Yoab Vera: Ζωγραφίζοντας τη ζωή στην Υδρα

Ο Γιόαμπ Βέρα μάς υποδέχεται στην αυλή ενός πέτρινου σπιτιού στην Υδρα με ήρεμη διάθεση κι ένα φλιτζάνι καφέ, κάτω από το φως του πρωινού ήλιου. Μεξικανός στην καταγωγή, νιώθει πολίτης του κόσμου και των αισθήσεων. Μέχρι τις 17 Αυγούστου, τα έργα του παρουσιάζονται στην ομαδική έκθεση «The Memory Palace» που φιλοξενείται στη Wilhelmina’s Art Gallery, επίσης στην Υδρα όπου ο ίδιος ζει μόνιμα. Κουβαλά όμως μαζί του μια διαδρομή που ξεκινά από το Μεξικό και φτάνει, μέσα από τη ζωγραφική και τον διαλογισμό, στο Αιγαίο. «Δεν σκέφτομαι τη ζωγραφική ως αποτέλεσμα, αλλά ως διαδικασία παρατήρησης. Οταν ζωγραφίζω, δεν προσπαθώ να πω κάτι, προσπαθώ να ακούσω». Με αυτά τα λόγια ξεκινά η κουβέντα μας και ο τόνος της παραμένει σταθερά εσωτερικός.



«Για μένα, η ζωγραφική καθοδηγείται από έναν στοχαστικό ρυθμό. Η αρχιτεκτονική, το χρώμα, η υφή, όλα είναι τρόποι να παρατηρείς τον κόσμο. Σπούδασα Iστορία της Tέχνης γιατί με ενδιέφερε πώς άλλοι άνθρωποι προσπάθησαν να δώσουν μορφή στην απορία και στην ομορφιά. Και ο διαλογισμός με φέρνει πίσω στο σώμα. Μου θυμίζει να είμαι παρών. Ολες αυτές οι πρακτικές ενώνονται σαν μια χειρονομία φροντίδας».



Γεννημένος το 1985 στο Μεξικό, ο Βέρα είναι ένας πολυσχιδής δημιουργός με ακαδημαϊκή και καλλιτεχνική διαδρομή που συνδυάζει τη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική, την ιστορία της τέχνης και τη διαλογιστική πρακτική. Εχει σπουδάσει στο Hunter College της Νέας Υόρκης (BA στην Ιστορία της Τέχνης με έμφαση στη σύγχρονη λατινοαμερικανική τέχνη) και ολοκλήρωσε MFA στη ζωγραφική και το σχέδιο στο UCLA. Οι εκθέσεις του έχουν ταξιδέψει από τη Ρώμη και τη Στοκχόλμη έως τη Σανγκάη και τη Σιγκαπούρη και τα έργα του φιλοξενούνται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ασία, στην Ευρώπη και την Αμερική, καθώς και σε δημόσια ιδρύματα όπως το X Museum στο Πεκίνο και το AMOCA στην Ουαλία.





Πρόσφατα παρουσίασε μια ατομική έκθεση και στο εμβληματικό Casa Gilardi του Λουίς Μπαραγάν στο Μεξικό. Η ιδιαίτερη ικανότητά του να ενσωματώνει την πνευματικότητα, την υλικότητα και την αρχιτεκτονική ποιότητα στο εικαστικό του λεξιλόγιο είναι αυτή που τον κάνει να ξεχωρίζει: «Η ζωγραφική είναι ο τρόπος μου να βρίσκομαι μέσα στον κόσμο, να αφουγκράζομαι όσα δεν λέγονται».





Ομως, πώς είναι να ζει και να δημιουργεί κανείς στην Υδρα; «Ο τόπος αυτός με έχει επηρεάσει βαθιά. Περπατάω καθημερινά από το Μανδράκι μέχρι το λιμάνι, παρατηρώ το φως, τις σκιές, τα χρώματα που αλλάζουν. Είναι σαν να κινείσαι μέσα σε μια αργή ταινία. Ο χρόνος εδώ είναι ευγενικός. Σαν να σου επιτρέπει να ακούσεις τον εαυτό σου». Οι σειρές του Recuerditos Cotidianos και Varieties of Presence αντλούν από αυτή τη συνθήκη. «Ζωγραφίζω ένα έργο κάθε μέρα. Σαν ημερολόγιο. Είναι ένας τρόπος για να κρατώ επαφή με τον χρόνο». Το θέμα της έκθεσης «The Memory Palace» συνδέεται βαθιά με τον τρόπο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται τη ζωγραφική: ως αποθήκευση εμπειριών, ως ενσώματη ανάκληση. «Οι πίνακές μου αποτυπώνουν εντυπώσεις, δεν αναπαριστούν. Οπως το μυαλό διατηρεί μνήμες σε χώρους, έτσι κι εγώ αφήνω τα χρώματα και τις υφές να αποκαλύψουν όσα δεν λέγονται». Η γκαλερί Wilhelmina’s, με θέα θάλασσα και βουνό, είναι ο ιδανικός συνομιλητής.





Πιστεύει ότι η τέχνη μπορεί να θεραπεύσει; «Ναι, αλλά όχι εντυπωσιακά. Η μεταμόρφωση δεν είναι θαύμα. Είναι επαναφορά. Οπως πίστευαν οι γεωμετρικοί αφηρημένοι καλλιτέχνες της Λατινικής Αμερικής, το σχήμα και ο ρυθμός επανατοποθετούν το νευρικό σύστημα. Δεν εξαφανίζουν τον πόνο, τον αποδέχονται. Η τέχνη μάς επιτρέπει να νιώσουμε. Αν ο θεατής σταθεί μπροστά σε έναν πίνακα και συνδεθεί, αυτό από μόνο του είναι ίαση». Ο Βέρα δεν ξεκινά έναν πίνακα με μια συγκεκριμένη ιδέα: «Ξεκινάω με μια αίσθηση, ένα βλέμμα, μια ανάσα. Η πρώτη χειρονομία είναι πάντα ο ορίζοντας. Είναι σαν να χαράζω ένα όριο που είναι ταυτόχρονα άνοιγμα». Αλλα στοιχεία -κύκλοι, φύλλα, ήλιοι- εμφανίζονται σχεδόν τελετουργικά, σαν απομεινάρια τοπίου και συναισθημάτων: «Είναι αναμνήσεις του τοπίου, αλλά και ίχνη της ίδιας της διαδικασίας. Κάθε στρώση χρώματος κρατά μια ανάσα, έναν παλμό».





Εκτός από ζωγράφος, γράφει και ποιήματα. «Δεν γράφω συστηματικά. Τα ποιήματά μου είναι όπως οι πινελιές - σύντομα, σαν αναπνοές. Γράφω συνήθως σε στιγμές ηρεμίας, συχνά ενώ ταξιδεύω. Είναι μικρά στιγμιότυπα, σαν χαϊκού, που αποτυπώνουν μια εσωτερική αίσθηση». Το μέλλον τον βρίσκει σε διάλογο με τις θαλασσογραφίες του ζωγράφου Ντιέγκο Ριβέρα σε επερχόμενη έκθεση στο Μεξικό και αργότερα σε ατομική παρουσίαση στη Νέα Υόρκη. «Θα είναι μια ευκαιρία να στοχαστώ τι σημαίνει τοπίο και χρόνος μέσα από διαφορετικές γενιές και βλέμματα». Και πιο μακροπρόθεσμα; «Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να διατηρήσω την αίσθηση του ρυθμού. Να μην τρέχω, να μη βιάζομαι. Η τέχνη, όπως και η ζωή, θέλει χώρο και σιωπή», λέει. Και για μια στιγμή δεν χρειάζεται να ειπωθεί τίποτε άλλο ◆