Σκηνές και σκέψεις από μια Έκθεση

Το μεσημέρι της Παρασκευής 4 Μαΐου οι επίσημοι είχαν αποχωρήσει –από το προηγούμενο απόγευμα- και η ζωή στα περίπτερα 13,14 και 15 του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης είχαν ξαναβρεί τον κανονικό ρυθμό της…

Ένα ρυθμό στα μέτρα μια έκθεσης που διοργανώνεται από έναν δημόσιο φορέα που νιώθει περισσότερο ασφαλής «εντός» των περιπτέρων που αναπτύσσεται η φετινή – 15η στη σειρά- Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης παρά με το άνοιγμα στη πόλη. Η διαπίστωση αυτή προφανώς και δεν αφορά αποκλειστικά την φετινή έκθεση αλλά το μοντέλο της ίδιας της έκθεσης που λες και συνεχίζεται να γίνεται από κάποια ξεχασμένη υποχρέωση.

Άλλωστε, το όποιο ενδιαφέρον για την έκθεση σταματά λίγα μέτρα από την είσοδο- έξοδο των περιπτέρων – και όμως απέναντι σχεδόν από τα περίπτερα της έκθεσης είναι η μεγάλη φοιτητική ενδοχώρα του Αριστοτελείου – του ΑΠΘ ή η φιλόξενη σε αστικές δράσεις Οδός Αλεξάνδρου Σβώλου αλλά και η Οδός Αγγελάκη του Ηλία Πετρόπουλου…

Να το επαναλάβουμε: Δεν φταίνε τα πρόσωπα αλλά το μοντέλο. Οργανωτής – κεντρικός οργανωτής- το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ). Ένας δημόσιος οργανισμός -ιδρύθηκε το 1992 με έδρα την Αθήνα- με σκοπό την προβολή του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας σε ολόκληρο τον κόσμο. Και τα λεφτά της διοργάνωσης στο μέγιστο ποσοστό προέρχονται από το ΕΣΠΑ.

Και το ερώτημα είναι γιατί να διοργανώνει μια έκθεση βιβλίου ένας δημόσιος οργανισμός όπως το ΕΙΠ και όχι ένας ανεξάρτητος οργανισμός με φρεσκάδα ιδεών και κοσμοπολίτικη αντίληψη των πραγμάτων προερχόμενος από μια Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Φορείς με τεχνογνωσία προερχόμενοι από τον χώρο της ισχυρής, δυναμικής «κοινής ωφέλειας» των ιδρυμάτων υπάρχουν και όλοι τους γνωρίζουμε…

Τις ΣΔΙΤ δεν τις σκέφτηκα μόνος αλλά με ενθάρρυνση ενός καλού φίλου που επέμενε να μου δείξει το αριστουργηματικό περίπτερο της τιμώμενης Γαλλοφωνίας. Το άσπρο με την απόλυτη διαπερατότητα και τα πορτραίτα των συγγραφέων από Γαλλόφωνες χώρες (Γαλλία, Καναδάς, Βέλγιο, Ελβετία). Ένα περίπτερο με την υπογραφή των αρχιτεκτόνων Πρόδρομου Νικηφορίδη και Μπερνάρ Κουόμο, έργο των οποίων είναι και η διαμόρφωση της Νέας Παραλίας.

Το περίπτερο της τιμώμενης Γαλλοφωνίας δίχως άλλο αποτελεί και ένα ισχυρό σήμα για το πώς θα μπορούσε να ξεφύγει η έκθεση την «σοβιετική» μιζέρια της και να προχωρήσει στην αισθητική, εικαστική και αρχιτεκτονική ανανέωση της.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ένα πολλαπλό περίπτερο στη βάση του πρωτότυπου και αυθεντικού περιπτέρου των Νικηφορίδη- Κουόμο θα μπορούσε να στηθεί στο μέσον της Αλ. Σβώλου, μπροστά από την παλιά Φιλοσοφική, στα Άνω Λαδάδικα (επί της οδού Αγίου Μηνά), στην Αριστοτέλους και όπου αλλού σκεφθεί ένα δημιουργικό μυαλό που ζει στις πραγματικότητες του 2018 και όχι του 1968…