Αλ Πατσίνο: Το έγκαυμα στον «Σημαδεμένο», η απόλυση του σκηνοθέτη και το «θάψιμο» των κριτικών

Εκείνο το ζεστό ανοιξιάτικο βράδυ τον Μάρτιο του 1983, ο Αλ Πατσίνο έδινε τα ρέστα του ερμηνευτικά, στην τελευταία σκηνή του φιλμ «Ο Σημαδεμένος».

Είχε πει την περίφημη φράση «Say hello to my little friend» («πείτε γεια στον μικρό μου φίλο») κρατώντας στο χέρι του ένα Μ16 με προσαρμοσμένο οβιδοβόλο, με το οποίο άρχισε να πυροβολάει αδιάκριτα σε ό,τι κινείτο. Είχε ρίξει τριάντα γύρους σφαίρες και κάμποσες οβίδες όταν κατά λάθος το αριστερό του χέρι «κόλλησε» στην κάννη του όπλου που ζεμάταγε και του «χάρισε» ένα τρομερό έγκαυμα.

Όταν τον μετέφεραν στο νοσοκομείο, μια γιατρός που εκλήθη στα επείγοντα, κοίταξε σχεδόν με απέχθεια, τον άντρα με τα ματωμένα ρούχα που υπέφερε από τον πόνο. Καθώς πήγαιναν για να καθαρίσουν το τραύμα, αναγνώρισε τον ηθοποιό και τον ρώτησε αν είναι ο Αλ Πατσίνο, ενώ στην καταφατική του απάντηση πρόσθεσε: «Στην αρχή σε πέρασα για κάποιον αλήτη...».

Με αυτή τη σκηνή στο νοσοκομείο ανοίγει το κεφάλαιο της αυτοβιογραφίας του διάσημου ηθοποιού που φέρει τον τίτλο «Sonny Boy» που εστιάζει στο μνημειώδες πλέον «Scarface». Ένα εξαιρετικά βίαιο για την εποχή του φιλμ, στο οποίο ο Πατσίνο ερμηνεύει τον Τόνυ Μοντάνα, έναν Κουβανό μετανάστη και τη ματωμένη saga του, στην πορεία προς την κορυφή που περνάει μέσα από δολοφονίες, προδοσίες, συμφωνίες με ναρκοβαρώνους και μια μοιραία γυναίκα.

Όπως επισημαίνει στο βιβλίο που κυκλοφορεί από την Key Books θέλησε να γυρίσει τον «Σημαδεμένο» όταν είδε μαζί με φίλους του την original ταινία με τον ίδιο τίτλο την οποία είχε σκηνοθετήσει ο Χάουαρντ Χοκς τo 1932. Μόνο που αυτή τη φορά όλα θα ήταν διαφορετικά στη νέα βερσιόν της, η οποία μεταφέρθηκε στη σύγχρονη Αμερική και στο μεταναστευτικό κύμα του 1980, επί προεδρίας Τζίμι Κάρτερ. Τότε που 125.000 Κουβανοί έφυγαν από το νησί με τις ευλογίες του Φιντέλ Κάστρο και με πλοία έφτασαν σαν μετανάστες στη Φλόριντα, για να κάνουν μια νέα αρχή.

Φύγε Σίντνεϊ, έλα Μπράϊαν!

Η ιδέα των Κουβανών πρωταγωνιστών στο φιλμ ήταν του σκηνοθέτη Σίντνεϊ Λουμέτ και άρεσε πολύ στον Όλιβερ Στόουν που ανέλαβε να γράψει το σενάριο. Μόνο που πολύ γρήγορα ο Λουμέτ αντιλήφθηκε ότι η δική του οπτική για την ταινία - ήθελε να είναι ένα πολιτικό-κοινωνικό φιλμ - ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τη ματωμένη saga που είχε στο μυαλό του ο παραγωγός της ταινίας και κολλητός φίλος του Αλ Πατσίνο, Μάρτιν Μπέργκμαν.

Έτσι ο Λουμέτ μόλις διάβασε το σενάριο έφυγε και στη θέση του ήρθε ο Μπράιαν Ντε Πάλμα, ενώ ο Πατσίνο έκανε εντατικά μαθήματα γλώσσας και προφοράς με τον Στίβεν Μπάουερ, τον μόνο Κουβανό στο καστ.

Τα προβλήματα δεν έλειψαν από την αρχή κιόλας, αφού όταν το συνεργείο και το καστ έφτασαν στο Μαϊάμι, οι Κουβανοαμερικάνοι που έμεναν εκεί, οι οποίοι είχαν πληροφορηθεί την υπόθεση, έφεραν σοβαρές αντιρρήσεις.
Έτσι τα γυρίσματα έγιναν κυρίως στο Λος Άντζελες, τη Σάντα Μπάρμπαρα και την Καλιφόρνια με ολίγον από Μαϊάμι, ενώ διήρκησαν από τις 22 Νοεμβρίου του 1982 μέχρι τις 6 Μαΐου του 1983.

Ο Τόνυ Μοντάνα αποδείχτηκε η ένοχη φαντασίωση εκατομμυρίων ανθρώπων ξεκινώντας από λαντζέρης σε μια καντίνα για να φτάσει να ντιλάρει δουλειές δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, αγοράζοντας και πουλώντας κοκαΐνη. Όποιος του στέκεται εμπόδιο, φεύγει από τη μέση με συνοπτικές διαδικασίες από τον «cara cicatriz», τον «σημαδεμένο», που λατρεύει το motto «Ο κόσμος είναι δικός σου» και ανεβαίνει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Μόνο που αυτή η μετεωρική άνοδος του φτωχοδιάβολου Τόνυ, έμελλε να συνοδευτεί από μια εξίσου απότομη και θεαματική πτώση, η οποία παίρνει σάρκα και οστά στην τελευταία σκηνή της ταινίας. Εκεί όπου ο Πατσίνο έχοντας τραβήξει συνεχόμενες μυτιές κόκας - ο Ντε Πάλμα δεν απάντησε ποτέ αν ο ηθοποιός έκανε πραγματική χρήση ενώ ο Αλ το έχει αρνηθεί - τα βάζει με ένα μικρό στρατό που έχει σταλεί για να τον εξοντώσει.

Ο Σπίλμπεργκ, η κόκα και οι κριτικοί

Η κοκαΐνη που χρησιμοποιήθηκε ήταν γάλα σε ακόνη αν και ο αστικός μύθος επιμένει ότι στο σετ υπήρχε και πραγματική, την οποία έκρυβαν από τον Όλιβερ Στόουν, που ήταν χρήστης σε περίοδο αποτοξίνωσης εκείνη την περίοδο. Αντίθετα είναι αλήθεια ότι ο Στίβεν Σπίλμπεργκ που είχε πάει βόλτα στα γυρίσματα σκηνοθέτησε με την άδεια του Μπράιαν Ντε Πάλμα την τελευταία σκηνή με μία μόνο κάμερα! Αυτή, που έπιασε έναν μαινόμενο Πατσίνο πεσμένο στο πάτωμα να βρίζει με σάλια να πετάγονται από το στόμα του, προσπαθώντας να βάλει ένα γεμιστήρα στο Μ16 του.

Μετά το τέλος των γυρισμάτων και του μοντάζ, ο σκηνοθέτης προκειμένου η ταινία να πάρει την επιθυμητή ηλικιακή σήμανση αναγκάστηκε να τη μοντάρει ξανά τρεις φορές. Η λέξη fuck ακουγόταν 207 φορές, ενώ 42 άνθρωποι σκοτώνονταν σε διάφορες σκηνές αλλά όταν τελικά πήρε την έγκριση, ο Ντε Πάλμα έδωσε για προβολή στις μεγάλες αίθουσες την αρχική βερσιόν.

Οι κριτικοί δεν την υποδέχτηκαν θετικά, για την ακρίβεια την έθαψαν, ενώ το κοινό τη λάτρεψε, όπως και οι gangsta ράπερ που την είχαν κάτι σαν ευαγγέλιο. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν οι κριτικοί που τη «στόλισαν» αναθεώρησαν και αν κρίνουμε την αξία μιας ταινίας από την επιρροή της και την κουλτούρα που «γέννησε», τότε ο «Σημαδεμένος» είναι ένα από τα καλύτερα και πιο επιτυχημένα φιλμ όλων των εποχών.