G-notes: Παράλληλο νόμισμα πρότειναν στην Ελλάδα

― Του Αλέξανδρου Κασιμάτη

«G-notes» είναι η επωνυμία που προτάθηκε για το παράλληλο ελληνικό νόμισμα στο συνέδριο του Ινστιτούτου Λεβί. Το συνέδριο που οργάνωσε στο Μέγαρο Μουσικής στις 8 και 9 Νοεμβρίου το αμερικανικό think tank με την υποστήριξη του Ιδρύματος Φορντ εξελίχθηκε σε «μια πάνδημη αποδοκιμασία των ασκούμενων πολιτικών λιτότητας», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η «Αυγή» που ήταν εκ των χορηγών επικοινωνίας.

Εκτός από τον κ. Αλέξη Τσίπρα, ομιλητές στο επιστημονικό συνέδριο ήταν και άλλες διακεκριμένες προσωπικότητες, από στελέχη διεθνών τραπεζών και έγκριτους ακαδημαϊκούς μέχρι αναλυτές και πολιτικούς όπως ο κ. Γεράσιμος Αρσένης, ο κ. Γιάννης Δραγασάκης, η κυρία Λούκα Κατσέλη κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ διαδέχτηκε στο βήμα του συνεδρίου το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Ιβ Μερς. Μάλιστα ο τραπεζίτης εμφανίστηκε στο συνέδριο «με κουστωδία από σωματοφύλακες και εκφώνησε μια ομιλία που ήταν απολύτως αποκομμένη και ανέγγιχτη από τα συνεδριακά συμφραζόμενα», όπως σημείωσε η «Αυγή». 
Τα «συνεδριακά συμφραζόμενα» του Ινστιτούτου Λεβί ήταν μια πρόταση για έξοδο της Ελλάδας από την κρίση με σχέδιο τύπου Μάρσαλ για επενδύσεις, δημιουργία θέσεων εργασίας από το κράτος, «πάγωμα» των πληρωμών για το χρέος και δημιουργία παράλληλου νομίσματος που παρουσίασε ο πρόεδρος του Λεβί Economics Institute, κ. Δημήτρης Παπαδημητρίου. Οι άνθρωποι του αμερικανικού think tank ήταν εξαιρετικά προσεκτικοί: δεν ανέφεραν ούτε λέξη για έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή. Με θρησκευτικό δογματισμό απέφυγαν να μιλήσουν για ρήξη της Ελλάδας με την ευρωζώνη, αλλά ταυτόχρονα παρουσίασαν μια σειρά προτάσεων που ουσιαστικά αποτελούν εγχειρίδιο οδηγιών στην περίπτωση που η Ελλάδα αποφασίσει να εγκαταλείψει τη ζώνη του ευρώ. 

Ο κ. Παπαδημητρίου εξέθεσε τις προβλέψεις του Ινστιτούτου Λεβί, οι οποίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα δεν αποδίδει, η κατάσταση θα χειροτερέψει αν ληφθούν και πρόσθετα μέτρα, ενώ επισήμανε ότι η οικονομία δεν μπορεί να ανακάμψει μέσα από τις εξαγωγές. Εξηγώντας τις προτάσεις του Ινστιτούτου Λεβί ο κ. Παπαδημητρίου αναφέρθηκε σε τρία βασικά εργαλεία τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά:

Σχέδιο Μάρσαλ
Πρόγραμμα επενδύσεων τύπου Μάρσαλ, ύψους 30 δισ. δολαρίων, το οποίο θα κατανέμεται σε 2 δισ. δολάρια ανά τρίμηνο και θα χρηματοδοτήσει στοχευμένες επενδύσεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση και τη δημιουργία θέσεων εργασίας από το κράτος. Το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι υπό την επίβλεψη ευρωπαϊκών θεσμών για να υπάρχουν εγγυήσεις ότι δεν θα υπάρξει κατασπατάληση και διαφθορά. 

«Πάγωμα» του χρέους
Προσωρινό πάγωμα του χρέους με διακοπή πληρωμής τόκων για το δημόσιο χρέος έως ότου το ελληνικό ΑΕΠ φτάσει στα επίπεδα που ήταν το 2010. Το πάγωμα θα γίνει σε συμφωνία με τους εταίρους και θα απελευθερώσει ετησίως πόρους περί τα 7,5 δισ. που θα χρηματοδοτήσουν την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας αλλά και στοχευμένες επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς και δραστηριότητες που θα υποκαταστήσουν εισαγωγές.

Παράλληλο νόμισμα
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει πολιτική βούληση και συμφωνία των εταίρων στην ευρωζώνη για τα παραπάνω, ο κ. Παπαδημη-τρίου είπε ότι η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει σε ένα «παράλληλο χρηματοδοτικό σύστημα». Ενα παράλληλο νόμισμα με την Ελλάδα να παραμένει εντός του ευρώ. Οπως εξήγησε ο πρόεδρος του ινστιτούτου, το νόμισμα αυτό θα πρέπει να είναι υπό τον έλεγχο της Τραπέζης της Ελλάδος, δεν θα ξεπεράσει ορισμένα όρια και θα αντιστοιχεί σε ένα είδος «διαρκών ομολόγων» (perpetual bonds). Το παράλληλο νόμισμα θα είναι μετατρέψιμο μόνο προς μία κατεύθυνση, δηλαδή δεν θα είναι ανταλλάξιμο με ευρώ, αλλά αποδεκτό μόνο για πληρωμή φόρων και άλλων υποχρεώσεων προς το κράτος.

Το κράτος θα μπορούσε να εκδώσει ειδικά ομόλογα για να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του προς τους προμηθευτές και τα ομόλογα αυτά να γίνονται δεκτά για την πληρωμή των φόρων, είπε ο κ. Παπαδημητρίου και εκτίμησε ότι με τον τρόπο αυτό μπορούν να προκύψουν 7,5 δισ. δολάρια για να χρηματοδοτηθεί πρόγραμμα δημιουργίας 700.000 θέσεων εργασίας. Διευκρίνισε επίσης ότι το παράλληλο νόμισμα θα πρέπει να εφαρμοστεί μαζί με το πάγωμα των πληρωμών για το χρέος. 

Στο σχέδιο του παράλληλου νομίσματος αναφέρθηκε και ο ερευνητής- εταίρος του Ινστιτούτου, κ. Ρομπέρ Παρεντό, ο οποίος παρουσίασε την ιδέα των συγκεκριμένων ομολόγων των G-notes. Oπως είπε, τα G-notes θα είναι σε ευρώ, με zero coupon (δηλαδή με μηδενικό τοκομερίδιο) και σε αξίες των 50-100 ευρώ, ενώ η κυβέρνηση θα τα δέχεται στην ονομαστική τους αξία. Με ένα τέτοιο εργαλείο, είπε ο κ. Παρεντό, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορεί να ασκήσει ανεξάρτητη δημοσιονομική πολιτική. 

Οπως παρατηρούν οικονομολόγοι αλλά και στελέχη της αγοράς, πρόκειται για προτάσεις που αν μη τι άλλο προκαλούν μεγάλο σκεπτικισμό ως προς τη δυνατότητα να εφαρμοστούν και ταυτόχρονα να παραμείνει η Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ. Με την πρόταση για το σχέδιο Μάρσαλ, δύσκολα μπορεί κάποιος να διαφωνήσει, εφόσον εντάσσεται σε μια στρατηγική της ευρωζώνης να ενισχύσει τις χώρες του Νότου, οι οικονομίες των οποίων έχασαν σε ανταγωνιστικότητα λόγω του κοινού νομίσματος. «Υπάρχει όμως τέτοια βούληση από την ευρωζώνη και... δεν την έχουμε αντιληφθεί;» αναρωτιούνται. 

Η πρόταση όμως για το μορατόριουμ του χρέους κρίνεται από τις ίδιες πηγές πρακτικά ανέφικτη. Πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα να προωθήσει με επιτυχία ένα τέτοιο αίτημα, όταν έχει προχωρήσει ήδη σε εκτεταμένη δημοσιονομική προσαρμογή και έχει συμφωνία (βάσει των αποφάσεων του Eurogroup Νοεμβρίου 2012) αναδιάρθρωσης του χρέους εφόσον επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα; Μια τέτοια πρωτοβουλία θα εκτίνασσε τα ελληνικά spreads, ακυρώνοντας όλη την προσπάθεια που έχει γίνει να τιθασευτούν. «Θα ακύρωνε αυτομάτως οιαδήποτε προοπτική εξόδου στις αγορές», σημειώνουν εμφαντικά, καθώς η χώρα θα ήταν και πάλι σε καθεστώς πολιορκίας από τις αγορές. 

Οσον αφορά στην πρόταση του παράλληλου νομίσματος, αποτελεί το πρώτο βήμα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Αν υποπτεύονταν και μόνον οι αγορές ότι υπάρχει πιθανότητα η Ελλάδα να ασκήσει «ανεξάρτητη δημοσιονομική πολιτική» με τα G-notes, η φυγή κεφαλαίων θα ήταν δραματική και κατακλυσμιαία. Ολα τα κεφάλαια που είναι σήμερα στην Ελλάδα θα προσπαθούσαν με κάθε κόστος να εγκαταλείψουν τη χώρα. Οι τράπεζες θα κατέρ-ρεαν και για να αντιμετωπιστεί το κύμα των εκροών θα έπρεπε να απαγορευτεί η εξαγωγή κεφαλαίων, να τεθούν όρια στις αναλήψεις κ.ο.κ. Σε δύο-τρεις εβδομάδες το πολύ, τα ευρώ θα ήταν νόμισμα στη μαύρη αγορά και όλοι εμείς θα μέναμε με τα G-notes στο χέρι για να κάνουμε τις συναλλαγές μας.

Αρχίστε την επανάσταση χωρίς εμένα... Εγώ πάω για πρωθυπουργός

Ο Αλέξης Τσίπρας επικαλέστηκε τον Μαρξ στο συνέδριο του Ινστιτούτου Λεβί, ωστόσο το αναπτυξιακό σχέδιο Μάρσαλ και οι «διαρθρωτικές αλλαγές» απέχουν μαρξιστικά έτη φωτός από οποιαδήποτε πρόταση ανατροπής


- Της Τίνας Μανδηλαρά

Δύσκολα θα πίστευες ότι ο άνθρωπος που μιλούσε από τη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής -ενός εχθρικού στις συνειδήσεις οποιασδήποτε αριστερής συνιστώσας χώρου- μπορούσε να είναι ο ίδιος που περνούσε λίγο αργότερα το προαύλιο της Αγίας Παρασκευής για να παραβρεθεί στη συναυλία του Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

Η ιδιαίτερα λεπτή θέση στην οποία έχει περιέλθει τελευταία ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει άμεσα να κάνει με την ξαφνική μεταλλαγή του κόμματος της Ριζοσπαστικής Αριστεράς σε οιονεί σοσιαλδημοκρατικό κόμμα εξουσίας. Και η ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο της διοργάνωσης του Levy Institute, καταδεικνύει ακριβώς αυτή την αντίφαση που χαρακτηρίζει τις κινήσεις ενός προέδρου που θέλει το κόμμα του να ανήκει μεν στην Αριστερά, νιώθει όμως να τον αγκαλιάζει όσο γίνεται σφιχτότερα η μελλοντική εξουσία. «Είναι τιμή να χαιρετίζω σε ένα τόσο κρίσιμο συνέδριο», είπε ο κ. Τσίπρας προς τους λαμπερούς -όχι και τόσο αριστερών φρονημάτων- καλεσμένους του συνεδρίου και συμπλήρωσε: «…και είναι διπλή τιμή όταν οι διοργανωτές είναι το Levy Institute, ένα ερευνητικό ίδρυμα παγκοσμίου κύρους με σημαντική συμβολή στην προοδευτική οικονομική σκέψη και πολιτική. Επιτρέψτε μου, όμως, μια θεωρητικού χαρακτήρα αναφορά: ο Μαρξ στην “11η θέση για τον Φόιερμπαχ” έλεγε ότι σημασία έχει “να αλλάξουμε τον κόσμο και όχι να τον ερμηνεύσουμε”.  Γι’ αυτό κι εμείς προσπαθούμε να ερμηνεύουμε τον κόσμο για να τον αλλάξουμε: δεν τον ερμηνεύουμε ούτε σαν αυτοσκοπό, ούτε αδιαφορώντας για την πράξη. Αν, επομένως, κάτι δίνει αξία στις δραστηριότητες του Levy Institute είναι αυτός ο προσανατολισμός στις θεωρητικές αναζητήσεις και τις ερευνητικές δραστηριότητες. Να γίνονται πράγματα που μπορεί και να κατατίθενται (sic) και να εξετάζονται αναλυτικά».
 
Ενας αναλυτής συμπεριφοράς, λόγου και κινησιολογίας και όχι οπαδός οποιασδήποτε πολιτικής θεωρίας θα έλεγε ότι πρόκειται για κλασική περίπτωση ενοχικού συνδρόμου. Ο άνθρωπος που ξεκινάει την ομιλία του για τις ρεφορμιστικές τακτικές που οφείλει να υιοθετήσει ως κόμμα εξουσίας, παραπέμποντας στον Μαρξ, δεν μπορεί παρά να νιώθει βαθιά ένοχος απέναντι στους συντρόφους του όσο και στον άλλο του εαυτό. Ενας  πολιτικός που ξεκίνησε ως ρέκτης των κοινωνικών κινημάτων, της Γένοβας και των Αγανακτισμένων και σήμερα βρίσκεται συνομιλητής των Αμερικανών οπαδών της μετακεϊνσιανής πολιτικής δεν μπορεί παρά να έχει, το λιγότερο, προβλήματα ταυτότητας. Αναζητώντας, όχι τυχαία, τις απαρχές του new deal που κρύβονται πίσω από την ομιλία του Τσίπρα και τις θέσεις του Ινστιτούτου Λεβί -τις οποίες αυτούσια υιοθετεί (;)- θα έβρισκε να δεσπόζει με χρυσά γράμματα το όνομα του Ρούζβελτ ενός ηγέτη που λειτουργεί σήμερα ως πρότυπο για τον Τσίπρα, ενώ κάποτε χαρακτηριζόταν από τον ίδιο, σε συνέντευξη του, «σφαγέας των λαών».

Η αντίστοιχη απάντηση του Ρούζβελτ στη Μεγάλη Υφεση με την εφαρμογή κεϊνσιανών οικονομικών δράσεων  και των περίφημων τρία «Α», Αναθεώρηση - Ανάκαμψη - Αναδιάρθωση, είναι ακριβώς η ίδια με αυτήν που αντιπροτείνει σήμερα ο κ. Τσίπρας για έξοδο από την κρίση. Καμία σχέση, επομένως, δεν έχει η μεταρρυθμιστική δύναμη που κρύβουν οι προτάσεις περί «αναπτυξιακής δημόσιας πολιτικής» για την οποία κάνει σήμερα λόγο ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ με την αποτίναξη του καπιταλισμού που πρεσβεύει το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ. Εστω κι αν οι «διαρθρωτικές αλλαγές» στοχεύουν στην άμεση «προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων» όπως υποστηρίζουν ταυτόχρονα, μέσα από κείμενά τους στην εφημερίδα «Αυγή» (;) ο κ. Τσίπρας και ο σύμβουλός του κ. Δημήτρης Β. Παπαδημητρίου, ωστόσο αυτές δείχνουν να είναι κάθετα αντίθετες στις αρχές της Ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Ακόμη κι ο όρος ριζοσπαστικός, που σπάνια πλέον υιοθετείται από τον κ. Τσίπρα στις ομιλίες του, είναι εννοιολογικά αντίθετος σε οποιαδήποτε έννοια «διαρθρωτικού μέτρου». Η επανάσταση δεν χωράει τακτικισμούς - πόσο μάλλον η μάχη στα αμφιθέατρα και στους δρόμους. «Το αναπτυξιακό σχέδιο Μάρσαλ», φράση που υιοθέτησε ο κ. Τσίπρας στην ομιλία του σε περσινό συνέδριο επίσης του Ινστιτούτου Λεβί στην καρδιά του καπιταλισμού, τη Νέα Υόρκη, απέχει μαρξιστικά έτη φωτός από οποιαδήποτε πρόταση ανατροπής. Παλεύει για καλύτερους όρους στην καρδιά του καπιταλισμού και μάλιστα με χρήματα κατευθείαν φερμένα από την καρδιά του συστήματος. Η ίδια η «Αυγή» σε κείμενό της που εξηγούσε τις απαρχές του Ινστιτούτου Λεβί έγραφε πως πρόκειται για ένα ινστιτούτο «βαθιά προσκολλημένο σε μετα-κεϊνσιανές αναλύσεις που στοχεύουν στη ριζική αναδιοργάνωση του τρόπου λειτουργίας των θεσμών του σύγχρονου καπιταλισμού, με απώτερο σκοπό μια ορθολογικά λειτουργούσα οικονομία».

Στο ίδιο κείμενο η εφημερίδα εξήρε την πετυχημένη διοργάνωση συνεδρίου από το ινστιτούτο στο κεντρικό κτίριο της Deutsche Bank στο Βερολίνο στα τέλη του περασμένου Νοέμβρη, με την παρουσία ομιλητών όπως ο τότε αναπληρωτής Γερμανός υπουργός Οικονομικών κ. Στέφεν Κάμπετερ, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Πίτερ Πρατ και ο -τελευταίος αλλά όχι καταϊδρωμένος- βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και σύμβουλος του κ. Τσίπρα κ. Γιώργος Σταθάκης. Και είναι ο ίδιος που διόλου τυχαία λίγες ημέρες αργότερα θα επικαλείται την «κεϊνσιανή» πολιτική που έρχεται ως απάντηση στη «νεοφιλελεύθερη πολιτική διαχείριση της κρίσης», επιμένοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει προτάσεις για έξοδο από την κρίση «εντός συστήματος».  Η απάντηση του κόμματος στον ισχυρισμό ότι δεν διαθέτει πλάνο εξόδου από την κρίση έρχεται επομένως από τα αμερικανικά σαλόνια και όχι από τα ευρωπαϊκά αλώνια της Νέας Αριστεράς απ’ όπου ξεκίνησε. Οσο για το «στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης» -για το οποίο κάνει λόγο ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ-, δεν υπάρχει στα τεφτέρια κανενός Μπαλιμπάρ - πόσο μάλλον του ίδιου του Μαρξ ο οποίος επέμενε ότι  η «ανάπτυξη είναι η φλέβα που χτυπάει στην καρδιά του καπιταλισμού, καθώς εκφράζει τον τρόπο που επενδύουν οι καπιταλιστές στην παραγωγή». Εφαλτήριο δε της ανάπτυξης για τον Μαρξ είναι ακριβώς ο ανταγωνισμός που δημιουργείται μεταξύ των μεγαλοκαπιταλιστών ώστε να δημιουργηθούν ακόμη περισσότερες επενδύσεις - και ακόμη μεγαλύτερο κέρδος. Επενδύοντας σε ακόμη πιο σύγχρονα μοντέλα παραγωγής και τονώνοντας ακόμη περισσότερο την ανάπτυξη, ισχυρίζεται ο Μαρξ, ο καπιταλιστής δεν αποσκοπεί σε τίποτε άλλο από την αύξηση της παραγωγικότητας, οπότε και την παραγωγή όλο και περισσότερων αγαθών με λιγότερους εργάτες. Πόσο, αλήθεια, τα έχει υπόψη του όλα αυτά ο κ. Τσίπρας;


Η εξέγερση των Συνιστωσών
Φυσικά όλα αυτά δεν είναι άγνωστα στους κόλπους των Συνιστωσών που πνέουν μένεα εναντίον της αμερικανόστροφης και άρα κεϊνσιανής στροφής του αφεντικού του ΣΥΡΙΖΑ. Επιμένοντας ότι δεν θα διαλυθούν αλλά θα παραμείνουν στο κόμμα, οι εκπρόσωποι των αριστερών τάσεών του αποτελούν το φάντασμα που πλανάται απειλητικά πάνω από την Κουμουνδούρου. Τροτσκιστές όπως ο εκπρόσωπος της Διεθνιστικής Εργατικής Αριστεράς (ΔΕΑ) και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Αντώνης Νταβανέλλος, ξέρουν καλά ότι η «διπλή δέσμευση ή διπλό μήνυμα» (double bind) για το οποίο κάνουν λόγο οι γνώστες της πολιτικής θεωρίας, εξηγώντας τις πολιτικές αντιφάσεις, δεν χωράει στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και ως συνεπής και διαβασμένος μαρξιστής ο κ. Νταβανέλλος δεν επιμένει τυχαία, όπως δήλωσε κατηγορηματικά σε πρόσφατη συγκέντρωση της Κ.Ε. του κόμματος, πως «αν η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσιζε να συγκρουστεί με τους μηχανισμούς, θα έπρεπε να στραφεί κατά των golden boys και golden girls, τα οποία δεν θα τα έβρισκε σε Συνιστώσες». Κλείνοντας το μάτι στους  συνοδοιπόρους του, ο κ. Νταβανέλλος δείχνει προς τη Νέα Ηπειρο και τη χώρα του Αμέριγκο Βεσπούσι όπου έχει σαλπάρει ο πρόεδρος ο κ. Τσίπρας, φέρνοντας έτσι προς το μέρος του τη νέα εξέγερση στα πέριξ της Κουμουνδούρου.

Στο πλευρό του βρίσκονται ο κ. Γιάννης Θεωνάς  της Κίνησης για την Ενότητα Δράσης της Αριστεράς (ΚΕΔΑ), ο κ. Σταύρος Καράμπελας της Ενωσης Δημοκρατικού Κέντρου (ΕΔΗΚ), ο κ. Παναγιώτης Μαντάς του ΔΗΚΚΙ και ο κ. Γιάννης Σχίζας της Ριζοσπαστικής Οικολογικής Αριστεράς, αλλά και όλοι οι τυχαίοι αντάρτες τύπου Τατσόπουλου ή Γλέζου.  Αν σε όλα αυτά συνυπολογιστούν και οι ενάντιοι στην αμερικανική ταυτότητα φίλοι του κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη, τότε το ρεύμα που αντιτάσσεται στις τελευταίες επιλογές Τσίπρα είναι παραπάνω από επικίνδυνο - και από απλό κρυολόγημα στους κόλπους του πολιτικού σώματος του ΣΥΡΙΖΑ απειλεί με σοβαρότατη ίωση. Ακόμη και το πλεονέκτημα του αρχηγού του, που έχει να κάνει με το δημοκρατικό του προφίλ στην ηγεσία του κόμματος, πλέον κινδυνεύει να μετατραπεί σε μειονέκτημα καθώς αδυνατεί να βρει τη μέση οδό στο αριστερό χάος. Στην προσπάθειά του να μην κατηγορηθεί για απολυταρχισμό, κάτι που δεν μπορεί κανείς να καταλογίσει στον αρχηγό του, δεν αποκλείει καμία φωνή που βγαίνει δημόσια και εκφράζει θέσεις αλλότριες του κεντρικού ρεφορμιστικού οικονομικού πλάνου του.

Δεν μπορεί, δηλαδή, ο ίδιος άνθρωπος που κοπιάρει τις θέσεις του Ινστιτούτου Λεβί να ταυτίζεται με τις νεοκομμουνιστικές θέσεις πολλών εκπροσώπων του κόμματος. Επιπλέον, τα ινστιτούτα μελετών που συμβουλεύουν τον κ. Τσίπρα, όπως είναι το Λεβί, καμία σχέση δεν έχουν με οποιαδήποτε τάση ριζοσπαστικοποίησης, ενώ ανέκαθεν υπήρχαν για να εφαρμόζουν τις φιλελεύθερες θέσεις των ακαδημαϊκών της Αμερικής στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου. Αντί, επομένως, να παραπέμπει στον μισητό στους αμερικανικούς ακαδημαϊκούς κύκλους Καρλ Μαρξ, ο κ. Τσίπρας ίσως θα έπρεπε να αρχίσει να διαβάζει πιο επισταμένως την «Τέχνη του πολέμου» του Σουν Τζου, ο οποίος λέει ότι «η στρατηγική με τακτικούς ελιγμούς είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για τη νίκη. Τακτικοί ελιγμοί χωρίς στρατηγική είναι ο θόρυβος πριν την ήττα». Ή με απλά λόγια «χαιρετίσματα στην εξουσία», όπως θα έλεγε ένας άλλος φίλος του κ. Τσίπρα από τα παλιά, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου - αλλά στο Μέγαρο, ως γνωστόν, δίνουν άλλου είδους συναυλίες.

Ποια είναι τα think tank που φλερτάρουν με τον Τσίπρα

Πώς τα αμερικάνικα think tank απέκτησαν σχέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, πατώντας πόδι στην Ευρώπη και στην Ελλάδα

― Των Παναγιώτη Γκρουμούτη , Δημήτρη Μαρκόπουλου

Ο ξαφνικός έρωτας της ακριβοθώρητης οικονομικής και επιχειρηματικής ελίτ της άλλης πλευράς του Ατλαντικού με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το Ινστιτούτο Λεβί και 
οι σχέσεις του με το Ιδρυμα Φορντ, τη Morgan Stanley, την Επισκοπική Εκκλησία και τα hedge funds

Μια ομάδα ανθρώπων, με προσβάσεις στην αμερικανική κυβέρνηση αλλά και στην Αγγλικανική Επισκοπική Εκκλησία, την τρίτη σε μέγεθος χριστιανική εκκλησία στον κόσμο, εδρεύει, συνεδριάζει και λειτουργεί στις γοτθικού ρυθμού αίθουσες ενός ιστορικού κολεγίου, με τους κανόνες και το τυπικό ενός κλειστού κλαμπ εκλεκτών.

Αυτή η ακριβοθώρητη ελίτ βρέθηκε στις αρχές Νοεμβρίου στην Αθήνα για ένα συνέδριο που διοργανώθηκε με χορηγό επικοινωνίας, μεταξύ άλλων, την εφημερίδα «Αυγή». Στο διήμερο αυτό συνέδριο κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και μοιράστηκαν τους προβληματισμούς τους οι κορυφαίoι οικονομικοί ταγοί της άλλης όχθης του Ατλαντικού και τα κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, με πρώτο τον ίδιο τον πρόεδρό του Αλέξη Τσίπρα. 
Κι έτσι, μία εβδομάδα μετά την εμφάνιση του κ. Τσίπρα στο Οστιν του Τέξας, με τη γνωστή επιχειρηματολογία του υπέρ της παραμονής στο ευρώ, μια νέα εμφάνιση με Αμερικανούς και πάλι διοργανωτές ήρθε να προκαλέσει σύγχυση στους ακροατές του, καθώς οι ομιλητές αυτού του συνεδρίου κατέληγαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι με παραμονή στο ευρώ δεν υπάρχουν και πολλές ελπίδες εξόδου της χώρας από την κρίση. Μάλιστα, στο συνέδριο αυτό προτάθηκε και παράλληλο νόμισμα για την Ελλάδα με την επωνυμία «G-notes»!

Η αναπάντεχη προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ με ένα από τα σημαντικότερα think tank των ΗΠΑ ήρθε ως μάννα εξ ουρανού για τον κ. Τσίπρα, καθώς έντονος είναι εδώ και καιρό ο προβληματισμός για την ελλειμματική διεθνή αναγνώριση του κόμματος της Αριστεράς. Μια απομόνωση όμως που οι Αμερικάνοι ενδιαφέρονται να σπάσουν - ίσως για τους δικούς τους λόγους. 

Το ενδιαφέρον των εκπροσώπων του Levy Institute για τον κ. Τσίπρα ήταν μεγάλο. Επάνω σε αυτόν δόμησαν το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής, τοποθετώντας τον ως «key note speaker», ενώ η σχέση δεν έμεινε μόνο στο συγκεκριμένο τυπικό στάδιο αλλά συνεχίστηκε και μετά. Το πρώτο πάντως συνέδριο του Levy Institute στην Ευρώπη είναι ένα γεγονός που σηματοδοτεί πολλά. Ο ίδιος ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημήτρης Παπαδημητρίου ασχολήθηκε εντατικά με την υλοποίησή του: είχε έρθει από τη Νέα Υόρκη για να το οργανώσει και φυσικά, όπως λέγεται, για να αποκτήσει προσβάσεις στο κόμμα της Κουμουνδούρου. 

Η «Αυγή» δίπλα στην Αμερική...
Ωστόσο, το φλερτ δεν ήταν μονομερές. Αυτό αποδεικνύει η σπουδή μιας κομματικής εφημερίδας να συμμετάσχει για πρώτη φορά στην ιστορία της, με χορηγία επικοινωνίας, παρέα με εφημερίδες -κατ’ αυτούς- του «επάρατου συστήματος και της διαπλοκής»... Και όλα αυτά για μια εκδήλωση αμερικανικού φορέα! Ας μην ξεχνάμε ότι ο αριστερός Τύπος σπάνια εμφανίζεται σε τέτοιου είδους αστικά κοινωνικά events, καθώς επιδιώκει να απευθύνεται σε κινήματα που δεν συχνάζουν στο Μέγαρο Μουσικής, αλλά σε γνωστά εναλλακτικά στέκια της Αθήνας. Τόσο μεγάλη υπήρξε η κινητοποίηση και η διάθεση της «Αυγής» να συμμετάσχει στο συνέδριο, πάντως, ώστε έγινε κι ένα «μίνι πραξικόπημα» από τους διοργανωτές για να αλλάξει το πρόγραμμα της διημερίδας και να προστεθεί μια μέρα μετά το κλείσιμο των χορηγιών η εφημερίδα στους υποστηρικτές της εκδήλωσης. Γιατί όχι όμως, οι καιροί αλλάζουν και ο ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζεται για την εξουσία, θα έλεγε κάποιος. Ολα χρειάζονται, αλλά κυρίως μια πειστική εναλλακτική πρόταση στην οικονομία. Ενδεικτικό επίσης της στήριξης του Levy Institute στον Αλέξη Τσίπρα είναι το γεγονός ότι δεν υπήρξε κανένας άλλος επίσημος ομιλητής από την κυβέρνηση, ούτε καν σε επίπεδο υπουργού ή υφυπουργού. Κυριολεκτικά, δηλαδή, επρόκειτο για ένα συνέδριο «πολιτικού χώρου» στο οποίο εκ των 920 συνολικά συμμετεχόντων η μεγάλη πλειονότητα ήταν στελέχη ή φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και κινήσεις του χώρου, όπως, για παράδειγμα, μέλη του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» κ.ά. 

Η συνεργασία θα συνεχιστεί 
Μετά ταύτα, πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να αφήσει την ευκαιρία της προσέγγισης να περάσει και να χαθεί. Ηδη μάλιστα ως συνδετικός κρίκος μεταξύ του αμερικανικού think tank, που βρίσκεται στα αριστερά των Δημοκρατικών των ΗΠΑ, και του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε ο καθηγητής του πρώτου, Χρόνης Πολυχρονίου, στενός συνεργάτης του προέδρου του Levy, Δημήτρη Παπαδημητρίου. Ο κ. Πολυχρονίου έχει κληθεί να δώσει τις πολύτιμες συμβουλές του στο μελλοντικό πρόγραμμα κυβερνησιμότητας του ΣΥΡΙΖΑ. 

Δεν ήταν πάντως η πρώτη φορά που ήρθε στην Αθήνα το Ινστιτούτο Λεβί, αφού το Ινστιτούτο Οικονομικών και Πολιτικών Μελετών, το οποίο ιδρύθηκε πριν από περίπου 30 χρόνια υπό τη σκέπη του φημισμένου Κολεγίου Μπαρντ του Πανεπιστημίου Κολούμπια, εδώ και μερικά χρόνια διατηρεί συνεργασία με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, για λογαριασμό του οποίου μάλιστα πραγματοποιεί μελέτες για την ανεργία και την απασχόληση.
Η ερώτηση, η οποία αβίαστα προκύπτει και αφορά στο ποιος είναι ο κοινός τόπος και προβληματισμός που μπορεί να έχει μια ομάδα επιφανών, νεοφιλελεύθερων, κατά βάση, Αμερικανών οικονομολόγων με την ηγεσία ενός αριστερού κόμματος στην Ελλάδα μπορεί ενδεχομένως να απαντηθεί με μια πρώτη ανάγνωση των σκοπών του Levy Economics Institute. Αυτό, λοιπόν, βάσει καταστατικού, αποτελεί έναν «ερευνητικό οργανισμό με στόχο την προώθηση της οικονομικής επιστημονικής έρευνας και της δημόσιας οικονομικής πολιτικής», έναν οργανισμό που δραστηριοποιείται σε τέσσερις ηπείρους και δεκάδες χώρες με στόχο «την επίλυση των μειζόνων ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες». Στην περίπτωση της Ελλάδας -και γενικότερα της Ευρωπαϊκής Ενωσης- τα μέλη του ινστιτούτου έχουν ξεκάθαρη άποψη: «το μείζον πρόβλημα της Ευρώπης είναι το ευρώ, το μείζον πρόβλημα της διεθνούς οικονομικής σκηνής είναι η ευρωζώνη και οι εγγενείς αδυναμίες της». Αυτές τις απόψεις κατέθεσε για πολλοστή φορά, μόνο που τώρα τις μοιράστηκε με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ...

Το Levy Institute, η Επισκοπική Εκκλησία, ο φιλάνθρωπος κροίσος ιδρυτής και τα hedge funds
Το περίφημο Ινστιτούτο Λεβί οφείλει τη δημιουργία του και στη συνέχεια την ευμάρειά του στη γενναιοδωρία και στο όραμα του Λεόν Λεβί, ενός δισεκατομμυριούχου χρηματιστή που έμεινε στην Ιστορία ως ο εμπνευστής των αμοιβαίων κεφαλαίων και των περιβόητων hedge funds. 
Χάρη σε αυτόν -και με τα χρήματά του- ιδρύθηκε το 1986 το ομώνυμο ινστιτούτο, με στόχο ουσιαστικά να κρατήσει ζωντανή τη δίψα του ιδρυτή του για διαρκή αναζήτηση νέων οικονομικών «όπλων» και για την άσκηση της κατά περίπτωση «ιδανικής» οικονομικής πολιτικής. Βρήκε στέγη στο campus του Κολεγίου Μπαρντ, ίσως του πιο φημισμένου πανεπιστημιακού κολεγίου-προθάλαμου του Κολούμπια. Ενός κολεγίου στο οποίο ο ίδιος ο Λεόν Λεβί διετέλεσε επίτροπος και με το οποίο κατά καιρούς συνδέθηκαν ορισμένα ιερά τέρατα της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής σκηνής. Ονόματα-κολοσσοί του παρελθόντος, όπως ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Φράνκλιν Ρούζβελτ και κροίσοι επιχειρηματίες όπως ο Τζον Ντ. Ροκφέλερ ο νεότερος, ο Τζορτζ Ιστμαν και ο Φρέντερικ Βάντερμπιλτ υπήρξαν είτε απόφοιτοι είτε επίτροποι του κολεγίου. Διάδοχός τους σήμερα θεωρείται ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς. 

Στο κάδρο μπαίνει από την αρχή σχεδόν και η Επισκοπική Εκκλησία των ΗΠΑ, η οποία μέχρι σήμερα αποτελεί έναν από τους βασικούς χρηματοδότες του Ινστιτούτου Λεβί και χορηγός υποτροφιών σε φοιτητές του Κολεγίου Μπαρντ, ιδιαίτερα στους τομείς των καλών τεχνών. Η Εκκλησία χρηματοδοτεί τα προγράμματα τέχνης του κολεγίου, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Χέσελ και τα ετήσια φεστιβάλ Bard Summer Scape και Bard Music Festival. Συμπτωματικά, στην ίδια Εκκλησία ανήκουν και τα περισσότερα μέλη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Λεβί...

Ολοι οι άνθρωποι του Ινστιτούτου, το Ιδρυμα Φορντ και η Morgan Stanley
Η διοικητική ομάδα του Ινστιτούτου παραμένει πιστή στις αρχές του ιδρυτή: «Στη χάραξη πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον υπόλοιπο κόσμο» και στις διαρκείς επαφές με «τους ηγέτες των επιχειρήσεων, των εργατικών συνδικάτων και των κυβερνήσεων για την επίλυση των μειζόνων ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες»...

Για να υποστηρίξουν τους στόχους τους έχουν πολλά όπλα στη φαρέτρα τους.  Αρχής γενομένης από τον ιστό που έχουν απλώσει στα ανώτατα κλιμάκια της αμερικανικής οικονομικής σκηνής και όχι μόνο. Μια απλή παράθεση των ονομάτων και των ιδιοτήτων της διοικητικής ομάδας του Ινστιτούτου αρκεί για να λυθούν πολλές απορίες. Ενδεχομένως δε και για να δημιουργηθούν νέες! Στο διοικητικό συμβούλιο του Levy Economics Institute μετέχουν, εκτός του προέδρου του, καθηγητή Οικονομικών και αντιπροέδρου του Κολεγίου Μπαρντ Δημήτρη Παπαδημητρίου, και εσχάτως συνομιλητή στα οικονομικά και πολιτικά θέματα του κ. Αλέξη Τσίπρα, οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια Μπρους Γκρίνγουολντ και Τζόζεφ Στίγκλιτς και του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Γουίλιαμ-Τζούλιους Γουίλσον, και Λάκσμαν Ακουθάν, εκτελεστικός διευθυντής του Economic Cycle Research Institute, γνωστού για την επιρροή του στους εκάστοτε συμβούλους του Λευκού Οίκου, αλλά και ο Μάρτιν Λ. Λίμποβιτς, γενικός διευθυντής της επενδυτικής τράπεζας Morgan Stanley.

Βασικοί συνεργάτες του Ινστιτούτου είναι οι κορυφαίοι οικονομικοί αναλυτές Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, Γιαν Κρέγκελ, Μάικλ Χάτσον και Ράνταλ Ρέι, όλοι τους γνωστοί ευρωσκεπτικιστές και άκρως επικριτικοί απέναντι στην πολιτική της λιτότητας και της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζεται στην ευρωζώνη από την ίδρυσή της.

Η εικόνα ανοίγει ακόμα περισσότερο όταν κάποιος ανατρέξει στους κατά καιρούς προσκεκλημένους του Ινστιτούτου στα συνέδρια και τις ομιλίες που διοργανώνει ανά τον κόσμο. Σχεδόν πάντα σε συνεργασία με το κολοσσιαίο Ιδρυμα Φορντ (των 10 δισ. δολαρίων σε υπό διαχείριση κεφάλαια και των άνω των 400 εκατ. δολαρίων σε ετήσιες χορηγίες) και το πασίγνωστο Οικονομικό Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, ένα από τα παλαιότερα think tank στις ΗΠΑ, που ειδικεύεται στην έρευνα και την άσκηση οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής, με χορηγούς πολυεθνικές εταιρείες όπως οι Bank of America και ExxonMobil, αλλά και οι κυβερνήσεις της Ιαπωνίας, του Κατάρ, της Κίνας και της Βρετανίας! 

Ο μέγας χορηγός Ιδρυμα Φορντ και οι κινήσεις του στην Ελλάδα 
Το Ινστιτούτο Λεβί, πάντως, είναι απολύτως εξαρτημένο σε οικονομική βάση από το Ιδρυμα Φορντ που για πρώτη φορά στην Ιστορία του επέλεξε να πατήσει πόδι στην Ευρώπη μέσω μιας εκδήλωσης στην Ελλάδα. Λέγεται μάλιστα ότι τους επόμενους μήνες εκπρόσωποί του θα ξανάρθουν για να δουν από κοντά επενδυτικές ευκαιρίες στη χώρα μας.

Το ίδρυμα αυτό χρηματοδοτεί πρωτοποριακές κινήσεις, φρέσκιες ιδέες και κινήματα πολιτών κατά του αντισημιτισμού ή της ξενοφοβίας σε όλο τον πλανήτη πλην Ευρώπης. Επίσης φτάνει να δαπανά έως και 10 δισ. δολάρια τις δράσεις του που εκτείνονται από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική ως την Ασία. Τον ευρύτερο δηλαδή «αμερικανικό κόσμο», όπου οι ΗΠΑ έχουν συμφέροντα. Πάντως, η φιλανθρωπική ανά τα χρόνια δράση του Ιδρύματος Φορντ δεν υπήρξε πάντοτε αθώα και ανέφελη. Το 1967, το ίδρυμα είχε εμπλακεί ως μεσάζον σε ένα πολύ μεγάλο σκάνδαλο σχετικά με τη χρηματοδότηση εγχώριων και διεθνών οργανισμών και προσώπων από τη CIA, η οποία διαμέσου του ιδρύματος αποδείχθηκε ότι πραγματοποιούσε ξέπλυμα κεφαλαίων για δεκάδες οργανώσεις ανά τον πλανήτη που στήριζαν τα αμερικανικά συμφέροντα, με ακρογωνιαίο λίθο αυτής της παράνομης δραστηριότητας το Ιδρυμα Φορντ. Tο πολιτικό σκάνδαλο που ξέσπασε ήταν μεγάλο ενώ ως κόμβος αυτών των δραστηριοτήτων σε όλο τον κόσμο είχε αποδειχθεί ο τότε πρόεδρος του ιδρύματος Τζον ΜακΚλόι. 

Στα πάνελ του Λεβί μετέχουν κατά καιρούς ο πρώην πρόεδρος του Ιδρύματος Φορντ κ. Λούις Α. Ουμπίνιας, η κυρία Κριστίν Κάμινγκ, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στη Νέα Υόρκη (New York FED), ο Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα ο νεότερος, αντιπρόσωπος της Βραζιλίας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο Πίτερ Πρατ, επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Κλαούντιο Μπόριο, αναπληρωτής διευθυντής της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, αλλά και μερικές από τις πιο διάσημες «γραφίδες» του διεθνούς οικονομικού Τύπου, όπως ο αρθρογράφος των «Financial Times» Μάρτιν Γουλφ και οι συνάδελφοί του της «Wall Street Journal» Τζάστιν Λάχαρτ, του «Business Week» Πίτερ Κόι και των «New York Times» Λούις Ούτσιτελ. 

Ανθρωποι με αδιαμφισβήτητη επιρροή... Το Ινστιτούτο στεγάζει επίσης την οργάνωση «Οικονομολόγοι για την Ειρήνη και την Ασφάλεια». Πρόκειται για ένα διεθνές δίκτυο επιφανών οικονομολόγων που προέρχονται από συνολικά 17 χώρες. Σε εκδήλωση αυτής της οργάνωσης, τον Νοέμβριο του 2008, μετείχε ως ομιλητής ο Γιώργος Παπανδρέου, περίπου έναν χρόνο πριν από την εκλογή του στην πρωθυπουργία της Ελλάδας. 
Ο κ. Παπανδρέου τότε μετείχε σε πάνελ που διαπραγματευόταν μια «νέα διεθνή οικονομική αρχιτεκτονική»! 

Αστοχίες στις προβλέψεις 
Μότο των μελών του Ινστιτούτου είναι η πεποίθηση πως «μια καλά σχεδιασμένη δημόσια πολιτική μπορεί να οδηγήσει την οικονομία σε πλήρη απασχόληση και σε βιώσιμη ανάπτυξη». Κι εδώ κάπου αρχίζει η εμπλοκή του Λεβί στα δρώμενα της ευρωζώνης, καθότι η γραμμή που ασπάζεται και προωθεί το Ινστιτούτο μέσω των στρατηγικών αναλύσεών του βασίζεται στο μακροοικονομικό μοντέλο που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ και το οποίο απέχει παρασάγγας από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, ή μάλλον από το αντίστοιχο... γερμανικό. Οι ιθύνοντες του Ινστιτούτου Λεβί εστιάζουν πρωτίστως στον ρόλο των τραπεζών και του επενδυτικού κεφαλαίου στο ξέσπασμα των χρηματοοικονομικών κρίσεων, καθώς και στις επιπτώσεις των δημοσίων χρεών και ελλειμμάτων στη διαμόρφωση διεθνών οικονομικών ανισορροπιών. 

Στο πλαίσιο αυτό ουδέποτε έκρυψαν την αντίθεσή τους με την υιοθέτηση του ευρώ από τα ευρωπαϊκά κράτη, ούτε την κριτική τους απέναντι στη δημιουργία αυτής καθαυτής της ευρωζώνης με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει μια νομισματική ένωση με μέλη χώρες που έχουν διαφορετική δημοσιονομική πολιτική, διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και διαφορετικά «ανοίγματα αλλά και κοινή νομισματική πολιτική».  Ηδη από το 1998 ερευνητές του Ινστιτούτου, με πρώτο τον Ράνταλ Ρέι, είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους στη δημιουργία του ευρώ, τονίζοντας πως η σύσταση μιας ενιαίας νομισματικής ζώνης που θα διοικείται και θα λειτουργεί από έναν ενιαίο οργανισμό στα πρότυπα της αμερικανικής Fed, δεν θα ευοδωθεί, καθώς προϋποθέτει την ανάληψη τέτοιων δεσμεύσεων από τα κράτη-μέλη που τελικώς θα τα οδηγήσουν σε αποπληθωρισμό και θα παγιδεύσουν την Ευρώπη σε ύφεση.

Τον Αύγουστο του 2008 ο κ. Ρέι και ο καθηγητής κ. Παπαδημητρίου συνυπογράφουν μια μελέτη του Ινστιτούτου που κάνει λόγο για τις «αμαρτίες» της ευρωζώνης. Στην μελέτη εκφράζεται η άποψη πως από την αρχή η ΟΝΕ ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία, κυρίως λόγω των διαφορετικών δομών των χωρών της ευρωζώνης και του ευάλωτου τραπεζικού συστήματός της. 

Οι ειδικοί του Ινστιτούτου έκτοτε κατηγόρησαν πολλές φορές την ευρωζώνη για τις «μεγάλες αμαρτίες» της, πλην όμως στις προβλέψεις τους για την πορεία του ευρώ δεν είχαν την ευστοχία που θα περίμενε κανείς. Το «αδύναμο» εκ της συστάσεώς του νόμισμα και η «εύθραυστη» συνοχή της ευρωζώνης αντέχουν ακόμα - έστω με την αρωγή των μελών του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε. προς τα ασθενέστερα μέλη της ευρωπεριφέρειας.

Οι εκτιμήσεις των μελών του Ινστιτούτου περί της πορείας ανάκαμψης των PIIGS ομοίως αποδείχθηκαν λανθασμένες. Τον περασμένο Μάρτιο η πρόβλεψη του Ινστιτούτου για την ελληνική οικονομία έκανε λόγο για ύφεση της τάξης των 6 ποσοστιαίων μονάδων. Η «μπίλια» έκατσε στο 4%. Τον περασμένο Ιούλιο το Ινστιτούτο έδωσε στη δημοσιότητα ακόμα μια μελέτη με τίτλο: «Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ» στην οποία, χρησιμοποιώντας τον μακροοικονομικό δείκτη που έχουν καταρτίσει οι ερευνητές του, κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η χώρα μας χρειάζεται ένα σχέδιο δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και ενίσχυσης της κατανάλωσης, το οποίο θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με κεφάλαια ύψους 30 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων! Στη συγκεκριμένη μελέτη προέβλεπαν πως μέχρι το 2016 το έλλειμμα της χώρας θα φτάσει στο 7,6% του ΑΕΠ.

Οι θεωρητικοί αναλυτές και οι «πρακτικές» επενδύσεις
Την ίδια ώρα η παρουσία ενός «γερακιού» της Wall Street στη διοικητική ομάδα του Ινστιτούτου Λεβί δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Ιδίως όταν ο ιδρυτής του υπήρξε ο άνθρωπος που πρακτικά εφηύρε τα hedge funds και τη μόχλευση των κεφαλαίων. Ο Μάρτιν Λίμποβιτς, γενικός διευθυντής της Morgan Stanley, είναι από τα επιφανέστερα στελέχη του Ινστιτούτου και παράλληλα ζωντανός θρύλος των χρηματαγορών. Δεν είναι από τους ειδικούς του Ινστιτούτου που εμφανίζονται συχνά στα πάνελ και στα συνέδρια, αλλά προφανώς και δεν είναι αυτός ο ρόλος του. 

Ο ίδιος έχει μακρά πορεία στον χώρο των επενδύσεων. Από το 1995 έχει αναρριχηθεί στην ιεραρχία της Morgan Stanley, προερχόμενος από τη Salomon Brothers όπου διετέλεσε γενικός διευθυντής και ανώτερο στέλεχος επί 26 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στη Salomon η εταιρεία ενεπλάκη στο σκάνδαλο των Treasury Bonds, που οδήγησε μερικές από τις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες σε συμβιβασμό με τις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ και ουσιαστικά προκάλεσε την κατάρρευση της εταιρείας που διαχειριζόταν μερικά από τα μεγαλύτερα -τότε- funds στον κόσμο, της Long Term Capital Management. Οταν η LTCM έβαλε λουκέτο, τον Σεπτέμβριο του 1998, ο κ. Λίμποβιτς είχε ήδη μεταπηδήσει στη Morgan Stanley. Σε όλη του την επαγγελματική καριέρα ο μίστερ Λίμποβιτς βάδισε στα χνάρια του «πατέρα» των «one long shot τοποθετήσεων» Λεόν Λεβί, του ανθρώπου που έκανε περιουσία σορτάροντας αγορές και νομίσματα. Η πορεία του δείχνει ότι... είχε αποστηθίσει τα μαθήματά του!

Εν κατακλείδι, παρά την ελάχιστη επιτυχία που έχουν σε επίπεδο προβλέψεων οι χρησμοί του Ινστιτούτου, η τοποθέτηση των μελών του παραμένει σταθερή κατά του ευρώ, όπως πάγια παραμένει και η άποψή τους αναφορικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα από την Ευρώπη. Αυτό ακριβώς φρόντισαν να αποτυπώσουν και κατά τη διάρκεια του πρόσφατου συνεδρίου στην Αθήνα, εκεί όπου στην ουσία περιέγραψαν τον δρόμο προς την έξοδο της χώρας από το ευρώ.  Αυτό που μένει να δούμε είναι αν όλο αυτό το concept εντάσσεται σε μια προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει στους επικριτές του, ακόμα και στον Μανώλη Γλέζο, για το πώς θα βρεθούν λεφτά προκειμένου να εφαρμοστεί το πρόγραμμα και οι δεσμεύσεις παροχών του προς τον δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό.
 Παραμένει επίσης ανοιχτό το αν αυτή η συνεργασία θα είναι ευκαιριακή και θα έχει την ίδια τύχη με τις συνεργασίες που είχε στο παρελθόν ο Γιώργος Παπανδρέου με το συγκεκριμένο Ινστιτούτο και τους καθηγητές του όπως ο Στίγκλιτς κ.λπ.
 Εκτός κι αν αυτές οι κινήσεις και τα φλερτ αποτελούν ένα ευρύτερο σχέδιο προσέγγισης από τον αμερικανικό παράγοντα, οπότε μένει να γίνει τελικά και αποδεκτό από τον ευρύτερο ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως από τις εσωτερικές φωνές των Συνιστωσών του.