Φρίξος Δρακοντίδης

Η είδηση ότι ο πατέρας του ανηλίκου, ο οποίος πέταξε βαρελότο στα πόδια μιας 85χρονης γυναίκας στον Πόρο, μηνύει… τον γιο της ηλικιωμένης επειδή δημοσιοποίησε το βίντεο του εξευτελισμού, δεν είναι απλώς ένα παράδοξο. Είναι μια ακτινογραφία της κοινωνικής μας παρακμής. Και, δυστυχώς, δεν σηκώνει ούτε δικαιολογίες, ούτε ελαφρυντικά.

Αντί να αναλογιστεί τι ανατροφή έχει προσφέρει, αν ο γιος του ξέρει να διακρίνει το σωστό από το απαράδεκτο, αν έχει ίχνος σεβασμού προς τους ηλικιωμένους — πράγματα που κάποτε τα θεωρούσαμε αυτονόητα — ο εν λόγω πατέρας επέλεξε να επιτεθεί σε αυτόν που τόλμησε να βγάλει στο φως την αλήθεια. Δεν τον ενοχλεί η βία, αλλά η έκθεσή της. Δεν τον πειράζει ότι το παιδί του γελοιοποίησε μια ανυπεράσπιστη γυναίκα, αλλά ότι κάποιος… το κατέγραψε.

Με απλά λόγια, ο πατέρας δεν υπερασπίζεται την αθωότητα. Υπερασπίζεται την ατιμωρησία. Κι έτσι, αντί να νουθετήσει τον γιο του, του προσφέρει απλόχερα μια πατρική «άφεση αμαρτιών» και του δείχνει κιόλας πώς να μην πληρώσει ποτέ το τίμημα. Μαθαίνει στο παιδί του πως δεν έχει σημασία τι κάνεις, αλλά αν μπορείς να το κουκουλώσεις. Και πως αν βρεθεί κάποιος να σε καταγγείλει, τότε είναι αυτός το πρόβλημα — όχι εσύ.

Ο γιος της 85χρονης γυναίκας ανέφερε πως την προηγούμενη νύχτα κάποιοι την περιέλουσαν με νερό, της πέταξαν πιο δυνατά βαρελότα και τη χλεύαζαν. Την ξεφτίλισαν. Ποιο είναι, άραγε, το αμάρτημά του; Ότι αρνήθηκε να μείνει σιωπηλός; Ότι δεν έκρυψε την προσβολή; Ότι επέλεξε να υπερασπιστεί την αξιοπρέπεια της μητέρας του; Αν είναι έτσι, τότε χρειαζόμαστε περισσότεροι τέτοιοι «ένοχοι».

Η ουσία, όμως, είναι αλλού. Αυτό το παιδί, που σήμερα πετάει βαρελότα και γελά πάνω στον εξευτελισμό μιας γιαγιάς, αύριο θα γίνει ενήλικας. Και μεθαύριο, πατέρας. Ποια θα είναι, λοιπόν, η δική του στάση όταν δει τον δικό του γιο να κάνει τα ίδια; Θα του δώσει και εκείνος μια μήνυση-πανοπλία για να ξεμπερδεύει με τις ευθύνες; Θα συνεχίσει τον κύκλο της συνενοχής και της ανοχής; Γιατί, όσο κι αν δεν το παραδέχονται μερικοί, η ανοχή είναι συνένοχη.

Και φυσικά, δεν πρόκειται μόνο για ένα μεμονωμένο περιστατικό. Είναι το σύμπτωμα μιας κοινωνίας που έχει απωλέσει τις σταθερές της. Όπου η αγωγή δεν ξεκινά από το σπίτι, αλλά τελειώνει εκεί. Όπου ο γονιός δεν είναι πια πυξίδα ηθικής, αλλά δικηγόρος υπεράσπισης, προτού καν υπάρξει κατηγορητήριο.