Επεισόδιο No2 στον εμφύλιο: Ο Πάνος Ψυχάρης υπέρ του αδελφού του Ανδρέα και κατά της χήρας του πατέρα του

Μια ένορκη κατάθεση που υπογράφηκε πριν από 18 ημέρες από τον αδερφό του Ανδρέα Ψυχάρη, Παναγιώτη, γράφει μία ακόμη σελίδα στον ενδοοικογενειακό εμφύλιο που έχει ξεσπάσει για τους 19 πίνακες τεράστιας αξίας που κοσμούσαν το σπίτι του Σταύρου Ψυχάρη στο Κολωνάκι.

Η κατάθεση αυτή αποκαλύπτει ότι η χήρα του εκδότη, Χριστίνα Τσούτσουρα, πούλησε τον πίνακα του Πικάσο (προσωπογραφία του Σαίξπηρ) στον Παναγιώτη Ψυχάρη, έργο που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Ανδρέα Ψυχάρη στην αγωγή που έχει καταθέσει σε βάρος της, ανήκει στον ίδιο.

Συγκεκριμένα, στη Νίκαια της Γαλλίας, όπου διαμένει ο Παναγιώτης Ψυχάρης, στις 27 Νοεμβρίου 2025, μέσα στα γραφεία του προξενείου της Ελλάδος στην οδό Maccarani 13, ώρα 12.30 το μεσημέρι, κατατέθηκε μια ένορκη βεβαίωση που αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στη δικαστική διαμάχη ανάμεσα στον Ανδρέα Ψυχάρη και τη χήρα του πατέρα του.

Ο αδερφός του Ανδρέα, Παναγιώτης Ψυχάρης, βρέθηκε ενώπιον της προξενικής λειτουργού και υπέγραψε μια ένορκη βεβαίωση που φωτίζει για πρώτη φορά άγνωστες λεπτομέρειες των ενδοοικογενειακών τριβών. Ανάμεσά στα άλλα και μια αποκάλυψη-κλειδί: ότι η χήρα του Σταύρου Ψυχάρη τού πούλησε έναν πίνακα του Πικάσο, ο οποίος, όπως αναγνώρισε ο ίδιος ο Ανδρέας, ήταν δικός του.

Οι μετοχές του ΔΟΛ

Ο Παναγιώτης Ψυχάρης ξεκινά στην ένορκη βεβαίωση περιγράφοντας την οικονομική ανεξαρτησία του αδερφού του από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, κι έτσι μαθαίνουμε πως ο Ανδρέας Ψυχάρης πούλησε πακέτο μετοχών του ΔΟΛ που είχε λάβει από τον Χρήστο Λαμπράκη (;), αποκομίζοντας κέρδος 2-2,5 εκατ. ευρώ!

«Ονομάζομαι Παναγιώτης Ψυχάρης και είμαι ο αδερφός του Ανδρέα Ψυχάρη. Γνωρίζω από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ότι ο αδερφός μου ήταν οικονομικά ανεξάρτητος και σε αυτό συνέβαλε τα μέγιστα η πώληση μετοχών του ΔΟΛ που είχε αποκτήσει ο Ανδρέας από τον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη και αποκόμισε κέρδος περίπου 2 με 2,5 εκατ. ευρώ».

Εκείνη την περίοδο, σύμφωνα με τον Παναγιώτη Ψυχάρη, στον Ανδρέα καλλιεργήθηκε μια ιδιαίτερη αγάπη για την τέχνη. Απέκτησε μια μεγάλη συλλογή πινάκων διεθνούς βεληνεκούς, την οποία, λόγω της ζωής του ως διπλωματικός υπάλληλος και των συνεχών μετακινήσεών του σε Λονδίνο, Λευκωσία και Ουάσινγκτον, εμπιστεύτηκε για φύλαξη στην οικία του πατέρα τους στο Κολωνάκι.

Ο ίδιος ο Σταύρος Ψυχάρης, όπως καταθέτει ο Παναγιώτης, του είχε πει πολλές φορές ότι αρκετοί από τους πίνακες που είχε στο σπίτι του ήταν του Ανδρέα και ότι τους φύλαγε μέχρι να επιστρέψει μόνιμα στην Ελλάδα.

Πούλησε το σπίτι του

Το 2015, όταν η οικονομική κρίση του ΔΟΛ είχε κορυφωθεί, ο Ανδρέας πρότεινε να πουλήσει το ακίνητό του στο Παλαιό Ψυχικό για να συμβάλει στη διάσωση του Οργανισμού. Παρά τις πιέσεις του πατέρα και του αδερφού του να το ξανασκεφτεί, εκείνος προχώρησε στην πώληση αντί 3,9 εκατ. ευρώ, τα οποία κατευθύνθηκαν άμεσα σε δάνεια, μισθούς και ασφαλιστικές υποχρεώσεις του δημοσιογραφικού συγκροτήματος.

«Το 2015, όταν υπήρχαν τα τεράστια οικονομικά προβλήματα στον ΔΟΛ, ο Ανδρέας προσφέρθηκε να πουλήσει το ακίνητό του στο Παλαιό Ψυχικό ώστε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των δανείων και χρεών του ΔΟΛ. Τότε, τόσο ο πατέρας μας όσο κι εγώ προσπαθήσαμε να τον μεταπείσουμε ώστε να μη χάσει το ακίνητό του. Ο ίδιος επέμενε, προβάλλοντας μάλιστα το επιχείρημα ότι εγώ είχα δεσμεύσει όλη την προσωπική μου περιουσία -ακίνητα, καταθέσεις, μετοχές- ως εγγύηση για δάνεια του ΔΟΛ και το θεωρούσε ηθικό και δίκαιο εκ μέρους του.Οπότε ο Ανδρέας πούλησε το ακίνητο για το ποσό των 3,9 εκατ. ευρώ, το οποίο μεταβίβασε άμεσα είτε στον λογαριασμό του ΔΟΛ είτε στον πατέρα μου, προκειμένου να πληρωθούν δάνεια, μισθοί, ΙΚΑ κ.λπ. Ως διευθύνων σύμβουλος του ΔΟΛ, γνωρίζω ότι η εισροή των 3,9 εκατ. ευρώ ήταν σημαντική εκείνη την περίοδο για την πληρωμή των υποχρεώσεων του Οργανισμού. Και μάλιστα ο πατέρας μας μου έλεγε συχνά πόσο περήφανος ήταν και για τους δυο μας που στις δύσκολες οικονομικές στιγμές ήμασταν εκεί για αυτόν».

Παράλληλα, όπως καταθέτει ο Παναγιώτης, ο Ανδρέας κάλυπτε για χρόνια πολλές από τις οικονομικές υποχρεώσεις του πατέρα του και της συζύγου του, ακόμη και τα κοινόχρηστα του σπιτιού της ετεροθαλούς αδερφής του, Σοφίας (σ.σ.: έμενε τότε στο Λονδίνο), με το συνολικό ποσό της στήριξης να φτάνει περίπου τα 300.000 ευρώ.

«Μάλιστα αρκετές φορές συζητούσα με τον πατέρα μου μέχρι και τον θάνατό του, ότι θα έπρεπε να ξεπληρώσει αυτό το ποσό τουλάχιστον κι αν μπορέσει και το ακίνητό του, διότι αυτό είναι το ηθικά σωστό. Ο πατέρας μου σε όλες αυτές τις αναφορές συμφωνούσε κι έλεγε ότι θα το φροντίσει».

Το πιο καθοριστικό, όμως, περιστατικό καταγράφεται όταν οι δύο αδερφοί συναντήθηκαν στο σπίτι του Παναγιώτη. Ο Ανδρέας παρατήρησε τον πίνακα του Πικάσο και, σύμφωνα με την κατάθεση, αμέσως αναφώνησε πως ο πίνακας αυτός ήταν δικός του και μάλιστα από τη συλλογή που είχε αφήσει προς φύλαξη. Ο Παναγιώτης τότε του αποκάλυψε ότι είχε αγοράσει τον συγκεκριμένο πίνακα από τη Χριστίνα Τσούτσουρα, καταθέτοντας μάλιστα χρήματα σε προσωπικό της λογαριασμό.

Το ιδιωτικό συμφωνητικό

Σύμφωνα με το ιδιωτικό συμφωνητικό πώλησης του επίμαχου πίνακα, η πώληση του Πικάσο από τη χήρα Ψυχάρη στον Παναγιώτη Ψυχάρη υπεγράφη στις 22 Ιουνίου 2017. Το έγγραφο παρουσιάζει με λεπτομέρεια τους όρους μεταβίβασης ενός έργου του Πάμπλο Πικάσο αντί 30.000 ευρώ.

Πρόκειται για προσωπογραφία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, η οποία (σύμφωνα με την κυρίαΤσούτσουρα) χρονολογείται μεταξύ 1900 και 1920, διαστάσεων 30x40 εκατοστών. Στο επίμαχο έγγραφο, η Χριστίνα Τσούτσουρα δηλώνει ότι είναι η αποκλειστική κάτοχος του έργου και εγγυάται πως ο πίνακας δεν αποτελεί προϊόν κλοπής, ούτε βαρύνεται με οποιοδήποτε νομικό βάρος.

Παράλληλα, αναγνωρίζει ότι έχει παραδώσει το έργο στον αγοραστή, ενώ το τίμημα των 30.000 ευρώ εμφανίζεται ως εξοφλημένο στο σύνολό του. Το έγγραφο προβλέπει επίσης ότι η μεταβίβαση της κυριότητας τίθεται σε ισχύ με την υπογραφή του συμφωνητικού και ότι κάθε τυχόν μελλοντική διαφορά θα επιλύεται από τα δικαστήρια Αθηνών.

Σημειώνεται ότι ο συγκεκριμένος πίνακας του Πικάσο περιλαμβάνεται στη λίστα με τα έργα τέχνης που αναφέρονται στην αγωγή του Ανδρέα Ψυχάρη, ο οποίος διεκδικεί συνολικά 19 πίνακες τεράστιας αξίας, ανάμεσά τους έργα των Νταλί, Ρενουάρ, Μουνκ, Νικηφόρου Λύτρα κ.ά. Η αποκάλυψη αυτή έγινε, όπως περιγράφει ο Παναγιώτης Ψυχάρης, η αφετηρία μιας έντονης αντίδρασης και της ανησυχίας του ότι η χήρα του πατέρα τους ενδέχεται να είχε πουλήσει και άλλα έργα της συλλογής του ως δικά της.

Ακολούθησαν, σύμφωνα με την ένορκη κατάθεση του Παναγιώτη Ψυχάρη, αλλεπάλληλες προσπάθειες του Ανδρέα να επιλύσει το ζήτημα εξωδικαστικά. Ενας δικηγόρος που είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Σταύρο Ψυχάρη και πλέον λειτουργούσε ως διαμεσολαβητής της Χριστίνας Τσούτσουρα φέρεται, πάντα κατά τα λεγόμενα του Ανδρέα Ψυχάρη, να του συνέστησε να «ξεχάσει το όλο θέμα». Εκείνος αρνήθηκε και μετά ταύτα, το αίτημα μεταφέρθηκε και στις ετεροθαλείς αδελφές του, οι οποίες υποστήριξαν ότι δεν γνώριζαν τίποτα και ότι μόνο η μητέρα τους είχε πλήρη εικόνα.

Οι απειλές για το «πόθεν έσχες»

Μετά τις αδιέξοδες προσπάθειες συνεννόησης, ο Ανδρέας κατέθεσε αγωγή. Η Χριστίνα Τσούτσουρα, όπως αναφέρεται, ζήτησε να πραγματοποιηθεί συνάντηση υπό την προϋπόθεση ότι η αγωγή θα αποσυρόταν πρώτα. Παρά την απόσυρση, η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, με αποτέλεσμα η υπόθεση να πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης.

«Η Χριστίνα επικοινώνησε μαζί μου και μου ζήτησε μαζί με τους δικηγόρους της να κανονίσει μια συνάντηση για να τα βρουν, αν όμως αποσύρει την αγωγή. Ο Ανδρέας, καλή τη πίστη και παρά την προσπάθεια της κυρίας Τσούτσουρα να τον εκβιάσει, όπως μου ανέφερε, χωρίς να ξέρω παραπάνω λεπτομέρειες, απέσυρε την αγωγή, αλλά παρά τις οχλήσεις στον δικηγόρο της ουδέποτε κανονίστηκε αυτή η συνάντηση».

Στη συνέχεια, ο πατέρας τους κατέληξε, έχοντας περάσει τα τελευταία του χρόνια με βαριά μορφή Πάρκινσον και σοβαρή δυσκολία επικοινωνίας. Η χήρα του ήταν εκείνη που χειριζόταν τον τραπεζικό του λογαριασμό στη Γενεύη.

Μετά το πένθος, ο Ανδρέας προσπάθησε και πάλι να επιτύχει συνεννόηση για την επιστροφή των πινάκων, αλλά δεν έλαβε ποτέ απάντηση. Λίγο πριν τη διαδικασία υποχρεωτικής διαμεσολάβησης, ο δικηγόρος της χήρας φέρεται να άφησε έναν υπαινιγμό ότι αν ο Ανδρέας συνέχιζε την αγωγή, θα «μαθευτεί» πως δεν είχε δηλώσει τους πίνακες στο «πόθεν έσχες» του

Ο Παναγιώτης απαντά ότι ο πατέρας τους ουδέποτε δήλωσε πίνακες στο δικό του «πόθεν έσχες», ενώ ο Ανδρέας τον διαβεβαίωσε ότι ο κανονισμός της Βουλής δεν επιβάλλει δήλωση έργων τέχνης ή ρολογιών.

Στο τέλος της ένορκης κατάθεσής του, ο Παναγιώτης Ψυχάρης αναφέρεται και στη σχέση του με τον πατέρα του και τη βαθιά εκτίμηση που εκείνος έτρεφε για τα παιδιά του. Θυμάται πως όλοι οι στενοί συγγενείς συμφώνησαν ότι ο Ανδρέας θα ήταν αυτός που θα εκφωνούσε τον επικήδειο και ότι όλος ο πολιτικός κόσμος επικοινώνησε με τον ίδιο όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του Σταύρου Ψυχάρη.

«Τέλος, γνωρίζω άριστα και από τις συζητήσεις με τον πατέρα μου και με τον Ανδρέα, μέχρι το τέλος της ζωής του πατέρα μας, ότι είχαμε άριστες σχέσεις και έτρεφε βαθιά εκτίμηση και περηφάνια και για τους δυο μας. Ιδιαίτερα για τον Ανδρέα, πάντα μου έλεγε πως εκτιμούσε αφάνταστα ότι και οι πολιτικοί αντίπαλοι όσο ήταν βουλευτής του μιλούσαν για το ήθος και την ευπρέπεια που εκτελούσε τα βουλευτικά του καθήκοντα. Μάλιστα όλοι οι στενοί συγγενείς συναίνεσαν πως ο Ανδρέας θα ήταν εκείνος που θα εκφωνούσε τον επικήδειο στην κηδεία του πατέρα μας και ο Ανδρέας ήταν ο άνθρωπος που δέχτηκε το σύνολο των συλλυπητήριων τηλεφωνημάτων από όλο τον πολιτικό κόσμο στην είδηση του θανάτου του».

Αναφέρει επίσης ότι λόγω της ψυχρής στάσης που είχε επιδείξει η Χριστίνα Τσούτσουρα απέναντι στον Ανδρέα και την οικογένειά του, εκείνοι είχαν σταματήσει να επισκέπτονται το σπίτι στο Πόρτο Χέλι.

«Προσωπικά, γνωρίζοντας τον όχι ιδιαίτερο θερμό τρόπο που η κυρία Τσούτσουρα φερόταν στον Ανδρέα και την οικογένειά του (που μάλιστα κατόπιν μιας συμπεριφοράς κατάπτυστης προς την κόρη του, δεν ξαναπήγαν στο κτήμα τους στο Πόρτο Χέλι), προσπάθησα να μεσολαβήσω και με παράκληση της κυρίας Τσούτσουρα να βρεθεί μια λύση εκτός δικαστηρίου».

Ολοκληρώνοντας, ο Παναγιώτης Ψυχάρης σημειώνει πως γνωρίζοντας όλα τα παραπάνω, θεωρεί την αγωγή του αδερφού του δίκαιη και εύλογη.

«Ο εντολέας μου διαθέτει όλα τα αποδεικτικά μέσα, μάρτυρες και έγγραφα που απαιτούνται για να γίνει δεκτή η αγωγή του», δηλώνει η δικηγόρος του Ανδρέα Ψυχάρη Μαριζάνα Κίκιρη.

Η ένορκη αυτή κατάθεση, που διαβάστηκε ενώπιον του μάρτυρα και υπογράφηκε στο προξενείο της Νίκαιας, ενσωματώνεται πλέον στην αγωγή του Ανδρέα Ψυχάρη κατά της Χριστίνας Τσούτσουρα, προσθέτοντας κρίσιμα στοιχεία σε μια υπόθεση που εξελίσσεται σε μια περίπλοκη διαμάχη μεταξύ των μελών μιας οικογένειας που κάποτε κρατούσε τα κλειδιά της μεγαλύτερης εκδοτικής αυτοκρατορίας.

Φωτογραφίες: Getty images / Ideal image, EUROKINISSI