Το σχέδιο για την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και τις αλλαγές στη φορολογία

Συνολικές αλλαγές που αφορούν στη φιλοσοφία του φορολογικού συστήματος, οι οποίες θα έχουν ως αποτέλεσμα την ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων, με μεταφορά των βαρών στα εισοδήματα που βρίσκονται σήμερα εκτός φορολογίας αλλά και στα υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια, περιλαμβάνει ο σχεδιασμός του ΣΥΡΙΖΑ.

Οι δύο πιο άμεσοι στόχοι είναι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και η αναμόρφωση του τρόπου φορολόγησης εισοδημάτων αλλά και περιουσίας με αλλαγή των συντελεστών.

ΕΝΦΙΑ

Ο ΕΝΦΙΑ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από έναν άλλο Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας με κύρια χαρακτηριστικά:

■ Θα υπολογίζεται στο σύνολο της εμπορικής αξίας των ακινήτων κάθε φορολογούμενου και όχι σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά όπως γίνεται σήμερα με τον ΕΝΦΙΑ.

■ Θα υπάρχει ένα αφορολόγητο όριο ανά φορολογούμενο (για φυσικά πρόσωπα) κάτω από το οποίο δεν θα επιβάλλεται φόρος. Το ύψος του αφορολογήτου δεν έχει καθοριστεί και θα αποφασιστεί ύστερα από κοινωνικό διάλογο. Δεδομένου πάντως ότι το αφορολόγητο του καταργηθέντος Φόρου Ακίνητης Περιουσίας που αντικαταστάθηκε με τον ΕΝΦΙΑ ήταν 200.000 ευρώ, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που ασχολούνται με το θέμα εκτιμούν ότι ο νέος φόρος θα πρέπει να έχει αφορολόγητο της τάξης των 300.000-400.000 ευρώ.

■ Θα αφορά όλα τα ακίνητα (σπίτια, οικόπεδα, χωράφια κ.λπ.) και θα υπολογίζονται οι πραγματικές εμπορικές αξίες. Αυτό σημαίνει ότι θα υπολογίζονται αξίες που είναι χαμηλότερες από τις σημερινές αντικειμενικές, αλλά και ότι για την πραγματική αξία θα λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά δεδομένα (εμβαδόν κ.λπ.) έτσι ώστε μια βίλα στον Παρνασσό, π.χ., να μη φορολογείται ως αγροτικό υποστατικό, όπως γίνεται σήμερα σε πολλές περιπτώσεις.

■ Οι συντελεστές φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας θα διαμορφωθούν έτσι ώστε να μεταφερθούν τα βάρη από τις μεσαίες περιουσίες στις μεγάλες.

Με αυτά τα δεδομένα, λένε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που ασχολούνται με το θέμα, οι ιδιοκτήτες μικρών και μεσαίων ακινήτων θα εξαιρεθούν από τον νέο φόρο ακινήτων. Αντίθετα, με τον ΕΝΦΙΑ καλούνται να πληρώσουν, αφού σήμερα κάθε ακίνητο -είτε πρόκειται για ένα μικρό διαμέρισμα είτε για ένα αγροτεμάχιο μικρής αξίας- φορολογείται αυτοτελώς, ενώ επιπλέον του ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται και ο ειδικός συμπληρωματικός φόρος επί της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας εφόσον υπερβαίνει το ισχύον αφορολόγητο των 300.000 ευρώ.

Οταν τα στελέχη ερωτώνται πώς θα καλυφθούν τα αναγκαία έσοδα, δεδομένου ότι ο σχεδιαζόμενος φόρος εξαιρεί πράγματι πολλά ακίνητα, απαντούν ότι το νέο σύστημα θα αποδώσει περισσότερα διότι σήμερα «υπάρχουν τεράστιες περιουσίες που δεν φορολογούνται αναλόγως γιατί δεν δηλώνονται με τα πραγματικά δεδομένα», ενώ με τη μετάβαση από τον ΦΑΠ στον ΕΝΦΙΑ οι μεγάλες ακίνητες περιουσίες ελαφρύνθηκαν.

 

Περιουσιολόγιο

Στον ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζουν και επισημαίνουν σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες ότι οι φορολογικές δηλώσεις δεν αντανακλούν τα πραγματικά εισοδήματα, αφού πολλοί αποκρύπτουν την πραγματική εικόνα. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζονται ως πλούσιοι κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι, οι οποίοι συστηματικά σηκώνουν και τα μεγαλύτερα φορολογικά βάρη. Γι’ αυτό και σχεδιάζονται αλλαγές στη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών - στη βάση των αντίστοιχων υπηρεσιών που λειτουργούν σε άλλες χώρες, όπως τις ΗΠΑ ή τη Βρετανία, οι οποίοι θα βασίζονται στη συστηματική διεξαγωγή δειγματοληπτικών αλλά αυστηρότατων ελέγχων, οι οποίοι θα λειτουργούν αποτρεπτικά στην απόκρυψη των εισοδημάτων. Στο πλαίσιο αυτό θα εφαρμοστεί και ένα γενικευμένο Περιουσιολόγιο, καθώς οι φορολογούμενοι θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν όλα τα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους με την ετήσια φορολογική δήλωση.Κάθε χρόνο θα υπολογίζεται με ηλεκτρονικό τρόπο η μεταβολή της εικόνας. Εφόσον τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτήθηκαν δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματα που δηλώθηκαν, θα διενεργείται έλεγχος και θα επιβάλλεται φόρος.

Νέα φορολογική κλίμακα

Μία από τις πρώτες ενέργειες που σχεδιάζουν στον ΣΥΡΙΖΑ είναι η επαναφορά του αφορολόγητου ορίου στις 12.000 ευρώ και η αντικατάσταση της σημερινής φορολογικής κλίμακας με μια καινούρια, η οποία θα είναι πιο προοδευτική και θα μεταφέρει τα βάρη από τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα προς τα υψηλότερα.

Στην κλίμακα αυτή θα υπάγονται όλα τα εισοδήματα από κάθε πηγή, αντίθετα με το σημερινό καθεστώς όπου υπάρχουν διαφορετικές κλίμακες ανάλογα με το αν το εισόδημα προέρχεται από μισθούς, ενοίκια, ελεύθερο επάγγελμα και επιχειρηματική δραστηριότητα.

Η νέα κλίμακα θα έχει περισσότερους συντελεστές, οι οποίοι θα αυξάνονται όσο θα μεγαλώνει και το εισόδημα.

Ως γνωστόν, το εισόδημα φορολογείται κλιμακωτά. Δηλαδή με βάση την ισχύουσα σήμερα κλίμακα, τα πρώτα 25.000 ευρώ εισοδήματος φορολογούνται με συντελεστή 22%, τα επόμενα 17.000 εισοδήματος (δηλαδή μέχρι σύνολο εισοδήματος 42.000 ευρώ) με 32% και από εκεί και πάνω όποιο πρόσθετο εισόδημα με 42%.

Οι σημερινές αδικίες

Το σημερινό σύστημα δηλαδή επιβαρύνει με έναν σχετικά υψηλό συντελεστή (32%) εισοδήματα από τις 25.000 μέχρι τις 42.000 ευρώ, ενώ από εκεί και πάνω υπάρχει -ισοπεδωτικά- ο ίδιος συντελεστής του 42% - και για τις 60.000 ευρώ, αλλά και για τις 150.000 ευρώ ή περισσότερα. Το όλο σύστημα αδικεί τα χαμηλά, αλλά κυρίως τα μεσαία εισοδήματα, ενώ ευνοεί τα υψηλά. Επιπλέον, με την ξεχωριστή φορολόγηση εισοδημάτων ανάλογα με την πηγή που ισχύει σήμερα, έχουν ευνοηθεί ιδιαίτερα υψηλά έσοδα από ενοίκια και από ελεύθερα επαγγέλματα (άνω των 50.000 ευρώ),  καθώς φορολογούνται με συντελεστές χαμηλότερους από εκείνους που ισχύουν για αντίστοιχα εισοδήματα από μισθούς.

Για τον λόγο αυτό, λένε τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, θα ισχύσει νέα κλίμακα με περισσότερους συντελεστές, οι οποίοι θα αυξάνονται προοδευτικά με στόχο η φορολόγηση να γίνει δικαιότερη, ο φόρος να πέσει για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα και το βάρος να μεταφερθεί στα υψηλά εισοδήματα.

Στο θέμα των συντελεστών υπήρξε και αναφορά του υποψήφιου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στη Β’ Αθήνας Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος σε συνέντευξή του είπε ότι σε επόμενη χρονική φάση -και εφόσον προηγουμένως έχουμε φτάσει στο σημείο όλοι οι πολίτες να δηλώνουν τα πραγματικά εισοδήματά τους- μπορεί να γίνει συζήτηση για αύξηση του ανώτατου συντελεστή στα υψηλά κλιμάκια.

Ανέφερε ως παράδειγμα εισοδήματα που υπερβαίνουν τις 80.000 ευρώ και τον συντελεστή 50% που ισχύει σε χώρες όπως το Βέλγιο, η Γαλλία και η Γερμανία, αλλά και στις σκανδιναβικές χώρες.

«Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν έχει αποφασιστεί και δεν έχει νόημα σήμερα», διευκρίνισε ο κ. Τσακαλώτος, δεδομένου ότι σήμερα δεν δηλώνονται τα πραγματικά εισοδήματα από όλους, ενώ πάνω από 80.000 ευρώ δηλώνει μόνο το 1,3% των φορολογουμένων, κάτι που προφανώς δεν αντανακλά την πραγματικότητα, αλλά δείχνει ότι υπάρχουν πολλοί οι οποίοι απλώς δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.

Οι δηλώσεις προκάλεσαν πολιτική αντιπαράθεση με την εκπρόσωπο Τύπου της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη, η οποία, παραβλέποντας ή ενδεχομένως αγνοώντας τον μηχανισμό της κλιμακωτής φορολόγησης των εισοδημάτων, δήλωσε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδιάζει να φορολογήσει με 60% όλους τους Ελληνες, που τεκμαίρεται από το Περιουσιολόγιο ότι το σύνολο των εισοδημάτων τους φτάνει τις 80.000 ευρώ. Αυτό είναι πλέον δήμευση των κόπων. Είναι η επίσημη εξαγγελία της εξόντωσης της μεσαίας τάξης από τον ΣΥΡΙΖΑ». Αυτό προφανώς δεν έχει σχέση με την τοποθέτηση του κ. Τσακαλώτου ο οποίος μίλησε για εισοδήματα πάνω από το ποσό αυτό και βρήκε την ευκαιρία να αναφέρει σε tweet από τον προσωπικό του λογαριασμό: «Η κυρία Σπυράκη φαίνεται να πιστεύει ότι η μεσαία τάξη έχει εισόδημα πάνω από 80.000 ευρώ. Μάλλον γι’ αυτό τα πάει τόσο καλά η Ν.Δ. μαζί τους...».

Τι θα γίνει με τις λίστες

Η βασική στόχευση του ΣΥΡΙΖΑ για άντληση πρόσθετων εσόδων εστιάζει στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τη σύλληψη εισοδημάτων που δεν έχουν φορολογηθεί. Εκτιμούν μάλιστα ότι κρύβεται πραγματικός θησαυρός στις διάφορες λίστες με ονόματα και στοιχεία οικονομικών συναλλαγών που έχουν καταρτιστεί τα τελευταία χρόνια και βρίσκονται στη διάθεση των Αρχών.

Σχεδιάζουν έτσι να ενισχύσουν τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες ώστε να περάσουν από ψιλό κόσκινο οι φορολογούμενοι που έχουν εντοπιστεί να έχουν μεταφέρει μεγάλα ποσά στο εξωτερικό ή να κατέχουν μεγάλα περιουσιακά στοιχεία. Ο έλεγχος θα αφορά στο κατά πόσο τα εισοδήματα των προηγούμενων ετών δικαιολογούν την οικονομική εικόνα τους.

Υπολογίζουν ότι υπάρχει σήμερα πολύ υλικό στις διάφορες λίστες, όπως η λίστα με τα στοιχεία των Ελλήνων που έβγαλαν εμβάσματα στο εξωτερικό μετά την κρίση, η λίστα Λαγκάρντ, η λίστα Λιχτενστάιν, λίστα με αγορές ακινήτων μεγάλης αξίας στο Λονδίνο, λίστα με κατόχους σκαφών νηολογημένα στην Ολλανδία, η λίστα των οικονομικών εισαγγελέων, αλλά και αρκετά άλλα στοιχεία.

Επισημαίνουν μάλιστα ότι από τη λίστα των εμβασμάτων στο εξωτερικό και από τις περίπου 24.000 υποθέσεις οι οποίες προσφέρονται προς διερεύνηση έχουν ελεγχθεί μέχρι σήμερα μόνο 738, οι οποίες απέφεραν έσοδα στο Δημόσιο 270 εκατ. ευρώ. Προκύπτουν δηλαδή κατά μέσο όρο έσοδα για το Δημόσιο ύψους 360.000 ευρώ ανά υπόθεση. Αν υποθέσουμε ότι οι μισές από τις υπόλοιπες υποθέσεις θα αποφέρουν αποτέλεσμα, μιλάμε για πολύ σημαντικά ποσά για το Δημόσιο σε βάθος διετίας ή τριετίας, έλεγαν οι ίδιες πηγές.