μετάβαση ο κάθε Δήμος θα πρέπει να έχει το δικό του πενταετές επιχειρησιακό πρόγραμμα του οποίου την υλοποίηση θα χρηματοδοτήσει μέσω ΕΣΠΑ αλλά και από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων. Όσο η πράσινη μετάβαση θα προχωράει τόσο θα αυξάνονται και τα χρηματοδοτικά εργαλεία. Οικονομικοί πόροι επομένως υπάρχουν αυτό που χρειάζεται είναι όραμα και πολιτική καινοτομία για να υλοποιήσεις ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δίκαιης μετάβασης που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω.

* Ο Χρήστος Τεντόμας είναι αντιδήμαρχος κλιματικής αλλαγής και πρασίνου Δήμου Αθηναίων