Γρ. Νικολόπουλος

Πράγματι, η φοροδιαφυγή εκτιμάται ότι μειώθηκε ελαφρώς και αυτό έγινε μέσω της διεύρυνσης της χρήσης καρτών και ηλεκτρονικών συναλλαγών. Πληρώνουμε πλέον με ηλεκτρονικές συναλλαγές σχεδόν τα πάντα, ακόμη και το μπουκαλάκι το νερό και τις τσίχλες στο περίπτερο και φυσικά το σούπερ μάρκετ - όλα όσα δεν μπορούμε να παζαρέψουμε για να γλιτώσουμε τον ΦΠΑ. Αν μπορούμε να πετύχουμε έκπτωση σε οποιοδήποτε είδος πληρώνοντας μαύρα, το κάνουμε, και φυσικά το ίδιο ισχύει και για τις υπηρεσίες.

Το 24% που γλιτώνουμε από τον ΦΠΑ δεν είναι αμελητέο, είναι ουσιαστικά ένα τεράστιο ποσό. Αν ο ΦΠΑ ήταν 6%, για παράδειγμα, ελάχιστοι θα έμπαιναν στον κόπο και στον κίνδυνο να τον αποφύγουν. Με το 24%, όμως, ο πειρασμός είναι πάρα πολύ μεγάλος. Αν το κράτος ήθελε να εξαφανίσει τη φοροδιαφυγή ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να μειώσει τον ΦΠΑ σε επίπεδο κάτω από 10%. Δεν το κάνει, δεν τον μειώνει καθόλου, αντίθετα πανηγυρίζει επειδή ο υπερβολικός ΦΠΑ εφαρμόζεται επί αυξημένων τιμών προϊόντων και υπηρεσιών και αποφέρει στο Δημόσιο υπερέσοδα.

Ποια φοροδιαφυγή έπιασε το κράτος και πανηγυρίζει η κυβέρνηση; Μικροπράγματα. Επιασε κάποια φοροδιαφυγή από τα ταξί, ίσως και από περίπτερα και μικρομάγαζα κάνοντας υποχρεωτική τη χρήση POS. Δεν έπιασε τη φοροδιαφυγή όμως από γιατρούς, δικηγόρους, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, μπογιατζήδες, μάστορες κάθε είδους, καθηγητές, προπονητές, αισθητικούς, μασέρ κ.λπ. Δεν έπιασε τη φοροδιαφυγή από την εστίαση, δεν έπιασε τη φοροδιαφυγή από την οικοδομή.

Υπερβολικοί φόροι...

Με λίγα λόγια, δεν έπιασε τη φοροδιαφυγή, η οποία με κάποιον τρόπο στην Ελλάδα θεωρείται δικαιολογημένη. Οχι μόνο επειδή ο ΦΠΑ είναι υπερβολικός, αλλά και για δύο άλλους λόγους:

Πρώτον, διότι ευθέως και εμμέσως το κράτος απορροφά κάθε ρευστότητα από πολίτες και επιχειρήσεις με κάθε είδους φόρους και χαράτσια, κρυφά και φανερά. Οι φόροι είναι υπερβολικοί για τους μισθωτούς σε τόσο μεγάλο βαθμό που λειτουργούν αποτρεπτικά για τη μισθωτή εργασία. Οι νέοι προτιμούν τις λεγόμενες δουλειές του ποδαριού που πληρώνονται με μαύρα και προσφέρουν ελευθερία χρόνου και κινήσεων και οι οποίες έχουν καταλήξει να είναι οι καλύτερες δουλειές στη σημερινή Ελλάδα.

Περισσότερα βγάζεις δηλαδή αν είσαι κούριερ ή σερβιτόρος και μπάρμαν σεζόν στα νησιά παρά υπάλληλος γραφείου ή εμποροϋπάλληλος. Οπως έχει γίνει το πράγμα, είναι βέβαιο ότι βγάζεις περισσότερα από το να είσαι νέος δικηγόρος ή νέος γιατρός και να πληρώνεις φόρους.

Αντίστοιχα στις επιχειρήσεις, είναι τόσα τα κόστη και οι υποχρεώσεις που καταλήξαμε όταν μιλάμε για επιχειρήσεις να εννοούμε μόνο καφέ και σουβλάκια. Τι νομίζετε ότι είναι όλοι αυτοί οι επιχειρηματίες που διαβάζουμε ότι παντρεύονται με διάφορες influencers και δημοσιεύουν φωτογραφίες από τις χλιδάτες διακοπές τους; Βιομήχανοι;

Η φοροδιαφυγή καταλήγει τελικά να θεωρείται από πολλούς Eληνες ηθική επειδή είναι δικαιολογημένη λόγω υπερβολικών φόρων - είναι η λογική διέξοδος όταν το κράτος σου παίρνει όλα τα λεφτά από την τσέπη. Ακόμη και οι μισθωτοί που δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν και κατηγορούν τους υπόλοιπους για φοροφυγάδες, γλιτώνουν τον ΦΠΑ όποτε έχουν τη δυνατότητα, δηλαδή όλοι ανεξαιρέτως προσπαθούν να γλιτώσουν φόρους, πράγμα που δεν θα έκαναν αν οι φόροι ήταν χαμηλότεροι, σε λογικά και αποδεκτά επίπεδα.

…χωρίς ανταπόδοση

Ο δεύτερος λόγος που η φοροδιαφυγή θεωρείται ηθική στην Ελλάδα είναι ότι όλοι νιώθουν πως όταν τους πληρώνουν, δεν παίρνουν τίποτα πίσω. Είναι αλήθεια αυτό; Οχι, παίρνουμε κάτι πίσω, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχεί σε αυτό που πληρώνουμε. Και το χειρότερο είναι ότι οι υπηρεσίες που παρέχει το Δημόσιο είναι τόσο κακές που είμαστε αναγκασμένοι να καταφεύγουμε σε ιδιωτικές υπηρεσίες και να πληρώνουμε πανάκριβα αυτό που έχουμε χρυσοπληρώσει με φόρους για να μας το δώσει το Δημόσιο «δωρεάν».

Πάρτε ως παράδειγμα τη δωρεάν δημόσια Παιδεία. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν παράγει καν στοιχειωδώς μορφωμένους ανθρώπους, δεν μαθαίνουν δηλαδή οι Ελληνες μαθητές να γράφουν και να κατανοούν σωστά κείμενα, ούτε να λύνουν έστω και απλά μαθηματικά προβλήματα. Οποιος μαθητής θέλει να μάθει ή να συνεχίσει στο πανεπιστήμιο πρέπει να κάνει φροντιστήριο ή ιδιαίτερα μαθήματα επειδή στο σχολείο δεν μαθαίνει επαρκώς. Αυτά είναι φυσικά πανάκριβα (και μαύρα εννοείται).

Στην Υγεία, αν καταφέρεις να φτάσεις εγκαίρως στον γιατρό, το επίπεδο είναι καλό. Είναι γενικώς καλοί οι Ελληνες γιατροί - πολλοί μάλιστα είναι σπουδαίοι. Ωστόσο οι εξετάσεις, ιδιαίτερα αυτές που απαιτούν μηχανήματα και ραντεβού, είναι προβληματικές ως προς τους χρόνους (λόγω κακής οργάνωσης των νοσοκομείων). Πολλές εγχειρήσεις χρειάζονται φακελάκι, τα φάρμακα συνταγογραφούνται σε υπερβολικό βαθμό, δεν υπάρχουν δημόσιοι γιατροί και περίθαλψη σε πολλές περιοχές εκτός των μεγάλων πόλεων, εκεί όμως υπάρχουν ιδιωτικά ιατρεία και κλινικές.

Η υγεία στην Ελλάδα κοστίζει - και μάλιστα πολύ. Και αυτό -που το γνωρίζουμε όλοι- αποδεικνύεται από τον αριθμό των ιδιωτικών ιατρείων, διαγνωστικών κέντρων, κλινικών, επεμβατικών κέντρων κ.λπ., αλλά και από τα μεγάλα κέρδη τους. Η ιδιωτική υγεία δεν θα ήταν μία από τις καλύτερες μπίζνες, με πολλούς διεθνείς επενδυτές μάλιστα, αν οι υπηρεσίες της δημόσιας υγείας ήταν επαρκείς.

Αν φύγουμε από αυτούς τους δύο κλάδους και πάμε στη Δικαιοσύνη, αυτή λειτουργεί τόσο αργά που ουσιαστικά δεν αποδίδεται. Η ασφάλεια του πολίτη έχει γίνει πλέον το μεγάλο ζητούμενο, με συμμορίες κάθε είδους να λυμαίνονται τη χώρα και να παραμένουν ασύλληπτες και ατιμώρητες, όπως σχεδόν και όλοι οι παραβάτες, από οδηγούς μέχρι μπαχαλάκηδες.

Σε πιο «αδιόρατες» υποχρεώσεις του, το κράτος είναι εντελώς ανύπαρκτο. Υπάρχουν ασφαλώς και έχουν τα γραφεία τους και τους μισθούς τους στελέχη σε όλες τις υπηρεσίες και τις «ανεξάρτητες» (στην πραγματικότητα απολύτως ελεγχόμενες από την κυβέρνηση) αρχές. Ωστόσο, επιτρέπουν την καταλήστευση του πολίτη από όλους. Από τα καρτέλ που έχουν φτάσει το κόστος ζωής στα ύψη μέχρι τις απαράδεκτες τιμές και συμπεριφορές των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εταιρειών. Ολα αυτά ευθέως ή εμμέσως το κράτος θα μπορούσε -και όφειλε- να τα ελέγχει. Οχι μόνο δεν το κάνει, αλλά αντίθετα διευκολύνει όσο μπορεί την επιβάρυνση του πολίτη.

Τέλος, η διαφθορά της γραφειοκρατίας απορροφά ό,τι έχει μείνει στις τσέπες των πολιτών και στα ταμεία των επιχειρήσεων.

Αφού λοιπόν ο Ελληνας, παρόλο που πληρώνει πανάκριβα με φόρους τις υπηρεσίες που υποτίθεται ότι του παρέχει δωρεάν το Δημόσιο, αναγκάζεται να τις πληρώσει ξανά σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, θεωρεί ευλόγως ότι η φορολογία είναι κλοπή. Διότι πληρώνει, αλλά δεν παίρνει ανταπόδοση.

Για όλους αυτούς τους λόγους -και ενδεχομένως για πολλούς άλλους που οι πολίτες γνωρίζουν- η φοροδιαφυγή όχι μόνο βασιλεύει, αλλά είναι και αναγκαστική διέξοδος για τους Ελληνες.

Η τρισάθλια αυτή κατάσταση θα μπορούσε να έχει αλλάξει εδώ και δεκαετίες -και τώρα ακόμη πιο εύκολα- αν υπήρχαν πολιτική βούληση, θάρρος και πυγμή. Ωστόσο, οι Ελληνες πολιτικοί στη συντριπτική τους πλειοψηφία, όπως διαρκώς αποδεικνύεται, δεν διαθέτουν τίποτα από τα τρία. Και γι’ αυτό οι πολίτες διαλέγουν τον «κανέναν» ως καταλληλότερο για πρωθυπουργό ή καταλήγουν να ψηφίζουν «αντισυστημικά».