Ο αστυνόμος Καπετάνος, ο βουλευτής Γεραντάρης και τα …σκουπίδια

Στη σελίδα 355 του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος του Δημήτρη Σίμου Τοξικά Μάτια (εκδόσεις Bell)– μέρος μιας τριλογίας με το γενικό τίτλο Σκοτεινά Νερά με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Καπετάνο και πεδίο δράσης την Εύβοια μαθαίνουμε από τον ίδιο τον συγγραφέα τις πηγές της έμπνευσης του – ή μάλλον εκείνες τις πηγές έμπνευσης που θα ήθελε με πρωτοβουλία του να αποκαλύψει.

Το μυθιστόρημα «εμπνέεται μέρους του μύθου του από γεγονότα που πήραν μέρος στην γειτονική μας χώρα, την Ιταλία. Οι μύθοι βέβαια, κρύβουν την μαγεία του λάθους, του ψεύδους, όμως δυστυχώς η κατάσταση στα δάση και τα βουνά της Ιταλίας, διαψεύδει τον όρο του μύθου, αφού τα γεγονότα είναι αναμφισβήτητα και πέρα ως πέρας αληθινά-όπως θα διαπιστώσατε, η αποτύπωση τους είναι σκληρή και ισοπεδωτική.

Έμπνευση για την ιστορία αποτέλεσε λοιπόν η “Μαφία των σκουπιδιών’’ της Ιταλίας-και συγκεκριμένα η δράση της Μαφίας στην περιοχή της Σικελίας. Επί δεκαετίες η Ιταλική Μαφία είχε μετατρέψει σε παράνομο τοξικό σκουπιδότοπο την περιοχή βόρεια της Νάπολης. Οι μαρτυρίες απέδειξαν ότι η πολιτική ηγεσία είχε γνώση της κατάστασης και συχνά την ενίσχυε.

Δικαστικοί, τοπικοί άρχοντες, αστυνομία, γνώριζαν χωρίς ποτέ να αναλάβουν δράση -ακόμη και όταν ο αριθμός των θανάτων άρχισε να αυξάνεται. Η πεδιάδα στους πρόποδες του Βεζούβιου, έχει ονομαστεί την τελευταία δεκαετία ως “το τρίγωνο του θανάτου”ή “η γη της φωτιάς”. Το νερό στις συγκεκριμένες περιοχές έχει πάψει να χρησιμοποιείται ενώ ακόμα και οι γάτες πίνουν εμφιαλωμένο νερό.

Σύμφωνα με το Ιταλικό Ογκολογικό Ερευνητικό Ινστιτούτο της Νάπολης, τα κρούσματα καρκίνου είχαν αυξηθεί κατά 47% στους άντρες μέσα σε δυο δεκαετίες. Ο καρκίνος του πνεύμονα εμφανιζόταν ακόμη και σε μη καπνιστές, ενώ η περιοχή της Καμπάνιας κατέγραψε μεγάλα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας. Εξαιτίας της έκθεσης των κατοίκων σε υδράργυρο παρουσιάστηκαν φαινόμενα αυτισμού – κυρίως σε παιδιά.

H έρευνα μου πάνω σε δημοσιογραφικά άρθρα, τόσο σε Ελληνικές εφημερίδες (μέρος των οποίων χρησιμοποιείται και ως μέρος του κειμένου) , όσο και σε Ιταλικές σχετικά με τις περιοχές της “γης της φωτιάς’’, αποκαλύπτει τον θάνατο να αιωρείται σε κάθε ανάσα των κατοίκων των γύρω περιοχών. Συγκλονιστικό, είναι το βιβλίο του Κάρμινε Σκιαβόνε, όπου αποτέλεσε πηγή τεχνικών λεπτομερειών για μεγάλο μέρος έμπνευσης ( έστω και σε αρκετό βαθμό παραποιημένων) των δράσεων του βουλευτή Αριστείδη Γεραντάρη και του συστήματος κάλυψης μέσω της χρηματιστηριακής εταιρίας της Παρίση.

Επιπρόσθετα, ο τρόπος ανακάλυψη των “τόπων απόθεσης σκουπιδιών’’ και η σύνδεση τους με τις κολώνες της ΔΕΗ ως προς τις διακοπές ρεύματος, σχετίζεται με ιστορία ληστών στις αρχές δεκαετίας του 90 στα βουνά της Βόρειας Κρήτης.

Σύμφωνα με αναφορές αξιωματικών της Ελληνικής αστυνομίας, που υπηρετούσαν εκείνη την εποχή στο νησί, μια συμμορία ληστών είχε βρει καταφύγιο στα βουνά στα μέσα καλοκαιριού του 1993. Καθώς το βράδυ η θερμοκρασία έπεφτε, η συμμορία άναβε φωτιά με σκοπό να ζεσταθούν, συχνά με πολύ σύντομη διάρκεια και αδιαφορώντας για τον εντοπισμό τους από τους κατοίκους των γύρω χωριών. Δυο εστίες όμως, στις αρχές Σεπτεμβρίου, ξέφυγαν της προσοχής τους και ανέβασαν σε υψηλά επίπεδα την θερμοκρασία σε κοντινά καλώδια της ΔΕΗ, προκαλώντας βραχυκύκλωμα που διέκοψε το ρεύμα στα χωριά που ηλεκτροδοτούνταν από τους συγκεκριμένους ρευμο-διαβιβαστές. Οι αρχές κατάφεραν με αυτό τον τρόπο να τους εντοπίσουν και να αποκαλύψουν την διαδρομή μέσα στο λόφο.

Οι καταστάσεις και τα πρόσωπα στο παρόν έργο, στο νησί της Εύβοιας, είναι αποκλειστικά προϊόντα μυθοπλασίας. Η βόρεια Εύβοια είναι ο παράδεισος που ψάχνουμε και κάθε φορά θα αναζητάμε. Τα νερά της βρέχουν ζωές και καλοκαίρια με αλμύρα και όνειρα. Εύχομαι και αισιοδοξώ πως τα όνειρα μας θα συνεχίζουν να μένουν στα όρια του παραδείσου και όχι των φωτιών.

Το νέο μυθιστόρημα του Σίμου διαθέτει την πολυτέλεια των πολλών επιπέδων ανάγνωσης – δεν είναι μια σκέτη αστυνομική περιπέτεια με «τροπάρια για φονιάδες» αλλά και «σερίφηδες του γλυκού νερού». Π.χ δένει αφάνταστα με το διάχυτο κλίμα της τοπικής διαπλοκής που χαρακτήρισε την εκλογική αναμέτρηση στο Δήμο της Χαλκίδας. Βεβαίως, τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είναι πέρα για πέρα φανταστικά αλλά στις παρέες στο πεζόδρομο της Οδού Ερμού (δύο βήματα από το κανάλι του Ευρίπου) η πραγματικότητα και η φαντασία του συγγραφέα διαπλέκονται… Αλλά, μέχρι εδώ η αυθαίρετη προσωπική παρατήρηση για συσχετίσεις...

Ο Δημήτρης Σίμος αν και προτιμά ως πεδίο δράσης την Εύβοια ένα κατεξοχήν Μεσογειακό τόπο, εν τούτοις ο ίδιος έχει την μαστοριά ενός Σκανδιναβού ερευνητή που ξεκλειδώνει με διαφορετικό τρόπο τους κλειστούς σκοτεινούς κόσμους.

Κράτησα για το τέλος την αναφορά που βρήκα για το «Θείο Τραγί» - που παραπέμπει στον άρχοντα Γιάννη Σκαρίμπα.