Τι και πόσο θα πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες το 2017

Στο παρα-πέντε πριν από την εφαρμογή τους την Πρωτοχρονιά αναμένεται να εκδοθούν σήμερα, Πέμπτη, (ή αύριο αν δεν προλάβουν οι υπηρεσίες) οι υπουργικές αποφάσεις και οι εγκύκλιοι που θα καθορίζουν το νέο σύστημα εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες. Πολλοί ασφαλισμένοι των δύο κλάδων ελπίζουν ότι θα υπάρξουν ευνοϊκές αλλαγές, υποστηρίζοντας ότι το νέο σύστημα είναι ανεφάρμοστο και εξοντωτικό. Μάλιστα έως την τελευταία στιγμή οι δανειστές επέμεναν να επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τους επαγγελματίες ζητώντας να συμπεριλαμβάνονται στη βάση υπολογισμού και οι εισφορές της προηγούμενης χρονιάς (να μην αφαιρούνται δηλαδή από το φορολογητέο εισόδημα).

Η αξίωση τελικά δεν πέρασε κάτω από το κλίμα πανικού που δημιουργήθηκε και οδήγησε περίπου 100.000 επαγγελματίες να κλείσουν τα «μπλοκάκια» τους.

Από την 1/1/2017 οι επαγγελματίες θα κληθούν να ξεχάσουν τις «ασφαλιστικές κλάσεις» και να καταβάλουν εισφορές βάσει του πραγματικού καθαρού φορολογητέου εισοδήματος του προηγούμενου έτους.  

Συγκεκριμένα καλούνται να καταβάλουν εισφορά για κύρια σύνταξη 20%, 6,95% για υγειονομική περίθαλψη και όπου προβλέπεται 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ.

Για τον υπολογισμό των εισφορών λαμβάνεται υπόψη ως κατώτατο εισόδημα το ποσό των  7.032 ευρώ το μήνα ευρώ ενώ ανώτατο εισόδημα πάνω από το οποίο δεν μπορούν να υπάρξουν επιβαρύνσεις είναι οι 70.329,6 ευρώ.

Η ανώτατη καταβλητέα εισφορά για σύνταξη θα είναι 1.172 ευρώ το μήνα και η κατώτατη 157.

Οι νέες εισφορές θα είναι πληρωτέες κάθε μήνα και ειδικότερα μέχρι το τέλος του επόμενου, οπότε η πρεμιέρα των πληρωμών με το νέο σύστημα θα γίνει στο τέλος Φεβρουαρίου.

Όπως θα επισημαίνει η υπουργική απόφαση τους πρώτους μήνες του 2017 οι εισφορές θα υπολογιστούν με βάση το εισόδημα του 2015. Το δεύτερο εξάμηνο, όταν εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2016 θα γίνει ο απαραίτητος συμψηφισμός.

Σύμφωνα με το νόμο οι εισφορές για όλο το 2017 θα πρέπει να υπολογιστούν με βάση το εισόδημα του 2016, το οποίο όμως ακόμη δεν έχει εκκαθαριστεί. Αν από τον συμψηφισμό προκύψει πως ο ασφαλισμένος έχει πληρώσει το πρώτο 6μηνο μεγαλύτερες εισφορές από αυτές που του αναλογούν, θα μειωθούν αναλογικά οι εισφορές των τελευταίων μηνών του 2017. Στην περίπτωση που το πρώτο 6μηνο θα έχει πληρώσει περισσότερες εισφορές από αυτές που του αναλογούν για ολόκληρο το έτος τότε θα του επιστρέφεται η διαφορά.

Αυτή η πολύπλοκη διαδικασία, όμως, εγκυμονεί κινδύνους, καθώς η διετής απόσταση δεν εξασφαλίζει πως τα εισοδήματα του 2015 επαναλήφθηκαν το 2016. Είναι σύνηθες φαινόμενο ένας ελεύθερος επαγγελματίας να είχε δηλώσει μεγάλο εισόδημα το 2015 αλλά το 2016 ο τζίρος του να έχει δραματική συρρίκνωση.

Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας δήλωσε καθαρό φορολογητέο εισόδημα για το 2015 30.000 ευρώ. Το καθαρό φορολογητέο εισόδημα που δήλωσε για το 2016 ανέρχεται σε 9.000 ευρώ . Αυτό συνέβη είτε γιατί ο τζίρος του μειώθηκε δραματικά, είτε γιατί προτίμησε να φορο-εισφοροδιαφύγει για να αποφύγει την επιβάρυνση. 

Με το νέο σύστημα, με βάση τα εισοδήματα του 2015 καλείται να πληρώσει 30.000Χ 26.95% = 8085 /12 =674 ευρώ το μήνα.

Με το παλιό σύστημα, θα πλήρωνε 4024 ευρώ ετησίως, δηλαδή τα μισά.

Με βάση τα εισοδήματα του 2016 πρέπει να καταβάλλει εισφορές ως εξής: 9.000 Χ 26.95% = 2.425, δηλαδή τα μισά από ότι θα κατέβαλε με το παλιό σύστημα.

Εφόσον έχει πληρώσει έναντι το πρώτο εξάμηνο 4.044 ευρώ, δεν έχει οφειλές. Τουναντίον πρέπει να του επιστραφούν 1.619 ευρώ τα οποία όμως θα συμψηφιστούν έναντι μελλοντικών οφειλών του. Δηλαδή σ΄αυτή την περίπτωση ο ασφαλισμένος βγαίνει χαμένος καθώς προπληρώνει το κράτος.

Χαμένοι και κερδισμένοι με το νέο σύστημα

Η επιβάρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες αρχίζει να γίνεται αισθητή για εισοδήματα από 19.000 ευρώ και πάνω.

Για παράδειγμα: έμπορος στην 9η ασφαλιστική κλάση πληρώνει σήμερα 5.788 ευρώ. Με καθαρό εισόδημα 70.000 θα κληθεί να πληρώσει 18.865 ευρώ (+225%). Αν συνυπολογιστούν και οι φόροι η επιβάρυνση θα φτάσει το 54%.

Στα χαμηλότερα εισοδήματα, η επιβάρυνση χαλαρώνει. Για παράδειγμα, έμπορος με εισόδημα 30.000 ευρώ πληρώνει σήμερα στην κλάση Π4 ,που είναι η πιο « δημοφιλής», ετήσια εισφορά 5.788 ευρώ και φόρο 8.220. Συνολική επιβάρυνση 14.008 ευρώ ή το 46,6% του εισοδήματός του. Του χρόνου θα πληρώνει 8.085 ευρώ σε εισφορές (αύξηση 2297 ευρώ) και 7.976 σε φόρους (μείωση 244 ευρώ). Συνολική επιβάρυνση 16.061 ευρώ ή το 53,5% του εισοδήματός του.

Από το νέο σύστημα ωφελούνται:

-Οι ελεύθεροι επαγγελματίες - έμποροι με φορολογητέο εισόδημα 12.000 ευρώ και κάτω.
Για παράδειγμα έμπορος που δηλώνει 12.000, σήμερα πληρώνει στην 4η κλάση 4.024 ευρώ ετησίως. Η εισφορά του από το 2017 θα μειωθεί στις 3.234 ευρώ ενώ αν υπολογιστούν και οι φορολογικές του υποχρεώσεις (φόρος, προκαταβολή φόρου, τέλος επιτηδεύματος) η επιβάρυνση φθάνει στο 38,15% και το διαθέσιμο εισόδημά του ανέρχεται σε 61,85%.

-Όσοι ασφαλίζονται σήμερα στον ΟΑΕΕ σε υψηλές ασφαλιστικές κατηγορίες και έχουν δραστηριότητα πάνω από 15 χρόνια. Αυτοί οι ασφαλισμένοι ωφελούνται αν δηλώνουν εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ. Οι συγκεκριμένες κατηγορίες εμπόρων ασφαλίζονται σήμερα στις κατηγορίες από Π09 και πάνω και πληρώνουν περί τα 7.000 ευρώ το έτος.

Με το νέο καθεστώς και εισόδημα 25.000 πέφτουν στα 6.700 ευρώ.

Αντίθετα, οι έμποροι (ΟΑΕΕ) με δραστηριότητα κάτω από 15 χρόνια έχουν ωφέλεια αν δηλώνουν μέχρι 15.000 ευρώ.

Για παράδειγμα ελεύθερος επαγγελματίας με 10ετή δραστηριότητα πληρώνει σήμερα 4.650 ευρώ, ενώ θα πληρώνει 4.000 με εισόδημα 15.000 ευρώ το χρόνο.