Για ένα νυφικό... αδειανό

Ένας αυθεντικός, παλιός αργαλειός στέκεται ακούραστος στο κέντρο του αχανή χώρου Α στην Πειραιώς 260. Ο Αντώνης Βολανάκης για να συναρμολογήσει τα 101 κομμάτια του χρειάστηκε τη βοήθεια της γιαγιάς του και για να υλοποιήσει στο σύνολο της την έκθεση “The Holy Bachelorette in the Wedding Cave” τη βοήθεια δεκάδων επώνυμων και ανώνυμων γυναικών.



Η εικαστική εγκατάσταση που θα παρουσιάζεται μέχρι τις 31 Ιουλίου είναι σίγουρα η πιο ιδιαίτερη έκθεση του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών. Ο καλλιτέχνης δημιουργεί ένα δάσος από νυφικά και χειμάρρους λευκών υφασμάτων για να δείξει ότι το νυφικό είναι μια κοινωνική στολή που σηματοδοτεί μια σύμβαση. Μοναδικό για τη γυναίκα, καθώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο για τον άνδρα, λειτουργεί ως μνήμη μετάβασης από την αγνότητα στη μητρότητα. «Συμβολίζει τη στιγμή που μια κόρη ετοιμάζεται να γίνει μητέρα», λέει ο ίδιος. Με άλλα λόγια, το νυφικό αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο-φετίχ, ένα ένδυμα που θα εμφανίζει την εσωτερική του πλευρά αποκαλύπτοντας τον κόπο που καταβλήθηκε για την κατασκευή του, εξού και ο αργαλειός που υπενθυμίζει τη διαδικασία: ύφασμα–σχεδιασμός–ραφή–χειρωναξία.

Τα περίπου 50 νυφικά όμως που είναι κρεμασμένα ανάποδα από το ταβάνι, είναι μόνο το ένα κομμάτι της έκθεσης. Τα σώματα που απουσιάζουν από μέσα τους καλούνται να αντικαταστήσουν τα βίντεο που προβάλλονται σε όλον τον χώρο με γυναίκες όλων των ηλικιών. Αυτό το φόρεμα που είναι ποτισμένο με μνήμη, που κάθε γυναίκα έχει κάπως φανταστεί -ακόμα και με την απόρριψή του- ενώνει τα υφάσματα με τις επισκέπτριες, τις ερωτήσεις των γυναικών με τις απαντήσεις των γυναικών που βρίσκονται στον χώρο.

Οι γυναίκες σε πρώτο πλάνο, θέτουν ερωτήσεις που αφορούν άλλες γυναίκες και δηλώνουν με ξεκάθαρο τρόπο την άποψη του καλλιτέχνη. «Στην Ελλάδα πρέπει όλοι να αφουγκραστούμε, να καταλάβουμε και να ενδυναμώσουμε τη γυναικεία αφήγηση. Αυτό προσπαθώ κι εγώ. Ας ακούσουμε ξανά τη γνωστή Πηνελόπη, τη σύζυγο του Οδυσσέα. Πιστεύω ότι βαθιά μέσα της δεν επιθυμούσε να επιστρέψει ο άνδρας της», προσθέτει.

Η ερευνητική διαδικασία για την εγκατάσταση διέτρεξε πολλές Πηνελόπες και σχετίστηκε ιδιαιτέρως με την «Πηνελοπιάδα» της βραβευμένης Καναδής συγγραφέως Μάργκαρετ Άτγουντ, βιβλίο που παίρνει τον γνωστό μύθο της Πηνελόπης και τον μεταφέρει στο παρόν. Ο Αντώνης Βολανάκης συνάντησε την Άτγουντ στη Νέα Υόρκη, μίλησαν για το project κι από τότε βρίσκεται σε δημιουργικό διάλογο μαζί της για όλα τα θέματα που αφορούν στις γυναίκες.



Γι’ αυτό ακριβώς στις 21 Ιουλίου θα γίνει μία ανάγνωση της Πηνελοπιάδας: ένα απόσπασμα, όπως ακριβώς δούλεψαν το κείμενο η Μάρκαρετ Άτγουντ και ο Αντώνης Βολανάκης σε μια απρόσμενη χειμωνιάτικη συνάντηση στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης. Η ανάγνωση θα γίνει με τις: Ξανθή Γεωργίου, Τζωρτζίνα Κακουδάκη, Ευτυχία Κιουρτίδου, Ελένη Μποζά, Άννα Παγκάλου, Καλλιόπη Παναγιωτίδου και Δανάη Σιώζιου. Θα ακολουθήσει συζήτηση.

Τον σχεδιασμό των φωτισμών για την εγκατάσταση έχει αναλάβει ο διάσημος Γάλλος φωτιστής Ζεράλντ Καρλικώφ, ο οποίος φωτίζει μεταξύ άλλων το Λούβρο στο Άμπου Ντάμπι και το Φοντασιόν Καρτιέ στο Παρίσι, έχοντας ξεκινήσει την καριέρα του δίπλα στον Αντουάν Βιτέζ. Ο Αντώνης Βολανάκης μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Αθήνας και Νέας Υόρκης, όπου τα τελευταία χρόνια διδάσκει στο τμήμα «Τέχνη και Πολιτική» του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYU), στο οποίο ξεκίνησε το 2012 ως επισκέπτης καλλιτέχνης με υποτροφία Φουλμπράιτ.