Με όρο για το χρέος, καχυποψία και ενστάσεις το «ναι» του ΣΥΡΙΖΑ για τη συμφωνία

Η κατ’ αρχήν τεχνική συμφωνία που πέτυχε η κυβέρνηση στο eurogroup της Μάλτας κλείνει ένα κύκλο ατέρμονων συζητήσεων, αλλά αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι τα προβλήματα της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές τέλειωσαν.

Η συμφωνία πέρασε μεν, με μεγάλη πλειοψηφία από την κεντρική επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που σχεδόν προεξοφλεί ότι θα περάσει και από τη Βουλή όταν έλθει η ώρα, ωστόσο και σοβαρές ενστάσεις διατυπώθηκαν, αλλά και επιφυλάξεις από την ίδια την ηγετική ομάδα. Από τη μία πλευρά, οι διαφωνούντες εξέφρασαν ανοιχτά τη διαφωνία τους, πυροδοτώντας ακόμη και συζήτηση περί εκλογών, ενώ από την άλλη η ηγεσία συμπεριέλαβε στο κείμενο της πολιτικής απόφασης την προϋπόθεση για να ψηφιστούν τελικά τα μέτρα, την επίτευξη συμφωνίας και για τη ρύθμιση του χρέους.

«Τα αρνητικά μέτρα που έχουν συμφωνηθεί θα εφαρμοστούν μόνο υπό την προϋπόθεση της ρύθμισης του ελληνικού χρέους» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση της κεντρικής επιτροπής, που ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία, καθώς σε σύνολο 136 παρόντων, μόνο 11 καταψήφισαν και 12 ψήφισαν λευκό.

Νωρίτερα χρειάστηκε να ασκηθούν αφόρητες πιέσεις ώστε να μην τεθεί σε ψηφοφορία κείμενο 13 στελεχών (μεταξύ αυτών και τέσσερις βουλευτές, οι Φίλης, Δρίτσας, Χριστοδουλοπούλου και Χριστόφορος Παπαδόπουλος, αλλά και προβεβλημένα στελέχη, όπως ο Πάνος Λάμπρου), που εξέφραζαν κάθετη αντίθεση με τη συμφωνία της Μάλτας και άφηναν σαφείς αιχμές για προσφυγή σε εκλογές.

Μεταξύ άλλων στο κείμενο αναφερόταν το εξής, που προκάλεσε αναταραχή στην κεντρική επιτροπή: «Η αποδοχή της κυοφορούμενης συμφωνίας ή όχι, δεν αφορά αποκλειστικά την ηγεσία του κόμματος ή την κυβέρνηση, αλλά το σύνολο των κομματικών δυνάμεων και της ευρύτερης αποδοχής του» αναφέρεται και τονίζεται με έμφαση ότι «στην τελική ο μόνος που μπορεί να αποφασίσει για την ίδια του τη ζωή είναι ο ελληνικός λαός. Είναι ο τελικός κριτής».

Πάντως ο κ. Φίλης δήλωσε ότι δεν ζητά εκλογές, σε μία κίνηση με στόχο να μην δημιουργηθεί περαιτέρω πρόβλημα στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος. Ωστόσο η εμφάνιση της νέας αυτής κίνησης διαμορφώνει νέα δεδομένα στο εσωκομματικό πεδίο του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς τοποθετεί τον πρώην υπουργό Παιδείας απέναντι από την κυβερνητική πολιτική και σε συμμαχία με μέρος των «53», οι οποίοι δεν φαίνεται να είναι σε αυτή τη φάση σε ενιαία γραμμή. Όλοι οι υπουργοί που μετέχουν στην κίνηση των «53» υπερψήφισαν τη συμφωνία (Φωτίου και άλλοι), ενώ κάποιοι βουλευτές της και κομματικά στελέχη διαχώρισαν τη θέση τους. Έχει δε σημασία ότι στο κείμενο των «13» ασκείται και έντονη κριτική σε υπουργούς, όπως ο Χρήστος Σπίρτζης, Γιάννης Μουζάλας και Νίκος Τόσκας, που επικρίνονται γιατί με τις επιλογές τους αντιβαίνουν την αριστερή φυσιογνωμία της κυβέρνησης.

Σημειωτέον ότι στη συνεδρίαση της κεντρικής επιτροπής, μπορεί να μην έφτασαν τα πράγματα στα άκρα, ωστόσο υπήρξε έντονη αντιπαράθεση για σειρά θεμάτων, όπως για τα αντίμετρα, στοιχείο που φανερώνει τον προβληματισμό, αλλά και τον εκνευρισμό για την τροπή που πήραν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Πολλά στελέχη, ακόμη και κυβερνητικά, όπως ο Πάνος Σκουρλέτης, θεωρούν ότι τα «αντίμετρα» δεν αποτελούν σοβαρό «σωσίβιο» για να πείσει η κυβέρνηση ότι δεν έρχονται νέα κοινωνικά ναυάγια.

Εν αναμονή του χρέους

Το πιο σοβαρό σημείο πάντως παραμένει η επιφυλακτικότητα της ηγετικής ομάδας για το εάν οι δανειστές θα κινηθούν γρήγορα και θα δώσουν μία ουσιαστική λύση για το ελληνικό χρέος. Η προειδοποίηση που υπάρχει στο κείμενο της απόφασης, ότι δεν θα ψηφιστούν τα μέτρα χωρίς αυτή τη ρύθμιση, είναι ενδεικτική των επιφυλάξεων και των φόβων και δεν προέκυψε απλώς για λόγους εσωκομματικής ισορροπίας και κατευνασμού των αντιδράσεων. 

Στην κυβέρνηση αντιλαμβάνονται ότι ο δρόμος που απομένει είναι ακόμη μακρύς, αφού πρέπει να υπάρξουν και νέες τεχνικές συζητήσεις, αλλά κυρίως συμφωνία για τη συμμετοχή του ΔΝΤ, που όμως έχει ως προϋπόθεση μία υποχώρηση του Βερολίνου στο θέμα του χρέους. Το Μαξίμου δεν θέλει να βάλει την ελληνική Βουλή να ψηφίσει τα επώδυνα μέτρα για τις συντάξεις και το αφορολόγητο, χωρίς να έχει επιτευχθεί στο μεταξύ η επιθυμητή συνολική συμφωνία, όχι γιατί φοβάται ότι δεν θα περάσουν από τους βουλευτές, αλλά γιατί διαβλέπει τον κίνδυνο νέων καθυστερήσεων από τους δανειστές, που ίσως θα ικανοποιηθούν από μία τέτοια έγκριση και θα κινηθούν στη συνέχεια με αργούς ρυθμούς για τα όσα ενδιαφέρουν την ελληνική πλευρά, όπως το χρέος και η ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ.