Σύμφωνα με τον κ. Ακιντζί, ακόμη δεν έχει αποδειχτεί ότι στην
Κύπρο υπάρχουν πολύ μεγάλα αποθέματα φυσικού αερίου, ωστόσο η πιθανότητα να υπάρχουν είναι μεγάλη και οι διεθνείς εταιρείες δείχνουν ενδιαφέρον. Όπως είπε, σε μια τέτοια περίπτωση η Τουρκία θα μπορούσε να μετατραπεί σε διάδρομο στρατηγικής ενέργειας και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη.
Ερωτηθείς για τα κίνητρα της Άγκυρας για λύση του Κυπριακού, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι είναι καθαρό πως τα πράγματα δεν είναι όπως ήταν πριν δέκα χρόνια και πως δεν πρέπει να το βλέπει κανείς μόνο από την πλευρά των αποθεμάτων ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο. «Εγώ δεν πιστεύω ότι η Τουρκία θα αποκοπεί πλήρως από την ΕΕ. Η Τουρκία μπορεί αυτή τη στιγμή να μην μπορεί να είναι μέλος στη σημερινή δομή της ΕΕ. Ωστόσο οι μισές εξαγωγές της Τουρκίας είναι στις χώρες της ΕΕ», ανέφερε, λέγοντας ότι ο ίδιος στηρίζει τη συνέχιση της πορείας της Τουρκίας στην ΕΕ.
Σε ερώτηση ποια θα είναι η εναλλακτική αν αυτή τη φορά δεν υπάρξει λύση, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι είναι καθαρό τί θα υπάρξει μετά αν ακολουθήσουν άλλα δέκα χρόνια χωρίς λύση. «Η μη λύση θα ριζώσει βαθιά και πλέον θα υπάρξει πορεία προς τον πλήρη διαχωρισμό και όχι προς τη λύση. Ας σκεφτούμε και λίγο πιο μπροστά. Εδώ η δημογραφική δομή αλλάζει, ο πληθυσμός αλλάζει. Ίσως οι Τουρκοκύπριοι να μεταναστεύσουν ή ο αριθμός τους να μειωθεί.»
Αναφορικά με τον αριθμό των Τουρκοκυπρίων και των Τούρκων στην Κύπρο, είπε ότι αυτοί οι αριθμοί δεν είναι καθαροί επειδή με την πάροδο του χρόνου υπήρξαν γάμοι και παιδιά από αυτούς τους γάμους.
Σε σχόλιο της δημοσιογράφου ότι λέγεται πως μετά το 1974 πήγαν στα κατεχόμενα 100 χιλιάδες Τούρκοι, ο κ. Ακιντζί είπε πως είναι πιθανόν.
Όποια και να είναι η καταγωγή οποιουδήποτε που έχει την «υπηκοότητα» του ψευδοκράτους αυτή τη στιγμή, συνέχισε, θα γίνει και πολίτης της ομόσπονδης Κύπρου και της ΕΕ. «Αυτό έχει γίνει κατανοητό. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και αδελφοί μας που ήρθαν από την Τουρκία και έγιναν πολίτες εδώ. Κανείς δεν θα τους βάλει σε πλοίο και θα τους στείλει πίσω».
Για την πληθυσμιακή αναλογία, ανέφερε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά ενίσταται στο να γίνουν πολίτες δεκάδες χιλιάδες άτομα που θα έρθουν από την Τουρκία και θα αλλάξει η πληθυσμιακή ισορροπία, προσθέτοντας ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα μπορεί να φέρει πληθυσμό από την Ελλάδα και να τους κάνει πολίτες. «Αν δεν υπάρξει λύση, η ελληνοκυπριακή πλευρά θα γίνει γείτονας με την Τουρκία σε αυτό το νησί».
Για την απόσυρση του τουρκικού στρατού από την Κύπρο, ο κ. Ακιντζί είπε ότι αυτό μπορεί να γίνει σταδιακά και υπάρχει θέμα για το πόσα χρόνια θα κρατήσει αυτή η σταδιακή απόσυρση. Σε σχόλιο της δημοσιογράφου ότι λέγεται πως αυτό θα γίνει μέσα σε πέντε χρόνια, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης υποστήριξε πως αυτό “είναι ισχυρισμός της ελληνοκυπριακής πλευράς” και πως μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός για μια λογική περίοδο. Ερωτηθείς ποια είναι η λογική περίοδος, απάντησε ότι ο ίδιος δεν μπορεί να αναφερθεί σε αυτό και πως είναι θέματα που θα τα συζητήσουν στις διαπραγματεύσεις.
Για τις εγγυήσεις, ανέφερε πως η Βρετανία δηλώνει πως γίνεται και να μην είναι εγγυήτρια δύναμη, αλλά θέλει τις βάσεις της. «
Δεν παζαρεύει καν τις βάσεις της».
Σε σχόλιο της δημοσιογράφου ότι ο ίδιος αφήνει να νοηθεί ότι μαλακώνει η τουρκική στάση στο θέμα των εγγυήσεων, ο κ. Ακιντζί απάντησε ότι το θέμα των εγγυήσεων μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα διζωνικότητα, προσθέτοντας ότι χρειάζεται συζήτηση. Πρέπει, συνέχισε, να παραμείνει ένας αριθμός στρατευμάτων ο οποίος θα συμφωνηθεί.
«Συζητάμε ομοσπονδία και όχι συνομοσπονδία ή ενιαίο κράτος»
Στις διαπραγματεύσεις δεν συζητείται ούτε η συνομοσπονδία, ούτε το ενιαίο κράτος, στόχος είναι μια ομοσπονδιακή λύση, δήλωσε ο
Μουσταφά Ακιντζί, λέγοντας ότι μεταξύ της τουρκοκυπριακής και της ελληνοκυπριακής συνιστώσας πολιτείας δεν θα υπάρξει μια σχέση ανώτερου – κατώτερου και σίγουρα δεν μπορεί να υπάρχει μια σχέση υπεροχής.
Απαντώντας σε ερωτήσεις του λεγόμενου τουρκοκυπριακού «πρακτορείου» ειδήσεων, ενόψει και της τριμερούς συνάντησης στη Νέα Υόρκη με τον
Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι οι δύο τρέχουσες δομές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο «νότο» και το «βορρά», σύμφωνα με τις νέες συνθήκες, θα μεταβληθούν στο μέλλον.
«Δεν θα είναι εξ ουρανού, ούτε η τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία, ούτε η ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία. Ό,τι και αν πει κάποιος, η ‘ΤΔΒΚ’ (Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου) θα εξελιχθεί στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία της νέας ομοσπονδιακής δομής που θα δημιουργηθεί».
Σίγουρα, συνέχισε, δεν τίθεται θέμα σταθεροποίησης της πληθυσμιακής αναλογίας του ομόσπονδου κράτους, λέγοντας ότι το όριο που συζητείται στις διαπραγματεύσεις είναι η σημερινή αναλογία μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων υπηκόων και η αναφορά σε 220.000 και 800.000 είναι μια «μαθηματική αναφορά». Ερωτηθείς εάν αυτοί που σήμερα, χωρίς να είναι «πολίτες» (του ψευδοκράτους), έχουν άδεια εργασίας, διαμονής ή παρόμοιες άδειες (έποικοι), θα μπορούν να συνεχίσουν εδώ τη ζωή τους, ο Μουσταφά Ακιντζί απάντησε ότι «
ναι αυτοί με άδεια εργασίας και διαμονής θα συνεχίσουν με νόμιμο τρόπο τη ζωή τους σε μια ενωμένη ομοσπονδιακή Κύπρο, μέλος της ΕΕ. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι θα μειωθεί η ανάγκη για εργατική δύναμη στη νέα οικονομία, αντιθέτως φαίνεται ότι αυτή η ανάγκη θα αυξηθεί».
Όσον αφορά την τριμερή στη Νέα Υόρκη, ο κ. Ακιντζί είπε ότι μετά τη Νέα Υόρκη θα γίνει μια γενική αξιολόγηση της κατάστασης και στόχος είναι να πραγματοποιηθεί μια πενταμερής διάσκεψη.
«Γιατί εάν θέλουμε σύγκλιση, έχει γίνει πλέον κατανοητό ότι δεν πρέπει να καθυστερήσει άλλο αυτό (η πενταμερής)». Επανέλαβε, είπε, πολλές φορές τους κινδύνους να επιμηκυνθεί η διαπραγματευτική διαδικασία στο 2017 με ανοικτό τέλος.
Κατά τον κ. Ακιντζί, τα πολλά σε αριθμό θέματα που στην ελληνοκυπριακή πλευρά λέγεται ότι δεν έχουν ακόμη κλείσει, είναι τα περισσότερα τεχνικά ζητήματα. Είναι σημαντικό, ανέφερε, να μην μπερδεύουμε τα πολιτικά ζητήματα με τα τεχνικά.
«Η συγγραφή των συνταγμάτων των συνιστώσων πολιτειών και του ομόσπονδου συντάγματος μπορεί να μετατεθεί το 2017. Ωστόσο μέχρι το τέλος του 2016 πρέπει να επιτευχθεί η πολιτική λύση και για να το πετύχουμε αυτό η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι πολύ πιο αποφασισμένη και έχει τη βούληση».
Κληθείς να σχολιάσει τα περί μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας και τις επικρίσεις που δέχεται ο ίδιος ότι με την ομόσπονδη λύση θα ακυρωθεί το «κράτος» του οποίου είναι επικεφαλής, ο κ. Ακιντζί απάντησε ότι
«ούτε η τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία, ούτε η ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία θα έρθουν από τον ουρανό. Οι κοινότητες, οι θεσμοί και οι δομές εξελίσσονται και μεταβάλλονται. Τίποτε δεν προέρχεται από το πουθενά και τίποτε που υφίσταται δεν θα εξαφανιστεί. Με τα δημοψηφίσματα που θα γίνουν ταυτόχρονα και στις δύο κοινότητες, θα δημιουργηθούν και οι συνιστώσες πολιτείες και το ομοσπονδιακό κράτος. Αυτό είναι σωστό». Ο καθένας, συνέχισε, γνωρίζει ότι και στις δύο πλευρές, και στο «νότο» και το «βορρά», υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο τρέχουσες δομές και αυτές οι δομές με τις νέες συνθήκες θα τροποποιηθούν στο μέλλον. Ό,τι και αν πει κάποιος, ανέφερε, το ψευδοκράτος θα εξελιχθεί στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία της νέας ομοσπονδιακής δομής που θα δημιουργηθεί.
Είναι ξεκάθαρο, συνέχισε, ότι το νέο ομόσπονδο κράτος που θα δημιουργηθεί δεν θα αιτηθεί και πάλι για να γίνει μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ. Ωστόσο, είπε, όσο ξεκάθαρο είναι αυτό, ξεκάθαρο είναι επίσης και το ότι όλες οι συμφωνίες που έκαναν μέχρι σήμερα και οι δύο πλευρές, δεν θα είναι αντίθετες με το νέο σύνταγμα και θα διαφυλαχθεί η εγκυρότητά τους. Γι` αυτό το λόγο, ανέφερε ο Μουσταφά Ακιντζί, εάν το θέμα είναι η συνέχιση (της Κυπριακής Δημοκρατίας), αυτό δεν θα αφορά μόνο την ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά και τους θεσμούς της τουρκοκυπριακής πλευράς.
Κληθείς να σχολιάσει την κριτική που δέχεται ότι δεν έχει κόκκινες γραμμές και ειδικά για το εδαφικό και την επιστροφή της Μόρφου, ο Μουσταφά Ακιντζί είπε ότι υπάρχουν ζητήματα στα οποία δίδει ιδιαίτερη σημασία, όπως η ελευθερία των κοινοτήτων, η εκ περιτροπής προεδρία, η πολιτική ισότητα που θα αφορά και τη λήψη αποφάσεων με ενεργό συμμετοχή και η ρύθμιση της ασφάλειας και των εγγυήσεων με τρόπο που θα εξαλείφει τις ανησυχίες και στις δύο κοινότητες.
«Δεν τίθεται θέμα να πάμε σε δημοψήφισμα με μια συμφωνία που δεν θα τα περιέχει αυτά». Και δεν χρειάζεται, είπε, να δίνουμε πολεμικά εφόδια με τη χρήση λεκτικού, όπως κόκκινες γραμμές.
Για παράδειγμα, είπε, εάν στη μια πλευρά αρχίσουν να λένε η επιστροφή της Μόρφου είναι κόκκινη γραμμή μας και στην άλλη πλευρά ότι η μη επιστροφή της Μόρφου είναι κόκκινη γραμμή, δεν θα βγούμε πουθενά. Ο ίδιος και η διαπραγματευτική του ομάδα, υποστήριξε, αποφεύγουν το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών.
Επανέλαβε τη θέση του ότι οι ρυθμίσεις στο εδαφικό θα πρέπει να συζητηθούν λίγο πριν το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων με μια διαφορετική μορφή που δεν θα ανοίξει το δρόμο σε σπέκουλες. Το να δηλώνουμε ονόματα περιοχών ως κόκκινες γραμμές δεν συμβάλλει στη λύση, ανέφερε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, όπως – είπε – ούτε και το να συζητείται το εδαφικό μέσω των ΜΜΕ.
