Νίκος Φελέκης

Αγιες μέρες που είναι, σκέφτηκα την κατάσταση που επικρατεί στα κόμματα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς να την αποτυπώσω στην αρχή με μια μικρή ιστορία και μετά θα αναφερθώ και στα στοιχεία του ρεπορτάζ, που μόνο φωτεινά και αισιόδοξα δεν είναι για το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά και τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις. Ολη βεβαίως η αλήθεια είναι ότι η καταφυγή στις άγιες μέρες γίνεται και για έναν ακόμη λόγο.

Και τον οποίο θα μπορούσε κανείς να τον περιγράψει με τον τίτλο: Ουδέν νεώτερον από το... Ανατολικό Μέτωπο, αφού οι ηγεσίες, τα κόμματα, οι συλλογικότητες και οι προσωπικότητες που πρωταγωνιστούν στο ψυχολογικό δράμα «Αναδιοργάνωση της Κεντροαριστεράς» συνεχώς επαναλαμβάνονται. Τα ίδια και τα ίδια. Τσακωμοί για το πώς οι ριζοσπάστες της Αριστεράς θα ενωθούν σε σάρκα μία με τους σοσιαλδημοκράτες. Εριδες για το αν στις εκλογές πρέπει να κατέβουν με κοινό ψηφοδέλτιο. Φασαρία για το ποιος μπορεί να διώξει τον Μητσοτάκη απ’ το γκουβέρνο.

Ολοι με όλους

Γκρίνια, φασαρία και τσακωμούς δεν έχουμε, όμως, ανάμεσα στα κόμματα, αλλά και στο εσωτερικό των κομμάτων. Τσακώνεται ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ για το «δεξιό πέτο». Η Νέα Αριστερά με τον ΣΥΡΙΖΑ για την επιστροφή στο μαντρί και την ανακατάληψη του οχυρού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ολοι μαζί με τη «μονοθεματική» Ζωή και για το αν η άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας είναι συγκυριακή ή όχι. Αλλά και ο Ανδρουλάκης με τον Δούκα για τα μάτια της Μπατζελή. Ο Φάμελλος με τον Πολάκη για τον Τσακαλώτο.

Ο Χαρίτσης με τον Σακελλαρίδη για το Λαϊκό Μέτωπο. Και άλλα σοβαρά και σημαντικά προβλήματα, όπως η αντικατάσταση του Ανδρουλάκη επειδή «το παιδί δεν μπορεί», κι ας τον εξέλεξαν πριν από έξι μήνες, η επιστροφή του -οικειοθελώς αποχωρήσαντα- Τσίπρα με νέο κόμμα, η συμπερίληψη ή μη του Βαρουφάκη και του Κασσελάκη στη μεγάλη Κεντροαριστερά και άλλα «εδώδιμα και αποικιακά», εξόχως όμως σημαντικά, αφού η επίλυσή τους δεν αφήνει τους πολίτες να κοιμηθούν τα βράδια.

Και ιδιαίτερα εκείνους των οποίων ο μισθός τελειώνει στο πρώτο 20ήμερο, των 35άρηδων που μένουν ακόμη στο παιδικό τους δωμάτιο, των συνταξιούχων που δυσκολεύονται να αγοράσουν τα φάρμακά τους, των μικρομεσαίων επιχειρηματιών με τα κεσάτια της αγοράς και όλων όσοι βλέπουν την αγοραστική τους δύναμη, λόγω και της συνεχιζόμενης ακρίβειας, συνεχώς να μειώνεται παρά τις -έστω γλίσχρες- αυξήσεις που δίνονται.

Κι ενώ οι ψηφοφόροι δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, οι πολιτικοί δεν ανταποκρίνονται στην επίλυση των πραγματικών προβλημάτων και επιδίδονται σε ανταλλαγή κατηγοριών με βαριές εκφράσεις. Οι έριδες δεν περιορίζονται μόνο στην Κεντροαριστερά, αλλά επεκτείνονται στο σύνολο του κομματικού συστήματος. Από τη Δεξιά του Μητσοτάκη και την Ακρα Δεξιά του Βελόπουλου και της Λατινοπούλου μέχρι το ΚΚΕ και την Ακροαριστερά. Και στη μέση ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΕ.ΑΡ. και λοιπές δυνάμεις της Αριστεράς και της προόδου. Συναγωνίζονται στο ποιος βλάπτει λιγότερο τη χώρα και ποιος έχει την πιο διχαστική ρητορική. Τσακώνονται για τις εχθροπραξίες, τις βλασφημίες και τις ματαιώσεις του παρελθόντος και δεν ανιχνεύουν το κοινό τους μέλλον.

Μικροί τυμπανιστές

Μιλούν για συνεργασίες, αλλά προβάλλουν αυτά που τους χωρίζουν και όχι αυτά που μπορεί να τους ενώσουν. Είναι κόμματα της δυνητικής αναφοράς και όχι της επιτεύξεως. Στη ρητορική τους κυριαρχούν τα «θα έπρεπε», «θα μπορούσε», «υπό προϋποθέσεις», «πιθανώς», «ενδεχομένως»... να συνεργαστούμε προγραμματικά, να κάνουμε εκλογική σύμπραξη, να φτιάξουμε αντιδεξιό ή λαϊκό μέτωπο. Απουσιάζουν εντελώς οι βεβαιότητες και τα κατηγορήματα. Θέτουν ως προϋπόθεση της συνύπαρξης και της συναδέλφωσης την αυτοκριτική και την κοινή γλώσσα για τα συμβαίνοντα και τα μελλούμενα.

Να μάθει ο ένας τον άλλον όσο καλύτερα γίνεται. Ξεχνούν, οι ιερολοχίτες της Αριστεράς και οι μικροί τυμπανιστές της Κεντροαριστεράς ότι η κάμπια που ήθελε να μάθει καλά τον εαυτό της δεν έγινε ποτέ πεταλούδα. Και το ίδιο θα συμβεί και μ’ αυτούς (θα παραμείνουν κάμπιες, εγκλωβισμένες στο κουκούλι τους, και δεν θα πετάξουν ποτέ σε μεγαλύτερα ποσοστά) όσο επιμένουν στο τροπάριο της Κασσιανής. Οσο επιμένουν να αντιστοιχούν την κυβερνώσα Κεντροαριστερά με την εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή της βυζαντινής υμνογράφου τόσο θα διχάζονται πολιτικά, θα αφυδατώνονται εκλογικά και θα γεμίζουν με περισσότερους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους την αποχή.

Μπορεί ο γραμματέας της Νέας Αριστεράς Γαβριήλ Σακελλαρίδης, σε συμμαχία με τον Τσακαλώτο, τον Φίλη, τον Σκουρλέτη, να νίκησε στην Κεντρική Επιτροπή τον πρόεδρο του κόμματος Χαρίτση, ο οποίος μαζί με τον Τζανακόπουλο, την Αχτσιόγλου και τον Μπίστη ήθελαν να ξεκινήσει άμεσα η συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ, όμως η επόμενη μέρα μόνο ευοίωνη δεν είναι γι’ αυτό το μικρό κόμμα της Αριστεράς που ξεπήδησε από τη μήτρα του ΣΥΡΙΖΑ όταν την ηγεσία του κόμματος κατέλαβε ο «θα νικήσω τον Μητσοτάκη και θα γίνω πρωθυπουργός επειδή ξέρω καλύτερα αγγλικά» Κασσελάκης.

Την Κυριακή των Βαΐων η διάσπαση αποφεύχθηκε επειδή ούτε η μία ούτε η άλλη πλευρά ήθελε να τραβήξει το σκοινί μέχρι να σπάσει. Είναι όμως δύσκολο και να συνυπάρξουν εφεξής. Η δυαρχία, άλλα να υποστηρίζει ο πρόεδρος και άλλα ο γραμματέας, δεν μπορεί να ευδοκιμήσει επειδή υπάρχουν διαφορετικές προτεραιότητες και υποκρύπτονται διαφορετικές στρατηγικές και δεν είναι «πλούτος ιδεών», όπως διατείνονται οι τρεις από τους έντεκα βουλευτές του κόμματος.

Κι αν μας αντέξει το σχοινί...
Και επειδή αναφερθήκαμε στους βουλευτές της ΝΕ.ΑΡ., να σημειώσουμε ότι η Κοινοβουλευτική της Ομάδα -κι αυτή, μετά τη δυαρχία είναι άλλη μία πρωτοτυπία- έχει διαφορετική γνώμη από την Κεντρική της Επιτροπή. Με σκορ 8-3 συντάχθηκε με τον Χαρίτση, ενώ οι κεντρικοεπίτροποι με σκορ 80-57 συντάχθηκαν με τον Τσακαλώτο προκειμένου να μετατεθεί γι’ αργότερα το Λαϊκό Μέτωπο (και η συνακόλουθη εκλογική συνεργασία) αποκλειστικά με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Το πόσο αργότερα θα εξαρτηθεί, αφενός, από τις αποφάσεις που θα λάβουν τα συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΕ.ΑΡ. τον Ιούνιο και του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο και, αφετέρου, επειδή το φθινόπωρο θα εμφανιστεί στη σκηνή, όπως κάποιοι της παλιάς φρουράς της Κουμουνδούρου ελπίζουν, ο Τσίπρας με πολιτική και πιθανώς και οργανωτική εξειδίκευση -δίκην μανιφέστου- της «προοδευτικής πυξίδας» του, που συγκρότησε κατά την παραμονή του στις ΗΠΑ και τις εκεί επαφές του με προσωπικότητες της πανεπιστημιακής και πολιτικής ζωής. Πάντως, για να μπορέσει να γίνει πλειοψηφικό ρεύμα μια νέα πρόταση, είτε αυτή είναι από το ΠΑΣΟΚ είτε από το ΑΛΜΑ στο μέλλον, το Αριστερό Λαϊκό Μέτωπο για την Αλλαγή, όπως κάποιοι προτείνουν να είναι το αρκτικόλεξο του πολυτασικού νέου αριστερού φορέα, θα πρέπει να αλλάξει τον προσανατολισμό της.

Μέχρι τώρα η ρητορική και οι προτάσεις όλων των κομμάτων της Κεντροαριστεράς απευθύνονται στο διαρκώς συρρικνούμενο εκλογικό σώμα. Στις εκλογές του 2009 (όταν το ΠΑΣΟΚ με τον Γιώργο Παπανδρέου κέρδισε με 44%) ψήφισαν περισσότεροι από 7.000.000 ψηφοφόροι, ενώ τον Ιούνιο του 2023 ήταν λίγο πάνω από 5.000.000. Η διαφορά των περίπου 2.000.000 είναι σημαντική παράμετρος για το εκλογικό αποτέλεσμα, αφού αυτοί που «κουράστηκαν και γύρισαν στο σπίτι», δηλαδή οι απέχοντες, στην πλειοψηφία τους προέρχονται από την Κεντροαριστερά. Για να καταλάβουμε τι ακριβώς έχει συμβεί -και για να κατανοήσουν τα κόμματα της Κεντροαριστεράς την ιδεολογικοπολιτική στροφή που πρέπει να κάνουν- αναφέρουμε ότι το 2009 τη Ν.Δ. την ψήφισαν 2.295.719 ψηφοφόροι.

Τον Ιούνιο του 2023, την ψήφισαν περίπου οι ίδιοι, αφού έλαβε 2.115.322 ψήφους. Το 2009 το ποσοστό της ήταν 33,5% και το 2023 εκτινάχθηκε στο 41% επειδή ήταν μικρότερο το εκλογικό σώμα. Ελαβε τις ίδιες σχεδόν ψήφους, αλλά το ποσοστό της αυξήθηκε κατά περίπου 8%. Το ΠΑΣΟΚ, που το 2009 πήρε 3.012.542, το 2023 περιορίστηκε στις 617.487. Και το ποσοστό του, συγκριτικά με τους ψήφους του 2009, είναι 8,76% και όχι 11,84%.

Εκλογική αριθμητική

Το ίδιο ισχύει και για τη Ν.Δ. Το 41% αντιστοιχεί στο 30% του εκλογικού σώματος το 2009. Η Ν.Δ. κερδίζει επειδή έχει ένα συμπαγές ποσοστό κοντά στα 2.000.000 ψηφοφόρων, με μικρές προσθαφαιρέσεις. Ακόμη και το 2012, που με επικεφαλής τον Αντώνη Σαμαρά κέρδισε με ποσοστό 29,66%, οι ψήφοι που έλαβε ήταν 1.825.497. Και για τον ΣΥΡΙΖΑ ισχύουν, αναλογικά, τα ίδια.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τους αναλογιστές των δημοσκοπικών εταιρειών και τους ειδήμονες της εκλογικής συμπεριφοράς, τα κεντροαριστερά κόμματα για να μπορέσουν να αυξήσουν τα ποσοστά τους θα πρέπει να ρίξουν το βάρος στη μείωση της αποχής, που κυρίως είναι κεντροαριστερής προέλευσης, και η ρητορική τους καθώς και οι προτάσσεις τους να είναι ριζοσπαστικές και ελκυστικές, ώστε να σηκωθούν από τους καναπέδες τους οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι.

Οσο για τη Ν.Δ., ακόμη κι αν δεν διατηρήσει τους περίπου 2.000.000 ψηφοφόρους της, το ποσοστό της θα υπερτερεί των αντιπάλων της εάν το εκλογικό σώμα συνεχίσει να μειώνεται. Οσο μειώνεται η συμμετοχή, ωφελημένος είναι ο Μητσοτάκης. Κατά συνέπεια, ο Ανδρουλάκης, ο Φάμελλος και τ’ άλλα συντρόφια θα πρέπει, εκτός των άλλων, να βρουν τρόπους να μειωθεί η αποχή. Διαφορετικά, Ανάσταση δεν θα δουν. Θα συνεχίσουν -και μετά το Πάσχα και άγνωστο για πόσο- να βαδίζουν στον Γολγοθά...