Με τα μάτια του Βίνσεντ βαν Γκογκ

Με τα μάτια του Βίνσεντ βαν Γκογκ

Στη νέα ταινία του Τζούλιαν Σνάμπελ «Στην πύλη της αιωνιότητας», ο Γουίλεμ Νταφό ήρθε αντιμέτωπος με πολλές προκλήσεις.

van_ar
Εκτός του ότι έπρεπε να μεταφέρει την εσωτερική αγωνία του Βίνσεντ βαν Γκογκ, του ιδιοφυούς, αλλά ψυχικά ταλαιπωρημένου ζωγράφου, κλήθηκε επιπλέον ζωγραφίσει και τους πίνακές του. Ο λόγος ήταν ότι η ταινία αφοσιώνεται τόσο στην ομορφιά του έργου που άφησε πίσω του ο Βαν Γκογκ, χωρίς να μάθει ποτέ το μέγεθος της επίδρασής του, όσο και στο ρόλο του καλλιτέχνη στον κόσμο, όπως και την επίπονη σωματικότητα και ένταση της ζωγραφικής.

Ο Νταφό είχε νιώσει έλξη για το ρόλο προτού καν επικοινωνήσει μαζί του ο Σνάμπελ. «Γνωριζόμαστε εδώ και πολλά χρόνια με τον Τζούλιαν. Είναι παλιός μου φίλος. Όταν έμαθα ότι θα κάνει ταινία για τον Βαν Γκογκ, ήθελα το ρόλο. Όταν τελικά μιλήσαμε μου είπε να διαβάσω το βιβλίο των Στίβεν Ναϊφέ και Γκρέγκορι Γουάιτ Σμιθ “Van Gogh The Life”. Το διάβασα, κράτησα σημειώσεις από τα πράγματα που με ενδιέφεραν, κάποιες ατάκες, κάποιες λεπτομέρειες. Τα έστειλα στον Τζούλιαν και κάπως έτσι έγινα κομμάτι της διαδικασίας. Το πιάσαμε από κει».

gogh1


Στην πορεία, ο Νταφό ανακάλυψε περισότερα απ΄ όσα περίμενε. «Πιστεύω πως ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι ξέρει πολλά για τον Βαν Γκογκ. Αλλά στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε. Όσο πιο πολύ διαβάζω γι’ αυτόν, τόσο πιο πολύ με εμπνέει. Βρήκα ιδιαίτερα συναρπαστικά όσα είχε γράψει στα γράμματά του».

Απ’ αυτά που όντως γνωρίζουμε για τον Βαν Γκογκ είναι ότι γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1853. Αφότου δούλεψε ως ιεραπόστολος και έμπορος τέχνης, άρχισε να δουλεύει μετά τα 25 του. Πέθανε στα 37, τον Ιούλιο του 1890. Άφησε πίσω του 800 πίνακες και 1200 σχέδια, έχοντας πουλήσει μόνο ένα όσο ζούσε.

Κλείσιμο
Τα περισσότερα στοιχεία που έχουμε για τη ζωή του προέρχονται, πέρα από τους πίνακές του, από τα εκατοντάδες γράμματα που είχε στείλει, κατά κύριο λόγο, στον αδερφό του Τεό, αλλά και σε συναδέλφους καλλιτέχνες. Αλλά ένα μεγάλο μέρος παραμένει υπό αμφισβήτηση, από το κόψιμο του αυτιού και την ψυχική του σύγχιση ως το ρόλο της πνευματικότητας στη ζωή του και τον ξαφνικό και βίαιο θάνατό του.


gogh2


Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Τζούλιαν Σνάμπελ («Basquiat», «Το σκάφανδρο και η πεταλούδα»), έκρυβε μια επιπλέον πρόκληση για τον Νταφόε, καθώς ήθελε ο πρωταγωνιστής του να ζωγραφίσει ο ίδιος στην ταινία – όχι απλά να μιμηθεί τις κινήσεις του ζωγράφου, αλλά να συνομιλήσει σωματικά, συναισθηματικά και ενστικτωδώς με τον καμβά ώστε να δημιουργήσει κάτι νέο στην οθόνη.

«Η ταινία έχει να κάνει με τη ζωγραφική, όσο και με τον Βαν Γκογκ, οπότε ένα μεγάλλο κομμάτι της διαδικασίας είχε να κάνει με το πώς θα μάθω να ζωγραφίζω – και ακόμα περισσότερο με το πώς θα μάθω να βλέπω. Ξεκινήσαμε απλά, έμαθα τα υλικά και πώς να κρατάω το πινέλο. Με την πάροδο του χρόνου, ο Τζούλιαν άρχισε να μου ζητάει να ζωγραφίσω δικά μου πράγματα. Δε λέω πως έγινα πραγματικός ζωγράφος σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά νιώθω πως όσα με έμαθε ο Τζούλιαν με έκαναν να αισθανθώ πράγματα και να ανοιχτώ με πολύ διαφορετικό τρόπο».

Ο Σνάμπελ είναι καλλιτέχνης ο ίδιος. Μαζί με τον Νταφό και μια ομάδα καλλιτεχνών ζωγράφισαν συνολικά πάνω από 130 πίνακες του Βαν Γκογκ. «Με έναν πολύ απτό τρόπο, με ρίζωσε ακόμα πιο βαθιά στην πραγματικότητα του Βίνσεντ, γιατί βίωσα το πώς είναι να βλέπεις τις μετατοπίσεις στην αντίληψη που συμβαίνουν καθώς δουλεύεις. Μου προσέφερε μια βαθύτερη κατανόηση πραγμάτων που νόμιζα ότι καταλάβαινα ως τώρα για την τέχνη, κάτι που δε συνέβαινε όμως στ’ αλήθεια. Έμαθα πως να αγγίζω τον καμβά, πώς να προσεγγίζω το χρώμα, πώς να κάνω στρατηγικές και πώς να τις εγκαταλείπω. Πάνω απ’ όλα έμαθα ότι η ζωγραφική είναι ένας συνδυασμός έμπνευσης, παρόρμησης, τεχνικής, εκπαίδευσης και μετά απελευθέρωσης της εκπαίδευσης. Ένα από τα πράγματα που μου αρέσουν περισσότερο στην ταινία είναι ότι καταγράφει κομμάτι αυτής της διαδικασίας, που σπάνια βλέπει κάποιος άλλος».


gogh3


«Πιστεύω ότι είναι καλό να δημιουργείς χαρακτήρες κάνοντας τα πράγματα που κάνουν. Αλλάζει το ποιος είσαι. Δε μεταφράζεις πια τον άνθρωπο, αλλά ζεις στο πετσί του. Ζωγραφίζοντας στη φύση ήταν ουσιαστικά η άγκυρα για την ερμηνεία μου. Από τα πρώτα στάδια ακόμα της παραγωγής, θα περπατούσαμε με τον Τζούλιαν στη φύση και θα σταματούσαμε για να ζωγραφίσω όπου βρίσκαμε ένα καλό σημείο. Ένα κομμάτι αυτού ήταν για την πρακτική. Αλλά μετά αρχίσαμε τα γυρίσματα και η αίσθηση αυτών των ημερών ήταν πολύ σημαντική για την ουσία της ταινίας».

Η δύναμη του Νταφό ήταν αυτή που για τον Σνάμπελ διαγράφει τη διαφορά ηλικίες ανάμεσα σε ηθοποιό και χαρακτήρα. «Ο Βαν Γκογκ ήταν 37 όταν πέθανε», λέει ο σκηνοθέτης. «Ο Γουίλεμ είναι 63, αλλά ο Βαν Γκογκ ήταν πολύ ταλαιπωρημένος ενώ ο Γουίλεμ είναι σε καταπληκτική φόρμα. Ήταν ένας πολύ απαιτητικός ρόλος, αλλά ο Γουίλεμ ήταν εξαιρετικά ικανός να κάνει όλα τα κοπιαστικά πράγματα που έκανε ο Βαν Γκογκ, μπουσουλώντας και σκαρφαλώνοντας για να δει τις θέες που ήθελε να δει».

Η ταινία στέκεται και στην αφοσίωση του Βαν Γκογκ για τον αδερφό του Τεό, το μόνο άνθρωπο στον οποίο μπορούσε να μιλήσει για την τέχνη και τη ζωή του. «Ο Τεό έσωσε τον Βίνσεντ. Τον πρόσεχε με τόσο διαφορετικούς τρόπους. Ήταν μια σχέση μεγάλης αγάπης. Και ο Τεό έβλεπε στον αδερφό του αυτό που άλλοι άνθρωποι δεν έβλεπαν ακόμα. Δεν έχασε ποτέ την εμπιστοσύνη στο ταλέντο του αδερφού του».

Εξίσου σημαντική ήταν και η σχέση του ζωγράφου με τον Θεό. «Ο Βαν Γκογκ είχε λαχτάρα για επικοινωνία. Όχι μόνο με φίλους, γείτονες και άλλους καλλιτέχνες, αλλά και το Θεό. Πιστεύω πως ο Βίνσεντ ένιωθε ότι επικοινωνούσε με το Θεό πιο καλά μέσω της φύσης, οπότε εστίασα σ’ αυτό. Είχε μια σφοδρή επιθυμία να αγγίξει τον Θεό μέσω του χρώματος, του φωτός, της προοπτικής, αντιδρώντας ολοκληρωτικά στο τοπίο και το περιβάλλον. Προσπαθούσε να αποτυπώσει μια πραγματικότητα που για εκείνον ήταν πιο κοντά στο Θεό από αυτό που εμείς βλέπουμε κανονικά».


gogh4
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Δείτε Επίσης