Το «περιβόλι» της λογοκρισίας…

«Η λογοκρισία μοιάζει μ΄ ένα περιβόλι όπου μόνο λουλούδια δεν μπορούν να ανθίσουν. Τη συχαίνομαι».

«Η λογοκρισία μοιάζει μ΄ ένα περιβόλι όπου μόνο λουλούδια δεν μπορούν να ανθίσουν. Τη συχαίνομαι». Ο Μάνος Χατζιδάκις δεν μασάει τα λόγια του. Για μια ακόμη φορά. Μόνο που δεν είναι την εποχή της Μεταπολίτευσης, αλλά πολλά χρόνια πριν. Λίγο πριν την Χούντα. Ο ίδιος απαντά σε γραπτά σε τρεις ερωτήσεις του πιο εμβληματικού περιοδικού της Αριστεράς στη μεταπολεμική περίοδο, της «Επιθεώρησης Τέχνης». Οι απαντήσεις του δημοσιεύονται στο διπλό τεύχος 133-134 (Γενάρης 1966- Φλεβάρης 1966), μαζί με εκείνες του Μίκη Θεοδωράκη και του Σταύρου Ξαρχάκου.

Και οι συνεντεύξεις των τριών είναι «φωτιά και λάβρα». Από την απάντηση του Σταύρου Ξαρχάκου, για παράδειγμα, μαθαίνουμε ότι και ο ίδιος είχε πέσει θύμα λογοκρισίας. «Εγώ προσωπικά ελάχιστα περιστατικά επεμβάσεων της λογοκρισίας θα είχα ν’ αναφέρω. Ανάμεσα σ΄ αυτά είναι η περίπτωση του “Άπονη Ζωή” σε στίχους δικούς μου καθώς και η επί έξη μήνες τώρα κατακράτηση δύο άλλων τραγουδιών μου στη λογοκρισία, το ένα σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και το άλλο σε στίχους του Κ. Παπαδόπουλου».

Τις συνεντεύξεις των τριών συνθετών μπορούμε πλέον να τις διαβάσουμε στην οθόνη των υπολογιστών μας χάρις στην δημιουργία του ψηφιοποιημένου αρχείου των τευχών της από τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ). Το αρχείο καλύπτει όλα τα τεύχη του περιοδικού από το 1954 έως το 1967. Σύνολο, 146 τεύχη ( μονά και διπλά).

Στο site των ΑΣΚΙ (askiweb.gr

) διαβάζουμε: «Το σημαντικότερο περιοδικό της ελληνικής αριστεράς για τον πολιτισμό, την τέχνη και τη λογοτεχνία είναι ψηφιοποιημένο και προσβάσιμο. Η Επιθέωρηση Τέχνης (1954-1967) αποτυπώνει τις αναζητήσεις της ελληνικής αριστεράς στις μετεμφυλιακές πραγματικότητες, την Άνοιξη της δεκαετίας του 1960 και τους προβληματισμούς και τις εντάσεις γύρω από το μέλλον του κινήματος μέχρι την κήρυξη της στρατιωτικής δικτατορίας τον Απρίλιο του 1967.

»Η διαδικασία της ψηφιοποίησης και της παράδοσης του εμβληματικού περιοδικού στους φυσικούς του αποδέκτες έγινε με την ευγενική παραχώρηση του Νίκου Σιαπκίδη». Ο τελευταίος εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης - εκδότης του περιοδικού. Αλλά, ο αρχιτέκτων το επάγγελμα Νίκος Σιαπκίδης ήταν η βιτρίνα της νομιμότητας αυτού του προωθημένου για την εποχή του περιοδικού της Αριστεράς.  Σε κάθε περίπτωση η «Επιθεώρηση Τέχνης» ήταν ένα συλλογικό έργο κυρίως νέων σε ηλικία ανθρώπων με διαδρομή στην Αριστερά – από το ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ ως τη νόμιμη έκφραση του κόμματος της ΕΔΑ.