Ο Δημήτρης Μακαλιάς μπροστά και πίσω από τη σκηνή

Πριν από λίγες ημέρες συναντήθηκα στο θέατρο Άβατον με τον ταλαντούχο ηθοποιό και πολλά υποσχόμενο σκηνοθέτη Δημήτρη Μακαλιά, όπου μιλήσαμε για τις δουλειές του, που είναι πολλές και αξιόλογες, καθώς και για τη θεατρική πραγματικότητα εν καιρώ οικονομικής κρίσης, τις αμερικανικές εκλογές, αλλά και για τα πράγματα που κάνει με τη σύζυγό του, Αντιγόνη Ψυχράμη.

Ο Δημήτρης είναι ένας άνθρωπος αισιόδοξος, χαμογελαστός, που προβληματίζεται για τα τεκταινόμενα και προσπαθεί μέσα από το θέατρο να αφυπνίσει τον κόσμο, και να τον βάλει σε σκέψη πάνω σε σημαντικά θέματα. Η πρώτη φορά που τον συνάντησα ήταν πριν από τέσσερα χρόνια και έκτοτε δεν άλλαξε τίποτα. Ευγενικός, στοχαστικός, με έξυπνες δηλώσεις, είναι από τα λίγα άτομα που ξέρουν να δίνουν όμορφες συνεντεύξεις, κάνοντας κάπως ευκολότερη και την δουλειά των δημοσιογράφων.

Φέτος, ο Δημήτρης Μακαλιάς συνεχίζει παραστάσεις για τρίτη χρονιά στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού με το έργο «Σμύρνη μου αγαπημένη», μέχρι και τις 11 Δεκεμβρίου και από 25 Δεκεμβρίου η παράσταση ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη, στο Μέγαρο Μουσικής. «Είναι αδιανόητο που για τρίτη χρονιά η παράσταση ξεκινάει με sold out, κάτι που δείχνει ότι αγαπήθηκε από τον κόσμο, και συνεχίζει με αμείωτη δυναμική από την πρώτη μέρα», μου είπε ο ίδιος με ενθουσιασμό. Ακόμη, «την περίοδο αυτή συνεχίζονται οι παραστάσεις του Nordost στο θέατρο Άβατον, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.30, μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, κι αν όλα πάνε καλά, ίσως φτάσει και μέχρι τις γιορτές». Πρόκειται για την πρώτη σκηνοθετική δουλειά του Δημήτρη Μακαλιά, που γνώρισε θερμή υποδοχή τόσο από τον κόσμο, όσο κι από τους κριτικούς, γι' αυτό κι ο ίδιος ετοιμάζει να σκηνοθετήσει έναν νέο μονόλογο, που το κείμενο θα είναι του Δημήτρη Φραγκιόγλου, σε συνεργασία με τη Χριστίνα Παπαδάκη και τη Μαργαρίτα Γερογιάννη, ενώ τη μουσική θα αναλάβει ο Θέμης Καραμουρατίδης. Εκτός όμως από αυτά ο Δημήτρης βρίσκεται και στο Big Talk στο Netwix του Antenna, «μία ιντερνετική σειρά, που δείχνει τις συζητήσεις που κάνουν οι άντρες αφού πουν όλα τα άλλα, κι αρχίζουν να λένε τα καφριλίκια τους, που δεν έχουν όρια. Στην ουσία λέγονται όσα δεν θα 'πρεπε να ειπωθούν». Αλλά οι εκπλήξεις θα συνεχιστούν και την επόμενη χρονιά, με το “Smiley” να ανεβαίνει ξανά.



Όπως είναι λογικό, δεν θα μπορούσα να παραβλέψω τη μετάβασή του και στον χώρο της σκηνοθεσίας, κάτι που όπως φάνηκε μέχρι στιγμής, το κάνει σωστά. «Το Nordost μού άρεσε σαν ιστορία και με συγκλόνισε βλέποντάς τη σαν θεατής. Με ταρακούνησε τόσο, που αυτό ήταν αρκετό να με ωθήσει στη σκηνοθεσία», μου επεσήμανε ο ίδιος. «Θεώρησα ακόμη πως ένα τέτοιο πολιτικό έργο ταιριάζει πολύ με την ιδιοσυγκρασία μου και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργώ θεατρικά, αλλά και τον λόγο για τον οποίο κάνω θέατρο. Το θέατρο, άλλωστε, είναι μία πολιτική πράξη, και πέρα από την προσωπική μου ικανοποίηση το κάνω πιστεύοντας ότι κάποιον θα επηρεάσω εκεί έξω, να τον κάνω να σκεφτεί, να δραστηριοποιηθεί. Εκτός από αυτά, βρήκα γρήγορα τις κατάλληλες ηθοποιούς που θα ερμηνεύσουν το έργο, και η δουλειά μου έγινε πιο εύκολη. Αυτό λοιπόν το έργο ήταν ένα μοναδικό ταξίδι, από το οποίο δεν κρατάω μόνο τη σκηνοθεσία. Πιστεύω ότι κι εγώ βελτιώθηκα σαν άνθρωπος βλέποντάς το».

«Το έργο Nordost είναι ένα αληθινό ιστορικό γεγονός, που το 'χει πάρει ο συγγραφέας και το παρουσιάζει ως ντοκουμέντο. Βλέπουμε λοιπόν την ιστορία από τρεις διαφορετικές οπτικές. Πηγαίνουμε λίγο πίσω στον χρόνο, στο τρομοκρατικό χτύπημα του 2002, όπου Τσετσένοι αυτονομιστές έλεγαν πως αν δεν σταματήσει ο πόλεμος των Ρώσων με την Τσετσενία, θα ανατινάξουν όλο το θέατρο στον αέρα, μαζί με τον κόσμο που βρίσκονταν μέσα. Ο θεατής βλέπει αυτή την ιστορία της ομηρίας που κράτησε 57 ώρες, από την οπτική μιας “μαύρης χήρας”, που έχασε τον άντρα της από Ρώσους, και έφτασε στο σημείο να πάρει μια βόμβα στα χέρια της και να αγαπάει τον θάνατο, από την οπτική μιας αθώας Ρωσίδας, που απλώς πήγε να δει μια παράσταση στο θέατρο, απέχοντας από τα πολιτικά, θεωρώντας ότι η Τσετσενία είναι μακριά από την πόλη της, μολονότι ήταν στην ίδια χώρα, και βρίσκεται τελικά όμηρος, ενώ παράλληλα χάνει τον άντρα της εκεί μέσα, και τέλος βλέπουμε μια γυναίκα που είναι γιατρός, έξω από το θέατρο, που έχει μέσα έναν δικό της άνθρωπο, και έρχεται αντιμέτωπη με το ψέμα των κυβερνώντων, των ΜΜΕ, και την αγωνία που κορυφώνεται λεπτό προς λεπτό». 



Αναφορικά με το αν η κρίση ευνοεί την ανάπτυξη του θεάτρου, καθώς ανεβαίνουν δεκάδες παραστάσεις σε όλη την Αθήνα, ο Δημήτρης μου είπε τα εξής: «δεν θεωρώ ότι αναπτύσσεται το θέατρο, αλλά η ανάγκη μας να εκφραστούμε, που από τη μία είναι καλό, αλλά από την άλλη λειτουργεί και αρνητικά, καθώς ανεβαίνουν τόσα πολλά πράγματα, όχι πάντα από επαγγελματίες του είδους, και το κοινό έχει πλέον συρρικνωθεί πολύ, καθώς δυσκολεύεται να επιλέξει. Επομένως, οι περισσότερες από αυτές τις θεατρικές παραστάσεις ανεβαίνουν για προσωπική κυρίως κατανάλωση, και συνήθως κατεβαίνουν γρηγορότερα, μη προλαβαίνοντας να ολοκληρώσουν τον κύκλο που ενδεχομένως θα τους άξιζε. Άρα, δεν θα έλεγα ότι έχουμε μία θεατρική ανάπτυξη, αλλά μία ανάγκη για έκφραση, που όμως μένει σε κλειστές πόρτες. Έτσι το κοινό έχει μειωθεί, καθώς θέλει να βλέπει καλές παραγωγές, αλλά όταν έχει να επιλέξει ανάμεσα σε 2.000 παραστάσεις, τα πράγματα αλλάζουν».

Φεύγοντας από το θέατρο έστρεψα την κουβέντα στην τηλεόραση, μέσα από την οποία και ο Δημήτρης ξεχώρισε, σε πολλές δουλειές. «Η τηλεόραση είναι ένας χώρος που αγαπάω πολύ, αλλά και που με πληγώνει πολύ», μου αποκάλυψε ο ίδιος. «Τα τελευταία χρόνια περνάει μία μεγάλη κρίση, και όλος ο κόσμος στρέφεται σε άλλα μέσα. Δεν του αρέσει αυτή η τηλεόραση, ούτε του αξίζει. Και για μένα μετράει πολύ η ποιότητα μιας παραγωγής, και επειδή είμαι σε μία ηλικία που κάνω επιλεκτικά πράγματα, πιστεύω ότι η τηλεόραση θα αργήσει λίγο ακόμη».

Όταν πέφτει η αυλαία στο θέατρο, ο Δημήτρης θα επιστρέψει σπίτι του, όπου και του αρέσει να καταπιάνεται με διάφορα πράγματα. Φαίνεται ωστόσο, πως ο χρόνος δεν τον τρομάζει. «Μ' αρέσει πάρα πολύ να μεγαλώνω και να γερνάω και απολαμβάνω άλλες χαρές της ζωής. Κάθε ηλικία έχει τα καλά της», μου είπε χαμογελώντας. Ακόμη, ένα πράγμα που του αρέσει να κάνει με τη σύζυγό του, Αντιγόνη Ψυχράμη, είναι να ταξιδεύουν. Πριν από λίγο καιρό μάλιστα έφτασαν μέχρι την Αυστραλία, κάτι που όπως μου είπε ήταν ένα όνειρο για τον ίδιο, ενώ τα σαββατοκύριακα, όποτε βρουν ευκαιρία, κάνουν εξορμήσεις σε περιοχές κοντά στην Αθήνα, για να αποφορτιστούν από την καθημερινότητα της πόλης. 

Σε έναν άνθρωπο σαν τον Δημήτρη, που οι παραστάσεις του περνούν σημαντικά μηνύματα στον κόσμο για την διαφορετικότητα, την ελευθερία και την αγάπη, δεν θα μπορούσα να μη του ζητήσω να μου σχολιάσει τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ. «Το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών νομίζω ότι ήταν οριακά αναμενόμενο, όπως αναμενόμενο ήταν και το Brexit ή ότι θα βγει η Αριστερά στην Ελλάδα», δήλωσε ο ίδιος. «Ακριβώς με την ίδια λογική με την οποία ο κόσμος αντιδρά σε οτιδήποτε παλιό, καθιερωμένο, βρώμικο και σάπιο, κάνει επιλογές που δεν τις σκέφτεται, και επιλέγει το διαφορετικό, παραβλέποντας ότι ενδεχομένως να είναι πιο καταστροφικό. Κάπως έτσι την έχουμε πατήσει λοιπόν. Είναι σαν ο Τσίπρας να έκανε την αρχή της μεγάλης ανατροπής, όπου ο καθένας μπορεί να κάνει το οτιδήποτε. Σε μία παράσταση που συμμετείχα παλιά, και λέγονταν “Χοντροί άντρες με φούστες”, μια ατάκα έλεγε πως “ο κάθε άσχετος έχει άποψη για όλα”. Πλέον, ο κάθε άσχετος μπορεί να κάνει τα πάντα. Ο κόσμος λοιπόν έχει χάσει την μπάλα, και κάνει κάτι ακραίο σε μία προσπάθεια να έρθει η αλλαγή, αλλά εν τέλει καταβαραθρώνεται. Ωστόσο, έχουμε όλοι μεγάλη αντοχή. Όλα αυτά λοιπόν αποτελούν μία αντίδραση του κόσμου, που απλά γίνεται με άκομψο τρόπο. Κανείς δεν είναι ακραίος, ούτε πιστεύω ότι γυρίζουμε πίσω αντί να πηγαίνουμε μπροστά».

Μια και μιλούσαμε για το εξωτερικό, τον ρώτησα αν θα έφευγε ποτέ για να δουλέψει στην Κύπρο, όπου πολλοί ηθοποιοί έχουν καταφύγει τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης που βιώνουμε στην Ελλάδα. «Επειδή η ελληνική τηλεόραση έχει οριακά πεθάνει, πολλοί είναι οι Έλληνες ηθοποιοί που πηγαίνουν στην Κύπρο για να κάνουν τηλεόραση, καθώς μόνο εκεί υπάρχει παραγωγή. Μπορεί να είναι λίγο μακριά, αλλά το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η γλώσσα, οπότε κι εγώ θα πήγαινα γιατί θα μπορούσα να απευθυνθώ κατευθείαν στο κοινό μου, με άμεσο τρόπο. Εδώ και ενάμιση χρόνο δεν βλέπω καθόλου τηλεόραση, έχω μάλιστα συνδρομητική για να βλέπω μόνο ταινίες. Μία σειρά μόνο που παρακολουθώ είναι “Η λέξη που δεν λες”, που είναι μια αξιόλογη προσπάθεια, με κινηματογραφική προοπτική», μου αποκάλυψε.

Ο Δημήτρης αναμένει πώς και πώς να στολίσει χριστουγεννιάτικα το σπίτι με την Αντιγόνη, κάτι που θα επισπευσθεί φέτος, γιατί σε λίγο καιρό θα ανέβει Θεσσαλονίκη. Και στους δύο τους αρέσει να περνάνε ώρες εκεί, να τραγουδούν και να χουχουλιάζουν, σαν τις αμερικάνικες ταινίες, όπως μου είπε χαρακτηριστικά. Ένα πράγμα που θα τους ολοκλήρωνε, είναι η απόκτηση ενός παιδιού, που όπως μου εκμυστηρεύτηκε, το θέλουνε πολύ. Ακόμη πιστεύει πως «όσοι λένε ότι δεν κάνουν παιδιά λόγω της οικονομικής κρίσης είναι μια δικαιολογία. Αναμφίβολα είναι ένας σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας, αλλά αν σκεφτόμασταν έτσι, δεν θα κάναμε πολλά ακόμα πράγματα στη ζωή μας». 

Πριν κλείσουμε αυτή την όμορφη κουβέντα μας, του ζήτησα να μου δώσει ένα μήνυμα για τον κόσμο και ο Δημήτρης μου είπε ότι θέλει μόνο ένα πράγμα: «Την ενεργοποίηση του κόσμου, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό, και να μην υπάρχει τάση προς τη λήθη, αλλά να δραστηριοποιηθούν όλοι, τόσο πνευματικά, όσο και σωματικά, έτσι ώστε να ανακαλύψουν τις χαρές της ζωής». Ας μείνουμε λοιπόν σ' αυτή τη θετική σκέψη του Δημήτρη Μακαλιά, και ας χαμογελάσουμε στη ζωή. Θα μας το ανταποδώσει κι αυτή, πού θα πάει…