Γιάννης Αντύπας

Ήταν απλά ένας ενδιάμεσος σταθμός. Θυμάμαι, όμως, πολύ καλά την επιστροφή στο Ελευθέριος Βενιζέλος, καθώς είχε μεσολαβήσει η «μετακόμιση». Στη… δική μας διαστημική πολιτεία, όπως είπαμε με συναδέλφους, κοιτάζοντας εντυπωσιασμένοι από ψηλά το νέο αεροδρόμιο.

Θυμάμαι και τα πρώτα δρομολόγια με το μετρό. Ήταν υπέροχο. Μύριζε καινούργιο. Τα δρομολόγια ήταν τακτικά. Υπήρχε τάξη. Πολιτισμός. Χαιρόσουν να μπεις και απολάμβανες το ύφος ικανοποίησης των επιβατών και των εργαζομένων. Ένιωθαν τότε όλοι αισιόδοξοι. Σημαντικοί. Όπως πρέπει να νιώθει ένας πολίτης σε ένα σύγχρονο κράτος.

Αυτή είναι η δουλειά της Πολιτείας. Να ανοίγει δρόμους, να προσθέτει δυνατότητες, να διευρύνει τον ορίζοντα και να οδηγεί τους πολίτες σε νέους προορισμούς. Όχι συνεχώς να τους μαλώνει, να τους δημιουργεί συναισθήματα ενοχής και να τους ζητά κάθε φορά περισσότερα για να τους δίνει λιγότερα. Τα επισημαίνω γιατί έχουμε ξεχάσει τα αυτονόητα.

Έχουμε εθιστεί στον παραλογισμό οι επόμενοι αντί να συνεχίζουν το έργο των προηγούμενων να το δαιμονοποιούν και να το απαξιώνουν. Ίσως γιατί δεν αντέχουν τη σύγκριση, ίσως γιατί θέλουν να κάνουν τα δικά τους. Έχουμε εθιστεί στο κυνήγι μαγισσών και στην εύκολη λύση να φταίνε πάντα οι άλλοι. Αρνούμενοι να δούμε τις δικές μας ευθύνες, αλλά και τα δικά μας επιτεύγματα.

Η Ελλάδα άλλαξε. Χάρη στην ένταξή της στην ΕΟΚ, τη συμμετοχή της στην ΟΝΕ. Με ορόσημο τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 η Ελλάδα έγινε μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Και όχι μόνο στην όψη. Όχι μόνο στις υποδομές. Αλλά και στην ουσία. Νέες διαδικασίες και καλές πρακτικές υιοθετήθηκαν. Νέα πρότυπα λειτουργίας, ελέγχου και αξιολόγησης.

Αλλά, ό, τι κάναμε όλοι μαζί, ό,τι πετύχαμε όλοι μαζί, στη συνέχεια αποφασίσαμε να το ξεχάσουμε. Φοβούμενοι την επιτυχία; Φοβούμενοι την ευτυχία; Μήπως είμαστε προληπτικοί και προτιμούμε να μην τραβάμε τα βλέμματα. Λουφάξαμε αναζητώντας τη βολική αγκαλιά της ψωροκώσταινας. Που δεν υπήρχε πλέον.

Η Ελλάδα άλλαξε και αυτό δεν αλλάζει. Όσο και να προσπαθούν κάποιοι να ενοχοποιήσουν τις συλλογικές μας επιτυχίες. Όσο και να προσπαθούν ορισμένοι να ενοχοποιήσουν την προσπάθεια και τους πρωταγωνιστές της. Η αλήθεια είναι ότι εκείνοι τα κατάφεραν. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έβαλε την Ελλάδα στην ΕΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου συνέλαβε την στρατηγική εισόδου στην ΟΝΕ και ο Κώστας Σημίτης την έκανε πράξη, την ολοκλήρωσε. Η Γιάννα Αγγελοπούλου διοργάνωσε αξέχαστους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει την τελετή έναρξης. Η ιστορία μας και ο πολιτισμός μας ταξίδεψε σε δισεκατομμύρια σπίτια σε ολόκληρη τη Γη. Πόσο κάνει αυτό; Πόσο κοστίζει; Δεν αξίζει ένα στέγαστρο Καλατράβα; Σε κάθε περίπτωση, το στέγαστρο Καλατράβα την έκανε τη δουλειά του κυρίες και κύριοι. Οι υπόλοιποι που παρέλαβαν αυτή την κληρονομιά την έκαναν; Μάλλον όχι. Χωρίς να έχουν όλοι την ίδια ευθύνη.

Περίπου 5 δις κόστισαν τα ολυμπιακά έργα -τα οποία έγιναν με επιλογή, προγραμματισμό και ευθύνη του Κράτους- και κάποιοι έχουν πείσει μέρος της κοινωνίας ότι εξαιτίας τους χρεοκόπησε η Ελλάδα. Χρωστάμε 350 δις ευρώ και μας φταίνε εκείνα τα 5! Παρότι σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας η Ελλάδα τα πήρε πίσω αυτά τα λεφτά με άμεσα κέρδη 5 δις από τους Αγώνες. Χωρίς να υπολογίζεται η εκτίναξη του τουρισμού που ξεκίνησε τότε. Χάρη στη διαφήμιση, την προβολή της χώρας μας, αλλά και τις δυνατότητες που δημιούργησαν οι νέες σύγχρονες υποδομές.

Όλοι έχουν μείνει με την αίσθηση των ακριβών αγώνων, ενώ ήταν οι δεύτεροι πιο οικονομικοί στην ιστορία της διοργάνωσης. Όλοι έχουν την αίσθηση σπατάλης στην οργανωτική επιτροπή, όταν από τα δύο δις του προϋπολογισμού της -χωρίς ούτε ένα ευρώ από τα δημόσια ταμεία- επέστρεψε στην κυβέρνηση Καραμανλή του νεότερου, που είχε εντωμεταξύ κερδίσει τις εκλογές, 130 εκ. ευρώ!

Σε κάθε περίπτωση, σκοπός του άρθρου δεν είναι να… φταίνε οι άλλοι. Αλλά να δούμε τι θα κάνουμε όλοι μαζί. Γιατί η κληρονομιά μας είναι εκεί. Μικρά και μεγάλα έργα που έγιναν, μικρά και μεγάλα επιτεύγματα που έχουν τοποθετήσει την Ελλάδα στην ομάδα των πιο επιτυχημένων κρατών. Είναι κρίμα κάποιοι να μας θέλουν συνεχώς με σκυμμένο το κεφάλι, λες και έχουμε σπάσει το βαζάκι με τη μαρμελάδα ή έχουμε ρίξει στο πάτωμα το μπολάκι με τους κουραμπιέδες.

Ας μεγαλώσουμε επιτέλους μέσα μας. Ας συμφιλιωθούμε με την οικογένειά μας, το παρελθόν μας, την πορεία μας, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μας. Με τον γείτονά μας, τον διπλανό μας, τον συνάδελφό μας, τον άλλον γενικά. Ο καθένας μας σαν άνθρωπος και όλοι μαζί σαν μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία, που φέρει μέσα της τις παραδόσεις του ελληνικού και ρωμαϊκού πολιτισμού, επιρροές από κάθε έθνος σε αυτή τη Γη, την αναγέννηση και τον διαφωτισμό.

Κανένα στέγαστρο δεν μπορεί να κρύψει τις αδυναμίες μας κυρίες και κύριοι. Κανένα στέγαστρο, όσο όμορφο και να είναι, δεν μπορεί να δείξει ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από αυτό που υπάρχει μέσα μας στην πραγματικότητα. Εμείς δίνουμε το περιεχόμενο. Εμείς είμαστε η εικόνα. Εμάς βλέπουν και εμάς γνωρίζουν όταν έρχονται στην πατρίδα μας. Εμείς είμαστε, δεν είμαστε οι άλλοι.

Το στέγαστρο είναι απλά η αφορμή. Μακάρι να είναι η αφορμή για μία νέα πορεία αυτογνωσίας, που θα μας επιτρέψει να βαδίσουμε όπως πρέπει τις επόμενες δεκαετίες. Γιατί ο κόσμος δεν έχει αλλάξει. Έχει κινδύνους και ευκαιρίες. Είναι στο χέρι μας να μειώσουμε το ρίσκο και να αυξήσουμε τα οφέλη. Δεν γίνεται αυτό, βέβαια, επιμένοντας να βλέπουμε το δέντρο και όχι το δάσος.