Ένας από τους καλύτερους tattoo artists της Ελλάδας μάς εξηγεί αν η έκφραση μέσα από πολύχρωμα σώματα είναι τέχνη, «ανάγκη» ή μόδα
Νάντια Μιχαλοπούλου
Η εικόνα ανθρώπων να κυκλοφορούν με πανέμορφα, περίτεχνα, πολύχρωμα και διαφόρων ειδών τατουάζ είναι στο σύγχρονο κόσμο όχι μόνο συνηθισμένη και σχεδόν πλήρως αποδεκτή, αλλά και ταυτισμένη με την έννοια μίας ιδιαίτερης, προσωπικής έκφρασης, ως δικαίωμα κάθε ατόμου.
Η γοητεία της δερματοστιξίας, εξαπλώνεται ταχύτατα, όσο οι άνθρωποι αποτινάσσουν κοινωνικές προκαταλήψεις και προσωπικές αναστολές, αναζητώντας μέσα από αυτή την ιδιόμορφη καλλιτεχνία, ιδιαίτερες μορφές επικοινωνίας με τον εαυτό τους και τους άλλους.
Άλλωστε η λέξη tattoo προέρχεται από την πολυνησιακή λέξη «ta» που σημαίνει κάτι το εντυπωσιακό και την ταϊτινή λέξη «tatau», που σημαίνει «για να σηματοδοτήσει κάτι». Και τελικά οι πρωτόγνωρες διαστάσεις που έχει λάβει η δερματοστιξία ίσως να αποκαλύπτουν αυτό: Την ανάγκη των ανθρώπων να εκφράζονται μέσα από τα ζωγραφισμένα κορμιά τους. Να «μιλούν» απενοχοποιημένα, χωρίς να αντιμετωπίζονται με αντιλήψεις που (παλαιότερα) τους ταύτιζε με το περιθώριο και την υποκουλτούρα. Να «μαρτυρούν» την ιστορία, την προσωπικότητα, τα βιώματα, το γούστο και τις εσωτερικές τους αναζητήσεις.
Μετατρέποντας το σώμα τους σε καμβά, μετέχουν σε μία μυστικιστική διαδικασία, ανακαλύπτοντας αισθήσεις και στέλνοντας μηνύματα: με τα διακριτικά ή εντυπωσιακά σχέδια που χαράσσουν πάνω τους μόνιμα, ταυτίζονται με το «μήνυμα», που θέλουν να εκπέμψουν και εξωτερικεύουν χωρίς καταναγκασμούς και διυλίσεις αισθήματα, ιδέες και αξίες, που συγκροτούν την προσωπικότητά τους. Δεν είναι μία εύκολη διαδικασία, ούτε διεκδικεί ρόλο μίας μοναδικής επιλογής για όποιον επιθυμεί να «πει» πράγματα, είναι όμως ενδιαφέρουσα γιατί κινείται έξω από κοινωνικές συμβάσεις και πρότυπα, δίνει έμφαση στην προσωπική ελεύθερη έκφραση, αναδεικνύει την προσωπικότητα και στην πραγματικότητα είναι μία ξεχωριστή, αν και κάποτε «παρεξηγημένη» τέχνη.
Με τη βοήθεια της φαντασίας και το σωστό «χέρι» η… αφήγηση της ιστορίας του καθενός εξελίσσεται σχεδόν από μόνη της, γι΄ αυτό και η εργασία που ακολουθείται μέχρι η βελόνα να χαράξει το δέρμα, είναι σοβαρή υπόθεση.
Η αφετηρία βρίσκεται στην «καρδιά» της Αθήνας και στην οδό Λυκαβηττού 11, στο Κολωνάκι, όπου το «Darkside Tattoo Society» αναλαμβάνει εδώ και δύο χρόνια να αποτυπώσει την «ταυτότητα» των Αθηναίων πάνω τους και να τους ωθήσει να «μιλούν» ελεύθερα. Η τέχνη κάνει αμέσως αισθητή την παρουσία της στον χώρο του στούντιο. Κάδρα και πίνακες με σχέδια, τοιχογραφίες και γκράφιτι κοσμούν τους γκρι τοίχους του, σε συνδυασμό με στοιχεία από το Star Wars (εξ ου και το όνομα του μαγαζιού).
Μοτεράκια με χρωματιστές βελόνες σε αυστηρά καθορισμένες χορευτικές φιγούρες που δουλεύουν πυρετωδώς, υπό τους ρυθμικούς, δυνατούς, ήχους metal μουσικής, δεκάδες χαρτιά με σχέδια και χαμόγελα συνθέτουν το πεντακάθαρο σκηνικό του «Darkside Tattoo Society», δίνοντάς σου την αίσθηση πως βρίσκεσαι στο ιδανικό μέρος για να «χτυπήσεις» το tattoo σου. Βέβαια η αίσθηση αυτή επιβεβαιώνεται από το ταλέντο και την δεκαετή εμπειρία της «ψυχής» του στούντιο, του Κυριάκου Μπαλάσκα, ο οποίος με αφοσίωση και σεβασμό στην τέχνη είναι ο άνθρωπος που σε βοηθάει να ξεφύγεις από τα δεσμά της εσωστρέφειας και να «στολίσεις» το δέρμα σου με κάτι μοναδικό.
«Με πίεσαν οι γονείς μου» λέει με αφοπλιστικό χιούμορ ξεκινώντας την αφήγηση της δικής του ιστορίας αναφορικά με την επαγγελματική του εμπλοκή στο χώρο. «Το πάθος μου για το tattoo εντοπίζεται πολύ πριν ξεκινήσω να «χτυπάω». Άλλωστε είχα ήδη πάρα πολλά πριν ξεκινήσω επαγγελματικά. Το πρώτο μου το έκανα στο πόδι στα 15. Ήταν ένας μάγος. Από μικρή ηλικία μου άρεσαν τα σχέδια, είχα κλίση στη ζωγραφική, γι΄ αυτό και σπούδασα γραφιστική στην Αγγλία, χωρίς όμως να βλέπω τον εαυτό μου ως τατουατζή.
Μέχρι τη στιγμή που με προέτρεψε ένας φίλος μου να αντιμετωπίσω επαγγελματικά το αντικείμενο, δεδομένου του «καλού χεριού» μου στο σχέδιο. Με έπεισε να ασχοληθώ και έτσι ξεκίνησαν όλα.
Κλείσιμο
Είχα σημαντική στήριξη και από τους γονείς μου οι οποίοι πάντα μου έλεγαν να μην φοβάμαι να δοκιμάζω τον εαυτό μου, αρκεί να είμαι χαρούμενος. Αν δεν οδηγούσε κάπου θα επέστρεφα σε αυτό που σπούδασα».
Η επαγγελματική πορεία του Κυριάκου στον χώρο του tattoo ξεκινά το 2006 και χαράσσεται μέσα σε στούντιο δίπλα σε καταξιωμένους tattoo artists. «Μαθήτευσα με τον σκληρό τρόπο για ενάμισι χρόνο. Δεν πήρα τίποτα έτοιμο, έπρεπε να εξερευνήσω όλο το αντικείμενο από την αρχή με κόπο, χρόνο, αυτοσυγκέντρωση, επιμονή και υπομονή.
Ενάμισι χρόνο μαθητής χωρίς να ακουμπήσεις μοτεράκι είναι πολύ δύσκολο, αλλά ίσως ήταν καλύτερα έτσι» εξηγεί. Η δραστηριότητά του συνεχίζεται για οκτώ χρόνια σε άλλο στούντιο της Αθήνας, όπου μαθαίνει τα μυστικής της τέχνης και την ψυχολογία του κόσμου από την υποδοχή έως το τελευταίο «χτύπημα», ενώ δοκιμάζει όλη τη γκάμα των τατουάζ για να καταλήξει στο στυλ του και να ανοίξει το δικό του χώρο. Η αστείρευτη έμπνευση, η αχαλίνωτη φαντασία, αλλά και η εμμονή στη λεπτομέρεια, η ποιότητα, η δημιουργικότητα ήταν οι κινητήριες δυνάμεις για να εξελίσσεται διαρκώς προσφέροντας υπηρεσίες υψηλής αισθητικής και άριστου αποτελέσματος ακόμα και στον πιο απαιτητικό πελάτη.
Με τον καιρό χαράσσει τον δικό του δρόμο, αποτυπώνει το προσωπικό του στίγμα: Οι συνεχείς αναζητήσεις για πρωτοποριακές μεθόδους τον οδήγησαν στην περιβόητη τεχνική του, το watercolour (είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα που δουλεύει αυτή την τεχνική), την οποία προσπαθεί να τελειοποιεί ακόμα και στον ελεύθερο χρόνο του. Άλλωστε για να ξεχωρίσει κανείς από τον σωρό, χρειάζεται πολυεπίπεδη γνώση, αλλά και εξειδίκευση, όπως υποστηρίζει ο Κυριάκος, στοιχεία που θα υπολογίσει ο πελάτης για να επιλέξει τον tattoo artist που θα τον «βαρέσει».
«Το σωστό είναι κάθε τατουατζής όταν κάνει έναν κύκλο στην καριέρα του να επιλέξει το στυλ που του αρέσει και του ταιριάζει.
Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι νέοι που μπαίνουν στο χώρο, είναι ότι ξεκινούν με το στυλ που τους αρέσει και δεν δοκιμάζουν κάτι άλλο. Και αυτό τους κάνει κακούς στη δουλειά τους. Δεν γίνεται να δηλώνεις tattoo artist αν δεν ξέρεις όλη την γκάμα. Εγώ κάνω watercolour tattoos, αλλά έχω δοκιμάσει διάφορα μέχρι να φτάσω σε αυτό το σημείο. Το ίδιο συμβαίνει με όλους τους tattoo artists στο «Darkside Tattoo Society».
Στη διάρκεια της δεκαετούς εμπειρίας του πάντως δεν ήταν λίγες οι δύσκολες στιγμές που αντιμετώπισε. «Καμιά φορά δεν βοηθάει να είσαι πολύ κοινωνικός, γιατί ενδέχεται η φιλική σχέση να περιπλέξει την κατάσταση και να υπάρξει εμπλοκή στο καλλιτεχνικό κομμάτι του δημιουργού. Μέχρι να συνειδητοποιήσω ότι εγώ πρέπει να πω στον πελάτη τι πρέπει να κάνω, ζορίστηκα, αλλά δεν απογοητεύτηκα. Έμεινα πιστός στον εαυτό μου.
Πλέον η διαδικασία είναι η εξής: Αφού ο πελάτης επιλέξει το στυλ σχεδίου που θέλει, οργανώνεται μια συνεδρία στη διάρκεια της οποίας συζητάμε με προσοχή και χωρίς βιασύνη το σενάριο. Στη συνέχεια εγώ ζωγραφίζω το σχέδιο από την αρχή και αν χρειαστούν αλλαγές, γίνονται, προκειμένου το αποτέλεσμα να είναι αισθητικά άρτιο. Ο πελάτης όμως δεν πρέπει να επεμβαίνει στο σχέδιο. Θέλω όλα να γίνονται τέλεια όταν ο «ιδιοκτήτης» του αφήνεται στα χέρια του «Darkside Tattoo Society». Καλύτερα να εξηγήσεις από την αρχή πώς λειτουργεί το στούντιο και έπειτα ο πελάτης να αποφασίσει αν θα μείνει μαζί σου ή αν θα φύγει». Οne tattoo, one story, one person.
Tι λέει ο ίδιος σε όσους ισχυρίζονται ότι το tattoo στην Ελλάδα είναι mainstream; «Στην Ελλάδα πια γίνεται χαμός, αλλά προσωπικά δεν το βλέπω ως μόδα, γιατί ζω μέσα σε αυτό. Αντίθετα το tattoo για μένα είναι μορφή τέχνης 100%. Η μανία για τα tattoo έχει τις ρίζες της βαθιά στο παρελθόν, με τη διαφορά ότι τότε δεν σχεδιάζονταν σε εμφανή σημεία του κορμιού. Ήταν καλά κρυμμένα από τα αδιάκριτα βλέμματα, αλλά ήταν πολλά.
Ωστόσο, ακόμα και αν κάποιο τατουάζ δεν φέρει πολυσήμαντη ερμηνεία/προσωπική ιστορία, για εμένα είναι τέχνη. Ας είναι και κοινότυπο, αρκεί να αρέσει σε αυτόν που το «χτυπάει» πάνω του. Είναι καθαρά καλλιτεχνικό. Για παράδειγμα εγώ πειραματίζομαι και δοκιμάζω πάνω μου πολλά τεχνικά κομμάτια ώστε να μαθαίνω καθετί καινούργιο».
Δεν υπάρχει φόβος για το μόνιμο του τατουάζ, που ενδεχομένως τρόμαζε τους ανθρώπους παλαιότερα. Δεν υπάρχει καν δεύτερη σκέψη ότι πιθανόν επηρεάσει την καθημερινότητα. Σήμερα ο κόσμος δεν δίνει σημασία στο τι θα πουν οι άλλοι, αρκεί να εκφράζεται όπως θέλει. Διαλέγεις ένα πολύ ωραίο μόνιμο τατουάζ, το έχεις για πάντα πάνω σου και είναι τέλειο. Και δουλειά μου να μην ήταν, θα προέτρεπα όλους όσοι θέλουν να κάνουν τατουάζ να το τολμήσουν. Να μιλούν ελεύθερα μέσα από τα σχέδια».
Η συμβουλή του στους νέους καλλιτέχνες που εισέρχονται στον χώρο του τατουάζ: «Δεν είναι εύκολος χώρος το τατουάζ. Πρέπει να μαθητεύσεις, να στο διδάξουν, όσο καλός και αν είσαι στο σχέδιο, στο χαρτί. Δεν παίρνεις ένα μοτεράκι, το βουτάς στο μελάνι και κάνεις τατουάζ στον κόσμο. Έχει θεωρία και τεχνικές. Μάθε ή άστο. Μην το κάνεις απλά για το κάνεις. Είναι στο χέρι σου να γίνεις άλλος ένας τατουατζής ή «Ο» τατουατζής. Το ψάχνεις πολύ. Να αξιοποιείς τη φαντασία σου και να μην επαναπαύεσαι».
______
Ο Κυριάκος Μπαλάσκας είναι ο διοργανωτής του διεθνούς επιπέδου Athens International Tattoo Convention που φιλοξενεί τους πιο διάσημους καλλιτέχνες του είδους και του Balkan Thessaloniki Tattoo Convention. (*May the force be with him)
