Υποτροφίες Fulbright για Έλληνες και Αμερικανούς φοιτητές: «Πολύ νωρίς για να δούμε τα "απόνερα" των αποφάσεων Τραμπ»

«Περισσότερες από 60 υποτροφίες απονεμήθηκαν από το Fulbright Greece σε εξαιρετικούς Έλληνες και Αμερικανούς φοιτητές, ερευνητές και καλλιτέχνες για την ακαδημαϊκή χρονιά 2025–2026», ανακοίνωσε η διευθύνουσα σύμβουλος του Ιδρύματος, Άρτεμις Ζενέτου.

Οι υποτροφίες αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων και αντικατοπτρίζουν τον βασικό σκοπό του Fulbright: την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης μέσω της εκπαίδευσης και της πολιτιστικής ανταλλαγής.

Πιο αναλυτικά, οι φετινοί τομείς σπουδών περιλαμβάνουν: Αεροδυναμική, Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, Πολεοδομία, Προσχολική Εκπαίδευση, Δημοσιογραφία, Αρχαιολογία, Πολιτιστική και Αμερικανική Ιστορία, Μηχανική, Ψυχική Υγεία, Βιοϊατρική Τεχνολογία, Τηλεπικοινωνίες, Αρχειακή Έρευνα και Καλλιτεχνική Πρακτική, Σπουδές Κινηματογράφου, Ρομποτική, Τεχνητή Νοημοσύνη, Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας, Δημοκρατία και Ιθαγένεια, Πολιτική Φιλοσοφία, Ιατρική Εκπαίδευση, Φυσική, Αρχιτεκτονική Τοπίου.

«Αναδεικνύοντας τη διαχρονική συνεργασία Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, αυτές οι ευκαιρίες καθίστανται δυνατές χάρη στην υποστήριξη και των δύο κυβερνήσεων και στη γενναιοδωρία των δωρητών μας — ιδρυμάτων, εταιρειών, εκπαιδευτικών οργανισμών, αποφοίτων και ιδιωτών», υπογραμμίζει η κ.Ζενέτου.

«Πολύ νωρίς για να δούμε πως επηρεάζουν οι αποφάσεις Τραμπ τους υποτρόφους»

Μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης Τραμπ να «κοπούν» οι χρηματοδοτήσεις στα πανεπιστήμια και να απολυθούν υπάλληλοι του υπουργείου Παιδείας, επικρατεί ένα κλίμα αβεβαιότητας σχετικά με το πως διαμορφώνεται το ακαδημαϊκό τοπίο στην Αμερική.

«Σαφέστατα υπάρχει μία μεγάλη αναταραχή αυτή τη στιγμή στην Αμερική, όμως είναι πρώιμο να εκτιμήσουμε τί ‘απόνερα’ θα έχουν», αρχίζει να λέει η διευθύνουσα σύμβουλος του Fulbright στο protothema.gr, για να προσθέσει:

«Το μέρος της χρηματοδότησης, που λαμβάνει το Ίδρυμα από την αμερικανική κυβέρνηση, προέρχεται κυρίως από το τμήμα Educational & Cultural Affairs (το τμήμα Εκπαιδευτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων) του υπουργείου Εξωτερικών. Με το υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ (US Department of Education) τρέχουμε κάποια προγράμματα, τα οποία όμως φέτος, δεν θα υλοποιηθούν, παρόλο που είχαν δρομολογηθεί, καθώς δεν υπάρχουν πλέον αρκετοί από τους συνεργάτες – έχουν κλείσει πολλά τμήματα του υπουργείου Παιδείας, καθώς βρίσκεται σε φάση αναμόρφωσης. Δεν γνωρίζουμε τι αλλαγές θα επέλθουν, ούτε ποιες θα είναι οι νέες συνέργειες. Μάλιστα, ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα, που θα ξεκινούσε στις αρχές του προηγούμενου μήνα, στο πλαίσιο του οποίου θα έρχονταν στη χώρα μας περίπου 20 Αμερικανοί εκπαιδευτικοί και επιστήμονες, δεν θα γίνει. Επιλέγω, όμως, να είμαι αισιόδοξη, διότι τα πράγματα πολλές φορές τροποποιούνται και έρχονται, έστω με ένα διαφορετικό όχημα. Είναι πολύ σημαντικό να μην πιέζεις καταστάσεις», τονίζει.

Παρά τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις, που προκύπτουν στην πορεία, αξίζει να σημειωθεί ότι οι ενδιαφερόμενοι για υποτροφίες του Fulbright, είχαν κάνει αίτηση – είτε από την Αμερική, είτε από την Ελλάδα – τουλάχιστον πριν ενάμιση χρόνο, επομένως υπό συνθήκες, που δεν είχαν καμία σχέση με το τοπίο, όπως αυτό εξελίχθηκε στη συνέχεια, μετά τις αμερικανικές εκλογές.

Αναφορικά με τις χρηματοδοτήσεις των πανεπιστημίων, η κ. Ζενέτου κάνει λόγο για «μία τρομερή σύγκρουση, ένα ‘μπρα ντε φερ’ με τα μεγάλα πανεπιστήμια, το οποίο, επίσης, παρατηρούμε και περιμένουμε πως θα εξελιχθεί, καθώς ακόμη δεν έχουμε δει την αλλαγή - μόνο την ακούμε».

Οι περικοπές αναμένεται να γίνουν αισθητές στο εγγύς μέλλον: «Ειδικότερα, το θέμα της χρηματοδότησης, θα φανεί από του χρόνου, επειδή το οικονομικό έτος στην Αμερική ξεκινά κάθε Οκτώβριο, προς το παρόν διανύουμε ακόμη το περσινό έτος που δεν έχει επηρεαστεί από τις εξαγγελίες. Ουσιαστικά, ως Fulbright αναμένουμε το τί συμβεί για το οικονομικό έτος, που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2026, άρα είναι νωρίς να μιλήσουμε. Αλλά και στην προηγούμενη θητεία του προέδρου Τραμπ, αν και αρχικά είχε φανεί πως ήταν αρκετά σκληρός με ορισμένα προγράμματα, τελικά, όλα κατά κάποιο τρόπο διευθετήθηκαν. Επομένως, διατηρούμε την αισιοδοξία μας, επειδή πιστεύω ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς και δεν έχουμε δει τίποτε ακόμη στην πράξη».

Οι υποτροφίες Fulbright για Έλληνες πολίτες

Από το Σεπτέμβριο 2025, καλούνται να υποβάλουν αίτηση για υποτροφίες του Fulbright Greece ακαδημαϊκού έτους 2026-27, οι ενδιαφερόμενοι μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες, μέλη ΔΕΠ, ερευνητές, καλλιτέχνες και εκπαιδευτικοί.

Η εγγραφή πριν την αίτηση είναι υποχρεωτική ενώ η περίοδος εγγραφής είναι από την 1η Σεπτεμβρίου έως τις 15 Νοεμβρίου 2025. Η καταληκτική ημερομηνία των αιτήσεων είναι η 15η Δεκεμβρίου 2025.

Για την κατανόηση της διαδικασίας και την αύξηση των πιθανοτήτων κατά τη διεκδίκηση των υποτροφιών, συστήνεται στους ενδιαφερόμενους να ακολουθήσουν το Fulbright Greece στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης — Facebook, LinkedIn, X και να ενημερώνονται για τις λεπτομέρειες εγγραφής στα προπαρασκευαστικά σεμινάρια για υποψηφίους.

Πρόγραμμα Σεμιναρίων Σεπτεμβρίου 2025:

3 Σεπτεμβρίου | 16:00 – Εκπαιδευτικοί
10 Σεπτεμβρίου | 16:00 – Επιστήμονες & Καλλιτέχνες
17 Σεπτεμβρίου | 16:00 – Ερευνητικοί Φοιτητές
24 Σεπτεμβρίου | 16:00 – Μεταπτυχιακοί Φοιτητές

Σημειώνεται, ότι στο πρόγραμμα, συμπεριλαμβάνεται πλέον το βραβείο IKY-Fulbright (συνεργασία με το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών).

Περισσότερες λεπτομέρειες θα βρείτε στην ιστοσελίδα Fulbright Greece, πατώντας τον σύνδεσμο εδώ. 

Σχετικά με τις φετινές υποτροφίες, η κ. Ζενέτου υπογραμμίζει ότι το ενδιαφέρον των Ελλήνων φαίνεται πως διατηρείται αμείωτο, γεγονός που αναμένεται να καταγραφεί και στις αιτήσεις από το Σεπτέμβριο. «Πρόκειται για περίπου 30 θέσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται ουσιαστικά σε 6 διαφορετικά προγράμματα ενώ είναι μία διαδικασία αρκετά ανταγωνιστική, καθώς η αξιολόγηση γίνεται βάσει αυστηρών και αντικειμενικών προδιαγραφών. Μερικές φορές, φροντίζουμε να αναδεικνύουμε περισσότερο ορισμένα προγράμματα σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της Αμερικής, που συμπράττουν μαζί μας χορηγώντας υποτροφίες, εφόσον δώσουμε κι εμείς».

Όπως δε τονίζει η ίδια, αναφορικά με τη ‘φιλοσοφία’ των υποτροφιών Fulbright, «βασικό ζητούμενο είναι η επιστροφή στη χώρα σου. Επομένως, κάποιος που επιθυμεί να επενδύσει σε μεταπτυχιακές σπουδές, θέλοντας να ‘ανοίξει τα φτερά του’ και να κάνει ένα μεγαλύτερο κύκλο στην Αμερική, δεν ανταποκρίνεται στο προφίλ του ενδιαφερόμενου, αφού για εμάς υπάρχει ο περιορισμός της επιστροφής, το λεγόμενο ‘home residency requirement’», εξηγεί.

Πριν περίπου 9 χρόνια, ξεκίνησαν να χορηγούνται υποτροφίες σε υποψήφιους διδάκτορες, διάρκειας 6-9 μηνών. «Είναι εκείνοι που κάνουν το διδακτορικό τους σε ελληνικά πανεπιστήμια και δεν είχαν τόσες ευκαιρίες για ένα ‘παράθυρο’ Αμερικής. Είναι σημαντικό, ότι οι ίδιοι – μαζί με τους επιβλέποντες Καθηγητές τους – μπορούν να επιλέξουν σε ποιο πανεπιστήμιο θα στραφούν. Εφόσον εξασφαλίσουν την υποτροφία, μεταβαίνουν για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στις ΗΠΑ, εμπλουτίζουν το διδακτορικό τους και επιστρέφοντας, λαμβάνουν τον τίτλο τους στην Ελλάδα», διευκρινίζει η κ.Ζενέτου.

Ο ακαδημαϊκός ‘διάλογος’ μεταξύ Ελλάδας – Αμερικής ενισχύεται, επίσης, μέσα από τις υποτροφίες των εκπαιδευτικών ενώ ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στη συνεργασία, που έχει ξεκινήσει τα τελευταία τρία χρόνια μεταξύ Fulbright και ΙΚΥ (Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών), αυξάνοντας έτσι τον αριθμό των υποτροφιών σε υποψήφιους διδάκτορες.

Η προώθηση των αγγλόφωνων μεταπτυχιακών στα Ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια

Για τους Αμερικανούς φοιτητές, η Ελλάδα συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των 10 κορυφαίων προορισμών για σπουδές παγκοσμίως, είτε για προγράμματα σύντομης διάρκειας, είτε μεγαλύτερης, με βάση τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Open Doors Institute of International Education. «Ως Fulbright διατηρούμε μία εξαιρετική συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, ειδικά με την υπουργό κ. Ζαχαράκη – ήδη από την πρώτη της θητεία στο υπουργείο, συνεχίζουμε και τώρα», δηλώνει η κ.Ζενέτου.

«Παράλληλα με το έργο μας, προωθούμε εντατικά αγγλόφωνα ελληνικά μεταπτυχιακά προγράμματα, τα οποία τρέχουν σε διάφορα πανεπιστήμια. Η Ελλάδα, μέσω του Fulbright εδώ και τουλάχιστον 8 χρόνια, έδινε μία χορηγία σε Αμερικανούς, που ενδιαφέρονταν να παρακολουθήσουν ένα εξαιρετικό αγγλόφωνο πρόγραμμα, που υπάρχει σταθερά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το ‘Southeast European Studies’, το οποίο προσελκύει φοιτητές από διαφορετικές χώρες. Σήμερα, και με τη συνεργασία του εθνικού φορέα διεθνοποίησης, Study in Greece, ενισχύουμε τις συνεργασίες μας, προσπαθώντας να προσελκύσουμε αγγλόφωνους φοιτητές ή ερευνητές. Φέτος για πρώτη φορά, θα έρθει ένας Αμερικανός που θα παρακολουθήσει αγγλόφωνο μεταπτυχιακό του Πολυτεχνείου, ενώ μία ακόμη Αμερικανίδα φοιτήτρια θα πάει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, ολοκλήρωσε ένα αντίστοιχο πρόγραμμα στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με αντικείμενο ‘Cultural Tourism and Sustainability’», αναφέρει η κ. Ζενέτου.

 «Μας ενδιαφέρει πρωτίστως να διερευνούμε κάθε φορά τις ανάγκες της εκπαιδευτικής κοινότητας, τί χρειάζεται η χώρα - δεν δίνονται άκριτα οι υποτροφίες. Το ίδιο συμβαίνει από το 1948, όταν ξεκίνησε το Ίδρυμα. Το πρόσωπο, που θα έρθει στην Ελλάδα, θα θέλαμε να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής, να μπορεί να επικοινωνήσει όλη την εμπειρία που θα αποκομίσει από τη χώρα μας και στους γύρω του. Να πούμε πως έχουμε πάρα πολλούς φίλους της Ελλάδας – για παράδειγμα, ένας Αμερικανός εκπαιδευτικός που είχε έρθει ως υπότροφος, ήρθε και πάλι, αυτή τη φορά με όλη την τάξη του. Είναι πολλά τα οφέλη από την επένδυση στην εκπαίδευση», καταλήγει.

Τον Οκτώβριο η τελετή υποδοχής των Αμερικανών υποτρόφων και ο αποχαιρετισμός των Ελλήνων για την Αμερική

Για τις αρχές Οκτωβρίου 2025 έχει προγραμματιστεί Ετήσια Τελετή Απονομής Υποτροφιών, στη διάρκεια της οποίας γίνεται το καλωσόρισμα των νέων υποτρόφων από τις ΗΠΑ και ο αποχαιρετισμός της ελληνικής αποστολής.
Στην τελετή, θα εορταστεί και η ολοκλήρωση του προγράμματος 2024-25 για τους Αμερικανούς υποτρόφους του Fulbright, που ολοκλήρωσαν πρόσφατα τη θητεία τους στην Ελλάδα, καθώς και για τους Έλληνες φοιτητές και επιστήμονες, που επέστρεψαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Αυτές οι ανταλλαγές μας υπενθυμίζουν, γιατί το Fulbright συνεχίζει να υπάρχει: λόγω του διαρκούς αντίκτυπου της ακαδημαϊκής συνεργασίας και της παγκόσμιας διασύνδεσης», δηλώνει η διευθύνουσα σύμβουλος του Ιδρύματος, κ.Άρτεμις Ζενέτου, επισημαίνοντας ότι «για σχεδόν 80 χρόνια, η αποστολή του Fulbright, είναι να ενισχύει την αμοιβαία κατανόηση μέσω της εκπαίδευσης και του διαλόγου. Αυτό το πνεύμα, καθοδηγεί το έργο μας και μας ωθεί να προσαρμόζουμε τα προγράμματά μας ώστε να παραμένουν επίκαιρα και αποτελεσματικά στον σύγχρονο κόσμο. Στην καρδιά αυτού του έργου βρίσκεται ο μοναδικός διμερής χαρακτήρας του Fulbright Greece, που εδράζεται στη διαρκή συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών. Είμαστε ευγνώμονες στο Διοικητικό Συμβούλιο του Fulbright, του οποίου η σταθερή ηγεσία και στρατηγική καθοδήγηση μάς βοήθησαν να διαχειριστούμε τις πρόσφατες προκλήσεις με σαφήνεια και σκοπό».