Γιώργος Αποστολόπουλος

Είναι φιλικό προς το Περιβάλλον, ταχύ, ασφαλές αλλά και αρκετά φθηνό και προσβάσιμο για αδύναμες ομάδες του πληθυσμού όπως εργαζόμενους, οικογένειες, ΑΜΕΑ και μετανάστες. Η υπόγεια χάραξη επίσης δεν επηρεάζει αρνητικά την κατάσταση στην επιφάνεια ενώ οι σταθμοί συμβάλλουν στην οικονομική και τουριστική ανάπτυξη των γειτονικών περιοχών.

Ιδίως η υπό κατασκευή γραμμή 4 θα δώσει ένα τεράστιο «χτύπημα» στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης αφού περνάει από πυκνοκατοικημένα σημεία και θα συμβάλλει στην ελάττωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την επιγενόμενη μείωση χρήσης των ΙΧ. Είναι δεδομένο ότι τέτοιου είδους έργα χρειάζεται η Αθήνα και όχι αμφιλεγόμενες απόπειρες όπως αυτή που γίνεται στην Πανεπιστημίου.

Με αυτά τα δεδομένα, δημιουργούνται πολύ σοβαρά ερωτήματα για τις αντιδράσεις μίας μειονότητας στην περιοχή των Εξαρχείων, σε σχέση με την κατασκευή σταθμού μετρό στην πλατεία. Οι γηγενείς κάτοικοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ζητούσαν την κατασκευή του σταθμού ήδη από τη δεκαετία του 1980.

Οι αντίθετες φωνές επικαλούνται διάφορα επιχειρήματα. Για παράδειγμα ότι ο σταθμός θα καταστρέψει τα δέντρα αγνοώντας προφανώς ότι τουλάχιστον το 80% αυτών θα μεταφυτευτούν. Ότι θα έπρεπε να γίνει στην Τοσίτσα, λησμονώντας ότι και εκεί θα έπρεπε να μεταφυτευτεί ίσος ή και μεγαλύτερος αριθμός δέντρων. Ότι είναι μακριά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο ωστόσο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 200 μέτρων ενώ η έλευση τουριστών δια μέσω της πλατείας θα συμβάλλει στην επιπρόσθετη ανάδειξη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των εγκαταλειμμένων νεοκλασικών κτιρίων. Τέλος ότι η γειτονιά θα απολέσει τον «εναλλακτικό» χαρακτήρα της παραβλέποντας όμως πως έχει εδώ και πολλά χρόνια καταστεί «γκέτο» ναρκωτικών και εγκληματικότητας.

Η αλήθεια είναι ότι με τη κατασκευή του μετρό και την έλευση μίας ευρύτερης κοινωνικής πολυπολιτισμικότητας όχι μόνο δεν θα περιοριστεί η ελεύθερη διακίνηση ιδεών αλλά θα «μπολιαστεί» με κάθε είδους ιδεολογική και πολιτιστική έκφραση που με την παραδοσιακή ανεκτικότητα της περιοχής θα «ανθίσουν». Διαχρονικά εξάλλου η ειρηνική και δημιουργική συνύπαρξη ιδεολογικών ρευμάτων στα Εξάρχεια είναι αυτή που παρήγαγε την πολιτική και καλλιτεχνική «αντιφατικότητα» που απολαμβάνουμε όταν δεν συνοδεύεται από τη μαυρίλα των ναρκωτικών και της βίας.

Με αυτή την έννοια τα Εξάρχεια με το μετρό θα αποτελέσουν «γέφυρα» του Μουσείου, του Πολυτεχνείου και του Πεδίου Άρεως με την Εθνική βιβλιοθήκη, το Πανεπιστήμιο, την Ακαδημία Αθηνών, τη Νομική Σχολή αλλά και πνευματική «γέφυρα» μεταξύ εναλλακτικών και νέων ρευμάτων.
Είναι σίγουρο ότι σε αυτή τη μετάβαση θα υπάρξουν και προβλήματα.

Η άνοδος των ενοικίων λόγω των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων και του τουρισμού απαιτεί νομοθετικές ρυθμίσεις όπως ήδη θα έπρεπε να έχει γίνει για το Κουκάκη και άλλες περιοχές. Το έργο θα πρέπει να συνοδευτεί με διαπλάτυνση των πεζοδρομίων της πλατείας και άλλων ελεύθερων χώρων. Το Προεδρικό Διάταγμα Χρήσεων Γης απαιτείται να παραμείνει αλώβητο και να υπάρχει αυστηρός έλεγχος στα Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος. Τέλος είναι απαραίτητο να ληφθεί μέριμνα οικονομικής ενίσχυσης των Καταστημάτων για όσο διαρκεί το έργο.

Θεωρώ δεδομένο ότι αυτό που ονομάζουμε «παράδοξο των Εξαρχείων», η παραδοσιακή ταυτότητα της περιοχής, πρέπει να διαφυλαχθεί. Με την προϋπόθεση όμως ότι τα φαινόμενα που οδηγούν σε «γκετοποιήσεις» θα καταπολεμηθούν είτε αυτά έχουν ως αφετηρία τα ναρκωτικά και την εγκληματικότητα είτε τον υπερτουρισμό και τη στρεβλή ανάπτυξη για «λίγους».



*O Γιώργος Π. Αποστολόπουλος είναι Τομεάρχης Περιβάλλοντος-Μέλος Κ.Ε. ΚΙΝ.ΑΛ. και Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων