Τι κάνουμε όταν μπει κάτι στο μάτι μας

Η τυχαία είσοδος ενός ξένου  σώματος στα βλέφαρα, κάτω από  το βλέφαρο ή στην επιφάνεια του  ματιού είναι ένα πάρα πολύ συχνό  ατύχημα που έχει συμβεί σχεδόν σε όλους μας και το οποίο θέλει  ιδιαίτερη προσοχή.  Όπως μας ενημερώνει ο καθηγητής Οφθαλμολογίας στο  Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης  Δρ Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος υπάρχουν μερικές πρακτικές οδηγίες προκειμένου  να αντιμετωπίσουμε το ατύχημα με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια:

-Μη γνωρίζοντας τη φύση του ξένου σώματος που έχει μπει στο μάτι, δεν θα πρέπει να τρίψουμε τα μάτια μας, γιατί η πρώτη αυτή ενστικτώδης αντίδραση, αλλά και η επαφή των χεριών με τον κερατοειδή, μπορεί να προκαλέσει βαρύτερο τραυματισμό.

-Το πρώτο βήμα είναι να γίνει αμέσως προσπάθεια αφαίρεσης του ξένου σώματος.  Ο πιο ασφαλής τρόπος είναι  να το ξεπλύνουμε με νερό, είτε απευθείας με ένα μπουκάλι νερό, είτε ανοίγοντας τα μάτια σε μία λεκάνη ή ένα νιπτήρα γεμάτο νερό, ή έστω γεμίζοντας τη χούφτα του ενός χεριού με νερό.

-Είναι πιθανό το ξένο σώμα να φύγει και να μείνει η αίσθηση της ύπαρξης ξένου σώματος, επειδή θα έχει προκαλέσει κάποιο μικρό τραυματισμό στον κερατοειδή.  Είναι όμως πιθανό το ξένο σώμα να έχει παγιδευτεί κάτω από το επάνω βλέφαρο. Αν υπάρχει συνεχής αίσθηση ξένου σώματος ή αν ο οφθαλμίατρος διαγνώσει κάθετη εκδορά στον  κερατοειδή, το πιο πιθανό είναι το ξένο σώμα να έχει εμφυτευτεί κάτω από το επάνω βλέφαρο.

-Τα άτομα που δουλεύουν ή σφυρηλατούν σίδερο πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα, καθώς είναι συχνές οι περιπτώσεις που το ξένο σώμα εμφυτεύεται μέσα στον κερατοειδή.  Εάν προκύψει ένα τέτοιο ατύχημα, εντός ολίγων ωρών θα αρχίσει να δημιουργεί ένα δορυφόρο δακτύλιο σκουριάς, γι’ αυτό πρέπει να αφαιρεθεί το ταχύτερο από ειδικό χειρουργό οφθαλμίατρο, ο οποίος θα συστήσει και τη λήψη της ανάλογης αντιβιοτικής προφύλαξης, όπως άλλωστε και σε κάθε άλλη περίπτωση που το ξένο σώμα προκαλέσει συμπτώματα.

Στις περιπτώσεις που  το ξένο σώμα βρεθεί στο μάτι από έκρηξη ή από πολύ δυνατό σφυρηλάτισμα, χρήση μηχανουργικού τροχού κ.λπ., θα πρέπει ο ειδικός χειρουργός οφθαλμίατρος να εξετάσει προσεκτικά εάν υπάρχει διείσδυση του μεταλλικού ξένου σώματος στο μάτι.  Μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια μίας ακτινογραφίας, που ονομάζεται Water’s view, η οποία πιθανόν να προσδιορίσει την παρουσία μεταλλικού ξένου σώματος, το οποίο αποτελεί κατεπείγον οφθαλμολογικό περιστατικό.

-Εκτός όμως από τα στερεά ξένα σώματα, ιδιαίτερη σημασία και προσοχή πρέπει να δίνεται και σε ορισμένα υγρά, καθώς, εάν αυτά είναι οξέα ή πολύ βασικά, μπορούν να προκαλέσουν πολύ σημαντική ζημιά.  Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει αμέσως να απομακρυνθεί η εστία του χημικού και να ξεπλυθεί άμεσα το μάτι, έτσι ώστε να μη διεισδύσει το καυστικό χημικό στο εσωτερικό του.  Πρέπει να σημειωθεί ότι εξαιρετικά επικίνδυνα είναι τα βασικά χημικά, όπως για παράδειγμα ο ασβέστης, γιατί μπορούν να συνεχίσουν να διεισδύουν μέσα στο μάτι και μετά από την πρώτη επαφή μαζί του.

-Σε συμπτώματα που έχουν μεγάλη διάρκεια πρέπει πάντα να συμβουλευόμαστε τον ειδικό χειρουργό οφθαλμίατρο, έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε ότι δεν κινδυνεύει η υγεία των ματιών είτε από μόλυνση είτε από διαμπερές τραύμα στον κερατοειδή του υπόλοιπου βολβού, ή η ευαίσθητη περιοχή των ματιών.

Γενικά, καταλήγει ο κ. Κανελλόπουλος, δεν είναι τυχαίο που ο λαός λέει «πρόσεχέ το σαν τα μάτια σου», γιατί τα μάτια μάς χαρίζουν μεν την εξαιρετική αίσθηση της όρασης, απαιτούν όμως και την ανάλογη προσοχή ακόμα και από πράγματα που θεωρούνται τυχαία και μικρής σημασίας.