Πάνος Λουκάκος

Κατά τούτο, η συνολική απόρριψή τους από τα κόμματα της αντιπολίτευσης συγκρούεται με το κοινό αίσθημα, κυρίως μεταξύ αυτών με χαμηλό εισόδημα και περιορισμένα περιουσιακά στοιχεία, που θα ευεργετηθούν από το διόλου αμελητέο ετήσιο βοήθημα για το ενοίκιο ύψους 800 έως 900 ευρώ και πολύ λιγότερο των χαμηλοσυνταξιούχων, με χαμηλό πάλι οικογενειακό εισόδημα και περιορισμένα περιουσιακά στοιχεία, που θα λάβουν το συμβολικό βοήθημα των 250 ευρώ.

Αποτελούν τα βοηθήματα αυτά συνέχιση της επιδοματικής πολιτικής που είχε εγκαινιαστεί στα μνημονιακά χρόνια, και μάλιστα είχε επανειλημμένα χρησιμοποιηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ για να αναστρέψει την καθοδική του πορεία, πλην ματαίως. Και βεβαίως δεν πρόκειται να βελτιώσουν τώρα τη διόλου ευκαταφρόνητη δημοσκοπική μείωση των ποσοστών της Νέας Δημοκρατίας, όπως δείχνουν να ελπίζουν ορισμένα στελέχη της. Διότι τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας αποδεδειγμένα δεν λύνονται με επιδοματικές πολιτικές και βοηθήματα. Μπορούν να λυθούν μόνο με μεταρρυθμίσεις και βαθιές τομές στην ουσία των προβλημάτων της ελληνικής πραγματικότητας.

Ο Κώστας Σημίτης είχε εξαγγείλει τη μεταρρύθμιση του κράτους. Και στο ζήτημα αυτό απέτυχε. Ο Κώστας Καραμανλής είχε εξαγγείλει την ανασυγκρότηση του κράτους. Απέτυχε κι αυτός, όπως απέτυχε και σε πολλά άλλα. Σειρά πήραν με παρόμοιες καλές προθέσεις και τις ίδιες αποτυχίες ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Αλέξης Τσίπρας. Σειρά έχει τώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Εγιναν ορισμένα πρώτα βήματα στην πρώτη τετραετία του. Δεν αντιμετωπίστηκαν, όμως, τα μεγάλα προβλήματα της οικονομιας και της κοινωνίας και η κληρονομιά που άφησε στην Ελλάδα η δεκαετία της χρεοκοπίας και των μνημονίων. Με τα προβλήματα αυτά έχει μια τελευταία ευκαιρία να αναμετρηθεί τώρα ο πρωθυπουργός στα δύο τελευταία χρόνια της πρωθυπουργικής του θητείας. Κατά τούτο, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία οι αποφάσεις που θα ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Αν πρόκειται για απλή ψηφοθηρική επέκταση των επιδοματικών πολιτικών και των βοηθημάτων σε ευρύτερα στρώματα προς την κατεύθυνση των μεσαίων τάξεων είναι φανερό πως ο Μητσοτάκης θα αποτελέσει μια απλή, λιγότερο αποτυχημένη πάντως, συνέχεια των προκατόχων του. Αν όμως πρόκειται για μια ουσιαστική παρέμβαση στην καρδιά των προβλημάτων, τότε ίσως ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην πορεία αυτού του τόπου και του ίδιου του πρωθυπουργού.

Οι πληγές στο σώμα της οικονομίας και της κοινωνίας που παραμένουν ανοιχτές και ζητούν θεραπεία είναι πολλές:

■ Είναι η ακρίβεια, τα καρτέλ και οι ολιγοπωλιακές δομές που ελέγχουν σήμερα την αγορά των τροφίμων, την ενέργεια, τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρείες, την Υγεία και εσχάτως την Παιδεία. Ανεξέλεγκτα όλα αυτά και όλοι αυτοί με την ανοχή μιας υποστελεχωμένης και στην ουσία αδρανούσας Επιτροπής Ανταγωνισμού, την οποία κανείς δεν έχει λόγο να φοβάται.

■ Είναι η αναδιανομή του πλούτου εις βάρος της μισθωτής εργασίας προς όφελος των μεγάλων επιχειρήσεων και διά της υψηλής άμεσης και έμμεσης φορολογίας υπέρ του κράτους, για τα υπερπλεονάσματα του οποίου εμφανίζεται τώρα να θριαμβολογεί η κυβέρνηση. Υπερπλεονάσματα, όμως, που οφείλονται στη συγκράτηση αναγκαίων κρατικών δαπανών και την υπερφορολόγηση όχι των κερδών μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών, αλλά της μισθωτής εργασίας και των συντάξεων. Διότι τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων ξεπέρασαν κατά πολύ τα προ κρίσεως επίπεδα και το ίδιο ακριβώς ισχύει στην αγορά των ακινήτων, ενώ η μισθωτή εργασία όχι μόνο δεν αναπλήρωσε, αλλά συνεχίζει να διευρύνει τις προ κρίσεως απώλειές της σε ό,τι αφορά την αγοραστική της δύναμη.

■ Είναι ο περιορισμός των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας στον τουρισμό και την εκποίηση των ανά την Ελλάδα ακινήτων σε αλλοδαπούς ιδιώτες και επιχειρήσεις. Ξένα κεφάλαια αγοράζουν οικήματα και τα μετατρέπουν σε Airbnb στερώντας τα από υποψήφιους Ελληνες ενοικιαστές, επιτείνοντας έτσι το ήδη οξύ στεγαστικό πρόβλημα. Αλλοδαπές εταιρείες αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις σε περιοχές ιδιαίτερου τουριστικού ενδιαφέροντος, σχεδιάζοντας επενδύσεις, με στόχο μόνο τα πολύ υψηλά εισοδήματα, αποκλείοντας έτσι εκ προοιμίου τον μέσο Ελληνα από την παραθεριστική κατοικία.

■ Είναι η φορολογική πολιτική, η οποία διατηρεί υψηλά τα ποσοστά του ΦΠΑ και των έμμεσων φόρων και χαμηλά το ύψος του αφορολόγητου, ακριβώς όπως αυτά είχαν επιβληθεί στα χρόνια των μνημονίων, αφήνοντας ταυτόχρονα ανέγγιχτη την υψηλή κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών. Το γεγονός ότι η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Βρετανία και η Ισπανία αποφάσισαν να επιβάλουν επιπλέον φόρους στις μεγαλύτερες κερδοφόρες επιχειρήσεις, στις τράπεζες, στις ασφαλιστικές εταιρείες και τη ναυτιλία, καθώς και στον μεγάλο πλούτο και τα πολύ υψηλά εισοδήματα, φαίνεται να μην έχει βρει ακόμη οπαδούς στην ελληνική κυβέρνηση.

Και καθώς τα χρονικά περιθώρια μέχρι τις επόμενες εκλογές στενεύουν, αυτά τα ενδεικτικώς αναφερόμενα προβλήματα αναζητούν επείγουσες λύσεις, που ασφαλώς δεν είναι ούτε τα βοηθήματα ενοικίου, ούτε οι ελεημοσύνες στους χαμηλοσυνταξιούχους. Λύσεις που πρέπει να δοθούν προτού γίνουν θηρία και μας καταπιούν οι καιροφυλακτούσες νέες πολιτικές τερατογενέσεις.