Ανοίγει σήμερα η αυλαία της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης

Στην κρησάρα των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών μπαίνουν από σήμερα ο υπό κατάρτιση προϋπολογισμός του 2020 και το φορολογικό νομοσχέδιο με τις φοροελαφρύνσεις που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Θεσσαλονίκη, η πορεία του φετινού προϋπολογισμού, καθώς και τα προαπαιτούμενα που άφησε σε εκκρεμότητα η προηγούμενη κυβέρνηση. Οι τεχνοκράτες των δανειστών θα ανοίξουν την αυλαία της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, προετοιμάζοντας το έδαφος για τους προϊσταμένους τους, οι οποίοι αναμένονται στην Αθήνα την ερχόμενη Δευτέρα.

Οι διαβουλεύσεις για την πρώτη αξιολόγηση μετά τις εθνικές εκλογές του Ιουλίου ξεκινούν με φόντο το θετικό κλίμα που συνάντησε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στο Ελσίνκι, τόσο κατά τη διάρκεια του Eurogroup της περασμένης Παρασκευής όσο και κατά τις επαφές που είχε με Ευρωπαίους αξιωματούχους (Κλάους Ρέγκλινγκ, Μάριο Σεντένο, Βάλντις Ντομπρόβκις κ.ά.) στο περιθώριο της συνόδου την Παρασκευή και προχθές, Σάββατο.

Ο κ. Σταϊκούρας όχι μόνο δεν εισέπραξε αντίλογο για τους βασικούς άξονες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης που παρουσίασε στους ομολόγους του στην ευρωζώνη και στους αξιωματούχους των θεσμών, αλλά επιπλέον άκουσε δημόσια επαινετικά σχόλια για την κυβέρνηση στη συνέντευξη Τύπου μετά το Eurogroup από τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ και το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μπενουά Κερέ. Μάλιστα, ο κ. Ρέγκλινγκ άνοιξε για πρώτη φορά «παράθυρο» να εξεταστεί, υπό προϋποθέσεις, το 2020 η μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα. Παρόλα αυτά, στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ούτε πανηγυρίζουν ούτε εφησυχάζουν. Όπως τονίζουν, τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί ακόμα, γι’ αυτό και η ελληνική πλευρά πρέπει να συνεχίσει να προχωρά βήμα-βήμα με μεθοδικότητα και επιχειρήματα.

Τα στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού

Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση με τους τεχνοκράτες των θεσμών για την πορεία του φετινού προϋπολογισμού θα ξεκινήσει επί τη βάσει των τελευταίων στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία δείχνουν ότι:

1. Το δίμηνο μετά τις εκλογές (Ιούλιο-Αύγουστο) τα φορολογικά έσοδα ξεπέρασαν τους στόχους κατά 410 εκατ. ευρώ, παρά τις φοροελαφρύνσεις και χωρίς να χρειαστούν νέα μέτρα λιτότητας, όπως αποκάλυψε ο κ. Σταϊκούρας στη συνέντευξή του στο ΘΕΜΑ την περασμένη Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου. Τα αναλυτικά προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το 8μηνο του έτους αναμένεται να δοθούν σήμερα στη δημοσιότητα.

2. Το ενδιαφέρον για τη ρύθμιση των 120 δόσεων αυξήθηκε κατακόρυφα, χάρη στις βελτιώσεις που προώθησε η κυβέρνηση. Περισσότεροι από 17.000 οφειλέτες υπέβαλαν αίτηση ένταξης στη ρύθμιση την πρώτη εβδομάδα μετά την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής εφαρμογής, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των οφειλών που έχουν μπει κάτω από την ομπρέλα της ρύθμισης πάνω από τους 318.000, ενώ τα χρήματα τα οποία έχουν μπει στα δημόσια ταμεία ξεπερνούν τα 258 εκατ. ευρώ.

3. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε δρομολογήσει συστηματική υποεκτέλεση των δαπανών του φετινού τακτικού προϋπολογισμού, προκειμένου να εμφανίσει «υπερπλεόνασμα». Όπως ανέφερε χθες το ΘΕΜΑ, τα πρώτα αποτελέσματα από την έρευνα που διενήργησαν το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τα υπουργεία με εντολή του υφυπουργού Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρου Σκυλακάκη δείχνουν ότι από την υποεκτέλεση αυτή προκύπτει δημοσιονομικός χώρος σχεδόν 500 εκατ. ευρώ. Πρακτικά η προηγούμενη κυβέρνηση είχε επιλέξει να επιβάλλει στους φορολογουμένους υπερβολική, αχρείαστη λιτότητα, κόβοντας συντάξεις και αυξάνοντας φόρους, για να καλύπτει δαπάνες οι οποίες ήταν τεχνηέντως «φουσκωμένες», ώστε τελικά να περισσεύουν έσοδα και να κάνει «φιλολαϊκή» πολιτική μοιράζοντας «κοινωνικό μέρισμα».

Τα παραπάνω στοιχεία δικαιώνουν τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών ότι είναι διασφαλισμένη η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ φέτος.

Η μάχη για το 2020

Η ελληνική πλευρά θα διαβεβαιώσει τους τεχνοκράτες των θεσμών ότι το ίδιο ισχύει και για το 2020, παρά τις φοροελαφρύνσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ για νοικοκυριά και επιχειρήσεις (μείωση του φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη των επιχειρήσεων από το 28% στο 24%, μείωση του φόρου στα μερίσματα από το 10% στο 5%, διατήρηση του αφορολογήτου ορίου και καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή 9% για τα φυσικά πρόσωπα αντί για 22% σήμερα, πρόσθετο αφορολόγητο 1.000 ευρώ για κάθε παιδί, φόρος 10% στα νέα αγροτικά σχήματα, «πάγωμα» του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές και του φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων για μια τριετία, έκπτωση 40% στις δαπάνες αναβάθμισης ακινήτων, μείωση 1% των ασφαλιστικών κρατήσεων μισθωτών από τον Ιούνιο του 2020, ΦΠΑ 13% στα βρεφικά είδη).

Τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης θα είναι ότι ο νέος προϋπολογισμός θα βασιστεί σε ρεαλιστικές οροφές δαπανών, θα γίνουν εξοικονομήσεις με βάση την επισκόπηση δαπανών, ενώ η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και των μεταρρυθμίσεων θα τονώσουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. Επιπλέον, η μείωση των φορολογικών βαρών για επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα λειτουργήσει θετικά για την ανάπτυξη. Πρόσθετος «άσος» για την κυβέρνηση είναι η υπό εξέταση έμμεση μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα κατά 0,6%-0,7% του ΑΕΠ (1,2-1,3 δισ. ευρώ), εφόσον συμφωνηθεί να συμπεριληφθούν οι επιστροφές των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα στον μεταμνημονιακό ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Ακόμα ένα απαιτητικό «στοίχημα» για την κυβέρνηση θα είναι να πείσει τους θεσμούς ότι, ύστερα από δραματικές καθυστερήσεις εξαιτίας των χειρισμών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μπαίνουν πλέον στις ράγες τα μεγάλα έργα του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και οι εκκρεμείς μεταμνημονιακές δεσμεύσεις. Το ξεμπλοκάρισμα των αποκρατικοποιήσεων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών και του Ελληνικού αναμφίβολα δίνουν πόντους στην ελληνική πλευρά. Πολύ θετική εξέλιξη ήταν επίσης η πλήρης άρση των capital controls. Οι θεσμοί θα δώσουν μεγάλη βαρύτητα στην κατάσταση της ΔΕΗ, στην αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ, στα κόκκινα δάνεια, στην πορεία εφαρμογής του νέου νόμου για την προστασία της Α΄ κατοικίας και στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες, οι οποίες έχουν «κολλήσει» στα 2 δισ. ευρώ.

Η 4η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τον Νοέμβριο και θα συζητηθεί στο Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου. Τότε οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα κρίνουν, με βάση τα συμπεράσματα της έκθεσης, εάν η χώρα μας πληροί τις προϋποθέσεις, για να της επιστραφεί η επόμενη δόση ύψους 640 εκατ. ευρώ από τα κέρδη που αποκόμισαν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης από τα ελληνικά ομόλογα.