Πωλίνα Κασιμάτη: Φιγούρες από χρώμα και πηλό

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσεις έναν καλλιτέχνη είναι να τον συναντήσεις στον τόπο δημιουργίας του. Εκεί όπου μετατρέπει την έμπνευσή του σε τεχνουργήματα που μπορεί κανείς να απολαύσει πρώτα με τα μάτια και μετά με την καρδιά και την ψυχή του. Εξ ου και η συνάντησή μου με την Πωλίνα Κασιμάτη ορίστηκε στο ατελιέ της στο Χαλάνδρι, αμέσως μετά τη φωτογράφησή της με φόντο τα έργα της. Στον υπέροχο πολύχρωμο κόσμο της πρωταγωνιστεί ο άνθρωπος.

Σε πίνακες, κεραμικά και γλυπτά. Διάσπαρτες παντού είναι προτομές και φιγούρες, ακόμα και σε φυσικό μέγεθος, όπως το υπέροχο γύψινο πρόπλασμα της «Μάνας της Χίου», που στην μπρούτζινη εκδοχή της στέκεται στη ΓΕΧΑ Χίου. Οι φιγούρες της είναι διάσπαρτες και στη συζήτησή μας, καθώς συχνά-πυκνά μου δείχνει κάποιες σαν να θέλει να εικονοποιήσει τις απαντήσεις της. Μου δείχνει ακόμα και το πρώτο γλυπτό που δημιούργησε, στα 15 της, όταν ξεκίνησε να εκτονώνει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς της ηλικίας της στον πηλό και στις μπογιές.

Προσωπικά το βρήκα πανέμορφο. Αφορμή για τη συνάντησή μας είναι η έκθεση «Humans from Earth», που θα τρέχει μέχρι τις αρχές Ιουνίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Λέφα. Από αυτό το σημείο ξεκινάει και η συζήτησή μας.


GALA: Ποιο είναι το θέμα της νέας σου έκθεσης;
ΠΩΛΙΝΑ ΚΑΣΙΜΑΤΗ: Σε όλα μου τα έργα επίκεντρο είναι ο άνθρωπος. Τον τελευταίο καιρό με απασχολεί η ύπαρξή του μέσα στον χώρο και στον χρόνο. Στην έκθεσή μου ξεκινάω με κάποιους πίνακες με ανθρώπινες φιγούρες τοποθετημένες σε αφηρημένους χώρους, μέσα σε χρώματα και φόρμες. Μπορεί να έχουν κάποια προοπτική, μπορεί να είναι περισσότερο flat, αυτό που έχω όμως εγώ στο μυαλό μου είναι ο άνθρωπος μέσα στο σύμπαν. Αυτό είναι το πρώτο κομμάτι. Αφού λοιπόν παρουσιάσω τις φιγούρες μου μέσα στον χώρο, αρχίζω να εμβαθύνω στην προσωπικότητά τους. Εχω κάποια σχέδια με μολύβι με φιγούρες μέσα στην καθημερινότητα και όσο περισσότερο εστιάζω, έρχονται σε close-up πορτρέτο. Οπότε είναι σαν να πηγαίνω όλο και πιο βαθιά μέσα στον άνθρωπο.

G.: Γιατί έχεις ως επίκεντρο τον άνθρωπο;
Π.Κ.: Είμαι άνθρωπος και σχετίζομαι με ανθρώπους. Μας παρατηρώ συνεχώς. Με συναρπάζει η ύπαρξή μας.

G.: Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με την τέχνη;
Π.Κ.: Ως έφηβη ήμουν πολύ ανήσυχη. Σε εκείνη την περίοδο της ζωής μου μού προέκυψε ως ανάγκη να πάρω πηλό και να δημιουργήσω, να πάρω μπογιές και να ζωγραφίσω. Ξεκίνησα μελετώντας το σώμα - έκανα πολύ σχέδιο, είχα τελείως απορροφηθεί. Είχα δύσκολη εφηβεία και η τέχνη ήταν η διέξοδος - εκεί ένιωθα ασφαλής, ότι μπορώ να εκφράσω το συναίσθημα. Αυτό που εξερευνούσα ήταν η σχέση με τον εαυτό μου, με τους γύρω μου και, απ' ό,τι κατάλαβα αργότερα, η σχέση μου με τον Θεό.

G.: Και τώρα; Η τέχνη παραμένει διέξοδος;
Π.Κ.: Τώρα είμαι πολύ πιο ισορροπημένη εσωτερικά, οπότε η τέχνη και η δημιουργία δεν λειτουργούν για μένα όπως τότε. Σίγουρα στα έργα μου εξακολουθεί να εμπλέκεται το συναίσθημα, γιατί αυτό αποζητώ κι εγώ όταν απολαμβάνω την τέχνη, αλλά τώρα η διαδικασία είναι πιο νοητική. Αυτό χρειάστηκε να το μάθω όταν πήγα για σπουδές στο Λονδίνο.
Εκεί στη δεκαετία του '90 έδιναν έμφαση στην προμελετημένη δομή - δεν υπήρχε αυθορμητισμός, κυριαρχούσε η λογική. Εγώ έπιανα τον πηλό και ξεκινούσα, με οδηγούσαν η διάθεση και η στιγμή.Οπότε δυσκολεύτηκα αρκετά να προσαρμοστώ.

G.: Η τέχνη, δηλαδή, πρέπει να έχει λογική;
Π.Κ.: Αυτή είναι η επικρατούσα τάση. Με την έννοια ότι πρέπει να γνωρίζεις τι αναζητάς και να το εκφράσεις με λόγια. Εγώ όμως είχα πάντα δυσκολία στην εξωστρέφεια και ίσως γι' αυτό να στράφηκα στη ζωγραφική και τη γλυπτική.

G.: Δεν ισχύει και το ότι ο θεατής μπορεί να διαβάσει την τέχνη με τον δικό του τρόπο;
Π.Κ.: Σαφώς, αν το έργο σού δώσει τον χώρο να το κάνεις. Αν είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο και εννοιολογικό, τότε είναι καθορισμένο και έρχεται παρέα με ένα κείμενο. Ζητούμενο είναι ο επισκέπτης να ταξιδέψει με αυτό που θα δει, να τον αγγίξει στην καρδιά του, και τα μάτια του να γραπωθούν από αυτό που βλέπουν. Να κοιτάνε το έργο και να συνομιλούν μυστικά.

G.: Ποια είναι τα αγαπημένα σου υλικά;
Π.Κ.: Ο πηλός είναι η μεγάλη μου αγάπη, αλλά και τα χρώματα, τα λάδια, η μυρωδιά τους, η υφή τους. Χρησιμοποιώ βέβαια και άλλα υλικά, όπως μπρούτζο ή μάρμαρο. Ολα έχουν τη χάρη τους.



G.: Το να δημιουργείς κατά παραγγελία δεν σου περιορίζει λίγο την έμπνευση;
Π.Κ.: Την ανοίγει. Εντάξει, η προτομή είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Αλλά με τη «Μάνα της Χίου», το γλυπτό που μου ανέθεσε η ΓΕΧΑ Χίου, μου δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργήσω ένα μεγάλο έργο που ενώ μοιάζει και είναι πολύ συγκεκριμένο το θέμα του, με ενέπνευσε να κάνω μια γλυπτική διαφορετική, και έτσι να εξελιχθώ, να μάθω νέους τρόπους. Μέσα στα όρια ενός θέματος υπάρχει πολύ μεγάλος χώρος για να δώσεις τη δική σου ματιά.

G.: Ποια είναι η δική σου ματιά, λοιπόν;
Π.Κ.: Θα έλεγα η σκεπτόμενη: ποιοι είμαστε, πού είμαστε, πού πάμε.

G.: Θυμάσαι πότε πούλησες το πρώτο σου έργο;
Π.Κ.: Δεν θυμάμαι το πότε, αλλά θυμάμαι ότι ένιωσα ικανοποίηση. Είχα πετύχει κάτι και μπορούσα να προχωρήσω, να εξελίξω το έργο μου. Οταν αμείβεσαι κάνοντας αυτό που αγαπάς, παίρνεις ενέργεια για να συνεχίσεις. Ετσι το βιώνω εγώ, νιώθω ελεύθερη για να συνεχίσω να δημιουργώ.



G.: Υπάρχουν κάποιοι ζωγράφοι και γλύπτες που θαυμάζεις;
Π.Κ.: Θαυμάζω και έχω μελετήσει πολλούς. Τη ζωγραφική του Ζορζ ντε λα Τουρ, τα σχέδια του Ενγκρ, και από πιο σύγχρονους τον Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Πάνω απ' όλα, όμως, θα έλεγα πως μαγεύομαι από τα αγάλματα της Αρχαίας Ελλάδας, αυτά που βρίσκονται κοντά μας και άλλα που βρίσκονται σε άλλους τόπους, ξενιτεμένα - όλα αριστουργήματα που με έχουν επηρεάσει, εμπνεύσει και συγκινήσει βαθιά.

G.: Τι άλλο κάνεις όταν δεν δημιουργείς;
Π.Κ.: Χορεύω και τραγουδάω. Είναι κι αυτό ένας άλλος τρόπος έκφρασης. Επίσης, παράλληλα με τη δουλειά μου, διδάσκω ζωγραφική και γλυπτική στο ατελιέ μου σε κάποιες ομάδες, αλλά κάνω και team building εργαστήρια.

G.: Τι είναι το team building;
Π.Κ.: Υπάλληλοι εταιρειών, που δεν έχουν καμία σχέση με την τέχνη, μαζεύονται για να δημιουργήσουν μαζί ένα πρότζεκτ με στόχο την ενδυνάμωσή τους ως ομάδα. Μέσα από τη συνεργασία δουλεύουμε το χτίσιμο των σχέσεων. Αυτό που έχω παρατηρήσει και με χαροποιεί είναι ότι όλοι μπορούν να δημιουργήσουν. Ολοι έχουν μέσα τους τη δημιουργικότητα του παιδιού που χαίρεται όταν πλάθει με τον πηλό - αρκεί να ξεχαστούν και να αφεθούν. Εχουμε οργανώσει μια τέτοια δράση στις 27 Μαΐου στο The Apivita Experience Store με θέμα τη γλυπτική για τον κόσμο. Μπορεί να έρθει όποιος ενδιαφέρεται ◆