Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Είναι φανερό ότι ακόμα και αν τυπικά υπάρχει ένας βαθμός ελευθερίας για την κυβέρνηση, αυτό έχει να κάνει με κάποια ευχέρεια μεθόδων υλοποίησης των εκάστοτε στόχων αλλά όχι επιλογής των ίδιων των στόχων.
Η προωθούμενη νομοθεσία για την αντικατάσταση του νόμου Κατσέλη ξεκίνησε με διαρροές για ένα σχήμα που θα εξασφάλιζε την προστασία των δανειοληπτών, αλλά η τελευταία ολοένα περιορίζεται, με κόφτες και απαγορεύσεις τις οποίες ζήτησαν οι τράπεζες. Αφούοι τελευταίες ικανοποιήθηκαν και βρέθηκε ο κοινός τόπος με την κυβέρνηση, τις δικές της αντιρρήσεις εξέφρασε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία, ως επόπτης, αγωνιά για την προστασία των τραπεζών.

Μένει να δούμε τι προστασία θα παρέχει το τελικό σχήμα για τους δανειολήπτες, αλλά το δεδομένο είναι ότι εξασφαλίζεται η προστασία των τραπεζών, όπως φάνηκε άλλωστε και από την εκτίναξη των τιμών των μετοχών τους στο Χρηματιστήριο, αφού η αγορά αντελήφθη την ουσία: δίνεται το πράσινο φως για πλειστηριασμούς, με εξαίρεση μόνο των λίγων περιπτώσεων που θα περνάνε από τα κριτήρια-κόφτες, για ακίνητα τα οποία έτσι κι αλλιώς έχουν περιορισμένο εμπορικό ενδιαφέρον.

Επιπλέον, το κράτος θα στηρίξει για άλλη μία φορά τις τράπεζες παρέχοντας την εγγύησή του για τις πωλήσεις των κόκκινων δανείων υπό τη μορφή ομολόγων -εγγύηση που εξασφαλίζει καλύτερες τιμές πώλησης- ενώ θα πληρώνει και ένα μέρος της δόσης κάποιων στεγαστικών για να πρασινίσουν τα δάνεια και να μη ζημιωθούν οι τράπεζες.

Το οξύμωρο είναι ότι όλα γίνονται στο όνομα του «ηθικού κινδύνου» και της προστασίας των φορολογουμένων, ως να μην έχουν ήδη καεί μέχρι σήμερα άνω των 40 δισ. ευρώ δημοσίου χρήματος για τη διάσωση των τραπεζών.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η κυβέρνηση, την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενη, υιοθετεί και εκείνη τη ρητορική περί «ηθικού κινδύνου» για να δικαιολογήσει την υποχώρησή της σε σχέση με τις αρχικές επιδιώξεις της για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Ταυτόχρονα αφήνει να εννοηθεί ότι είναι διατεθειμένη να προχωρήσει και μονομερώς στη νομοθέτηση της -ούτως ή άλλως περιορισμένης- προστασίας, αφού η περαιτέρω υποχώρηση θα έχει μεγάλο πολιτικό κόστος εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ενώ φαίνεται ότι ποντάρει και σε απροθυμία των δανειστών να ανοίξουν ένα μέτωπο που θα διαψεύσει το αφήγημα του «ελληνικού success story» λίγες εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη ρύθμιση των 120 δόσεων για τις οφειλές στο Δημόσιο, η οποία είχε ατύπως προαναγγελθεί, αλλά καθυστερεί, αφού οι κυβερνώντες δεν θέλουν να ανοίξουν και δεύτερο μέτωπο με τους δανειστές.

Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό ότι ελάχιστα μπορεί να κάνει η κυβέρνηση χωρίς την έγκριση των δανειστών, καθώς το πρόβλημα δεν είναι μόνο αν θα λάβει ή όχι το 1 δισ. ευρώ που αναμένει αλλά ότι και μόνο η αρνητική κρίση τους είναι αρκετή για να προκαλέσει νέα κρίση.

Η αξιωματική αντιπολίτευση κατά καιρούς επισημαίνει με ικανοποίηση ότι τα όσα συμβαίνουν διαψεύδουν το αφήγημα της εξόδου από τα μνημόνια, αλλά δεν θα έπρεπε να είναι και τόσο ευχαριστημένη, ιδιαίτερα αν τελικά αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, όπως προβλέπει.

Αν η αντιπολίτευση γίνει κυβέρνηση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι θα μπορέσει να υλοποιήσει τις υποσχέσεις που δίνει και να αναστρέψει την οικονομική κατάσταση, δεδομένου του ασφυκτικού πλαισίου που έχουν επιβάλει λόγω του χρέους οι δανειστές για τις επόμενες δεκαετίες.