Αποδείξεις, πλαστικό χρήμα και αφορολόγητο: Τι αλλάζει από 1ης Ιουλίου

Μεγάλες ανατροπές κρύβει το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να καταθέσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες ή μέρες το υπουργείο Οικονομικών για το «πλαστικό χρήμα».

Μετά από αναβολές και παλινωδίες, το νέο καθεστώς σχεδιάζεται να ισχύσει στο β΄εξάμηνο του 2016, ξεκινώντας από την 1η Ιουλίου. Φέτος είναι μεταβατική χρονιά αλλά από 1.1.2017 η εφορία δεν θα αναγνωρίζει ουσιαστικά καμία δαπάνη, αν δεν έχει γίνει με πληρωμή μέσω τραπέζης ή κάρτας.
 
Ουσιαστικά όμως, όλοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δαπανούν τουλάχιστον το 10% του εισοδήματός τους μέσω καρτών. Για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο των 8.636 ευρώ, για παράδειγμα, θα απαιτείται να έχουν κάνει κάποιος δαπάνες 864 ευρώ με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, προκειμένου να μπορεί το δημόσιο να ελέγξει τη φοροδιαφυγή. Ειδικά για φέτος όμως, επειδή οι αλλαγές θα ισχύσουν στα μέσα της χρονιάς, θα γίνονται δεκτές και οι αποδείξεις για δαπάνες που έγιναν στο α΄εξάμηνο με μετρητά, εφόσον -σύμφωνα με πληροφορίες- αντιστοιχούν στο 50% το πολύ των δαπανών που θα δηλωθούν.
 
Από 1ης Ιανουαρίου του 2017 πάντως, σχεδόν τα πάντα θα πληρώνονται μέσω τραπέζης. Για τους ιδιώτες θα επιτρέπονται πληρωμές με μετρητά έως του ποσού των 500 ευρώ, αλλά για τις μεταξύ επαγγελματιών και επιχειρήσεων συναλλαγές, το όριο σχεδιάζεται να τεθεί στα 50 ή 70 ευρώ μόλις.
 

Τι αλλάζει για τα νοικοκυριά

Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο που είναι στην τελική φάση νομοθέτησης θα προβλέπει ότι:

 
- Από την 1η Ιανουαρίου 2017, όλες οι δαπάνες που δηλώνουν οι φορολογούμενοι για να εξασφαλίσουν το αφορολόγητο όριο ή να έχουν έκπτωση φόρου (π.χ. ιατρικά έξοδα) θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί με κάρτες ή τραπεζική συναλλαγή. Για το 2016 θα ισχύσει το υβριδικό μοντέλο 50% τουλάχιστον για δαπάνες με κάρτες ή μέσω τραπέζης και έως 50% το πολύ για δαπάνες με μετρητά.
 
-Το ύψος των αποδείξεων που απαιτείται για να κατοχυρώσει κάποιος το αφορολόγητο θα εξαρτάται από το δηλωθέν εισόδημα. Για άγαμους που θα έχουν μικρότερο εισόδημα από 8636 ευρώ, θα απαιτείται το 10%. Για όσους έχουν εισόδημα που ξεπερνά το αφορολόγητο όριο (πχ πολύτεκνοι με εισόδημα άνω των 9100 ευρώ) θα απαιτείται το 15% και το ποσοστό θα αυξάνεται όσο ανεβαίνει το εισόδημα. Όποιος δεν συγκεντρώσει το αναγκαίο ποσοστό, θα φορολογείται έστω και αν έχει πολύ χαμηλό εισόδημα (πχ αν κάποιος συγκεντρώσει 450 ευρώ αντί 500 που θα απαιτούνται για εισόδημα 5.000 ευρώ θα πληρώνει ένα «πρόστιμο» της τάξεως των 10 ευρώ).
 
-Στις δαπάνες θα προσμετρώνται όλες οι αποδείξεις, εκτός από τις πληρωμές σε ΔΕΚΟ. Δαπάνες για γιατρούς, φάρμακα, ενοίκια θα γίνονται υποχρεωτικά με τραπεζική κατάθεση ή μέσω χρεωστικής και  πιστωτικής κάρτας.
 
Για τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται με «πλαστικό χρήμα» οι φορολογούμενοι δεν χρειάζεται να κρατούν τις αποδείξεις στο σπίτι τους. Οι τράπεζες θα αποστέλλουν στη γενική γραμματεία δημοσίων εσόδων το σύνολο των δαπανών που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι μέσω χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών που είναι στο όνομά τους.
 
Στις σκέψεις του υπουργείου Οικονομικών είναι να δοθούν και πρόσθετα κίνητρα, με τη μορφή κληρώσεων δώρων, μετρητών, εκπτώσεων φόρου ή ακόμη και ακινήτων του Δημοσίου. Ακόμα και αν δεν εφαρμοστεί άμεσα για τα φετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν το 2017, αναμένεται να νομοθετηθεί η σχετική δυνατότητα.
 

Επιχειρήσεις

 
Πέραν των κινήτρων, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές θα θεσπιστεί και απαγόρευση σε συναλλαγές πολιτών με καταστήματα λιανικής για αγορές άνω των 500 ευρώ με μετρητά.

Αντίστοιχα, από την 1η Ιουλίου, όλες οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων που υπερβαίνουν τα 50 ευρώ θα γίνονται μέσω τραπεζικού συστήματος (κάρτες, e-banking, τραπεζική συναλλαγή). Επίσης όλοι οι επιτηδευματίες που κάνουν από φέτος έναρξη εργασιών, θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν τα μηχανάκια POS.