Το 1964 η Τουρκία έθεσε σε εφαρμογή το λεγόμενο «Πρόγραμμα Διάλυσης», μια δέσμη μέτρων αφελληνισμού και εκτουρκισμού της Ίμβρου και της Τενέδου, απαγορεύοντας παράλληλα με ειδική νομοθετική ρύθμιση τη διδαχή της ελληνικής παιδείας. Τα επτά ελληνικά σχολεία στην Ίμβρο με συνολικά 693 μαθητές και 27 δασκάλους έκλεισαν κι επαναλειτούργησαν ως δημόσια τουρκικά. Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι Έλληνες κάτοικοι να τραπούν σε φυγή και σταδιακά το νησί του Αιγαίου, που βρίσκεται ανάμεσα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, να ερημώσει από το ελληνικό στοιχείο.
Από τη δεκαετία του 1990, πολλοί Ίμβριοι άρχισαν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους με στόχο να μπορέσουν να ζήσουν ισόνομα στον τόπο τους και με την ελπίδα να χαρίσουν στα παιδιά τους ένα μέλλον γεμάτο όνειρα κι ίσες ευκαιρίες. Μετά από πολυετείς αγώνες διεφάνη η πρώτη αχτίδα φωτός ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει στο νησί που παραχωρήθηκε στην Τουρκία το 1923 με τη Συνθήκη της Λωζάννης. Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2013, έπειτα από 49 ολόκληρα χρόνια, χτύπησε και πάλι το κουδούνι στο ανοικοδομημένο Δημοτικό Σχολείο του χωριού των Αγίων Θεοδώρων, από όπου κατάγεται κι ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ.κ. Βαρθολομαίος.
Η συγκίνηση των Ελλήνων που γύρισαν στην Ίμβρο την ημέρα που άνοιξε και πάλι το σχολείο ήταν έκδηλη, όμως, πίσω από τη χαρά τους κρυβόταν και μία μεγάλη αγωνία, καθώς το πρώτο βήμα είχε γίνει, εντούτοις, στόχος τους παρέμενε η παροχή πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας ελληνικής εκπαίδευσης στα μειονοτικά σχολεία του νησιού. Δύο χρόνια μετά, οι Ίμβριοι, που δεν έπαψαν στιγμή να ελπίζουν και να παλεύουν για ίσα δικαιώματα, κατάφεραν να κερδίσουν κι αυτό το στοίχημα. Από τον φετινό Σεπτέμβριο το κουδούνι εκτός από το Δημοτικό Σχολείο των Αγίων Θεοδώρων χτυπά ξανά κι έπειτα από 51 χρόνια στο Γυμνάσιο και Λύκειο που στεγάζεται στα πρόσφατα ανακαινισμένα σχολικά κτήρια των Αγριδίων Ίμβρου.
Οι προετοιμασίες για τη μεγάλη αυτή ημέρα διήρκεσαν χρόνια, ήταν επίπονες και πολλές φορές ψυχοφθόρες, ενώ το καρδιοχτύπι για το αν φέτος το όραμα για άνοιγμα του Γυμνασίου και του Λυκείου θα κατάφερνε να πάρει σάρκα και οστά κράτησε κυριολεκτικά μέχρι και την ύστατη ώρα. Η άδεια για το Λύκειο εδόθη την Παρασκευή, 28 Αυγούστου, την τελευταία, δηλαδή, ημέρα της προθεσμίας για τη λειτουργία ενός σχολείου εντός του 2015. Στις 28 Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους ένα χαμόγελο ήταν μόνιμα ζωγραφισμένο στα πρόσωπα όλων όσοι κάποτε υπήρξαν μαθητές του σχολείου στα Αγρίδια, των παππούδων και των γονέων των 11 παιδιών που πέρασαν το κατώφλι του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Η συγκίνηση τρομερή και τα μάτια βουρκωμένα τόσο που θα έλεγε κανείς πως τα λόγια που ειπώθηκαν την πρώτη ημέρα ήταν ελάχιστα, καθώς η στιγμή ήταν εξόχως συναισθηματικά φορτισμένη και καμία λέξη δε θα μπορούσε να την περιγράψει στο απόλυτο. «Υπήρχε πολλή συγκίνηση την πρώτη ημέρα. Ηλικιωμένοι συγχωριανοί που είχαν περάσει από αυτό το σχολείο ως μαθητές δάκρυσαν. Πολλοί με αγκάλιαζαν βουρκωμένοι και μου έδιναν συγχαρητήρια. Ανάμεσά τους και μία δασκάλα που το 1963 δίδασκε ελληνικά στο σχολείο και όταν έκλεισε έφυγε και πήγε στην Αμερική. Καταχειροκροτήθηκε από όλους και συγκινήθηκε πάρα πολύ όταν μίλησε, καθώς ποτέ δε φανταζόταν, όπως είπε, ότι μετά από 50 χρόνια θα ξαναέμπαινε σε αυτό το σχολείο και θα έχαιρε αυτής της υποδοχής», σημειώνει στο protothema.gr o Ιωακείμ Καμπουρόπουλος, διευθυντής του Γυμνασίου-Λυκείου Αγριδίων, στο οποίο πριν από 46 χρόνια ήταν μαθητής και τώρα βρίσκεται και πάλι σε αυτό αλλά με άλλη ιδιότητα.
«Στο σχολείο μας έχουμε συνολικά 11 μαθητές, επτά στο Λύκειο και τέσσερις στο Γυμνάσιο. Στο Δημοτικό τα παιδιά είναι τρία, αλλά ελπίζουμε πως τώρα που άνοιξε ο δρόμος θα επιστρέψουν κι άλλοι γονείς με τα παιδιά τους. Τα παιδιά φαίνονται χαρούμενα και παίζουν. Το κλίμα την πρώτη εβδομάδα ήταν πολύ όμορφο. Μαθήματα έγιναν μόνο στα ελληνικά, γιατί ακόμη δεν έχουν έρθει οι Τούρκοι συνάδελφοι. Υπολογίζω ότι μετά τον αγιασμό με τον Πατριάρχη στις 12 Οκτωβρίου θα έχουμε μπει στο πλήρες πρόγραμμα», προσθέτει ο κ. Καμπουρόπουλος. Όσο για το ποια είναι τα μαθήματα που διδάσκονται σημειώνει τα εξής: «Στα τουρκικά διδάσκονται τα εθνικά λεγόμενα μαθήματα, δηλαδή τουρκική γλώσσα και φιλολογία, γεωγραφία και ιστορία, γιατί οι μαθητές θεωρούνται Τούρκοι υπήκοοι. Όλα τα υπόλοιπα μαθήματα, όπως ελληνική γλώσσα, φυσική, χημεία, βιολογία, καλλιτεχνικά και μουσική διδάσκονται από Έλληνες εκπαιδευτικούς».
«Το 2013, όταν ξεκινήσαμε την προσπάθεια με το Δημοτικό, διαπιστώσαμε ότι λόγω και του συστήματος της τουρκικής εκπαίδευσης, όπου το Δημοτικό είναι τετρατάξιο, υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στο να προσελκύσουμε οικογένειες με παιδιά. Για το λόγο αυτό θέσαμε ως στόχο να ανοίξει και Γυμνάσιο και Λύκειο. Στο νησί ως επί το πλείστον επέστρεψαν Ίμβριοι μετά τη συνταξιοδότησή τους. Η προσπάθεια που γίνεται τώρα είναι να κατέβει ο μέσος όρος ηλικίας και να γυρίσουν Ίμβριοι που θα μπορούν να είναι κοινωνικά ενεργοί και να ενισχύσουν την τοπική οικονομία, έχοντας μία παραγωγική παρουσία. Για να επιστρέψει μία οικογένεια βασική προϋπόθεση ήταν τα παιδιά της να μπορούν να διδάσκονται την ελληνική γλώσσα, όπως γινόταν και μέχρι το 1964. Τώρα με τα τρία σχολεία ο δρόμος αυτός ανοίγει και ήδη τα τελευταία δύο χρόνια έχει αυξηθεί η τάση επιστροφής. Ευχής έργον θα ήταν να μπορούσε να γίνει αυτό το πράγμα και στην Τένεδο», επισημαίνει, από την άλλη, ο Πάρις Ασανάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Ιμβρίων και εις εκ των πρωτεργατών της όλης προσπάθειας.
Σημειώνεται πως χάρη στην εκπαιδευτική αυτή υποδομή, συνολικά επτά οικογένειες από την Ελλάδα με 14 παιδιά επανεγκαταστάθηκαν στο νησί το 2015, ενώ μετά το άνοιγμα του Δημοτικού επτά βρέφη έχουν ήδη γεννηθεί στην Ίμβρο από νέα ζευγάρια που έχουν επιστρέψει ή παραμείνει στο νησί. Όμως, οι δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν δε σταματούν εδώ. Για το λόγο αυτό ο Σύλλογος Ιμβρίων άνοιξε τον λογαριασμό «Παιδεία Ιμβρίων» όπου συγκεντρώνονται όλες οι προσφορές για την υλικοτεχνική, αλλά και ηθική υποστήριξη των οικογενειών που επιστρέφουν στον τόπο τους. Βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ:
www.imvrosisland.org
