Στην κόψη του ξυραφιού το μέλλον των Σκοπίων: Οι εκλογές το επικρατέστερο σενάριο

Λίγους μήνες νωρίτερα, ο Ζόραν Ζάεφ διαβεβαίωνε υψηλόβαθμους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι η υλοποίηση της συμφωνίας των Πρεσπών θα ήταν μία εύκολη υπόθεση. «Walk in the park» (βόλτα στο πάρκο), τους είχε πει, γελώντας. Την ίδια πάνω κάτω άποψη είχε και το Βερολίνο, πιστεύοντας ότι η πολιτική βούληση του Ζόραν Ζάεφ και η απαραίτητη πίεση που ασκείτο στην αντιπολίτευση θα αρκούσε για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Τα πράγματα, όμως, αποδείχθηκαν πολύ πιο δύσκολα και ο δρόμος του Σκοπιανού πρωθυπουργού δύσβατος.

Παρήγορο γι’ αυτόν είναι ότι εκτός από σύσσωμη τη Δύση έχει σύμμαχο και τον Αλέξη Τσίπρα, με τον οποίο είναι «σε διαρκή επικοινωνία», όπως αποκάλυψε ο ίδιος. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ούτε ο Έλληνας πρωθυπουργός μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα. Τα Σκόπια βρίσκονται σε αχαρτογράφητα νερά μετά το δημοψήφισμα. Η συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι η μόνη που μοιάζει μετέωρη, καθώς ακόμα και η πολιτική σταθερότητα της χώρας μόνο δεδομένη δεν θα έπρεπε να θεωρείται.

Η ηχηρή παρέμβαση του δυτικού παράγοντα και η ανοικτή σύγκρουση με την Μόσχα έχουν λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά. Ξύπνησαν, μάλιστα, κάποια εθνικά αντανακλαστικά, που περισσότερο δυσκόλεψαν παρά ευνόησαν τον Ζόραν Ζάεφ. Από τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις μέχρι την Κομισιόν και το Βερολίνο, οι ιθύνοντες της Δύσης έσπευσαν να χαιρετίσουν την επικράτηση του «Ναι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής, παραβλέποντας την εκκωφαντική αποχή. Παρά τη διεθνή στήριξη, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος με δύσκολες καταστάσεις στο εσωτερικό της χώρας. Για την ακρίβεια εμφανίζεται παγιδευμένος σε μία εκλογική δίνη.

Μέσα στην εβδομάδα που μόλις ξεκίνησε θα έχει διαφανεί αν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ θα είναι σε θέση να βρει τους βουλευτές που του λείπουν για να συμπληρώσει το μαγικό αριθμό των 80, όσους δηλαδή απαιτούνται για την αλλαγή του Συντάγματος στα σημεία που προβλέπει η συμφωνία των Πρεσπών. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος, αλλά το μέγεθος της αποχής δυσκολεύει την προσπάθεια του Ζόραν Ζάεφ και των δυτικών που είναι πίσω του.

Ο ίδιος έθεσε τελεσίγραφο στο VMRO-DPMNE να συμφωνήσει έως τις 10 Οκτωβρίου στην προώθηση της συνταγματικής αναθεώρησης. Η απάντηση από την αξιωματική αντιπολίτευση του έχει ήδη δοθεί και δεν αναμένεται να αλλάξει στις επόμενες μέρες. Κατά συνέπεια, το ερώτημα είναι πια εάν θα βρει πρόθυμους από αυτό τον χώρο. Εάν όχι, η διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών στα τέλη Νοεμβρίου γίνεται μονόδρομος, με βάση τις δικές του δηλώσεις.

Ο αρχηγός του VMRO-DPMNE κατέθεσε χθες νέα πρόταση, κατά τη διάρκεια έκτακτης συνέντευξης Τύπου. Κάλεσε τον πρωθυπουργό να αποκηρύξει την συμφωνία των Πρεσπών, να προκηρύξει πρόωρες εκλογές και μετά να αρχίσουν συνομιλίες για τον ορισμό νέου γενικού εισαγγελέα. Όπως είναι, «η λύση αυτή είναι καταστροφική. Τώρα όλοι γνωρίζουν ότι η συμφωνία είναι νεκρή. Η προώθηση της συμφωνίας χωρίς συναίνεση είναι μία υπόσχεση να ολοκληρωθεί κάτι το οποίο δεν μπορεί να συμβεί ούτε με την χειραγώγηση της διεθνούς κοινότητας. Παρά τις πιέσεις, τους εκβιασμούς και τις νοθείες στην κάλπη, η κυβέρνηση απέτυχε να κινητοποιήσει τους πολίτες. Ο Ζάεφ δεν διαθέτει καμία νομιμότητα κι αξιοπιστία».

Στο ήδη τεταμένο κλίμα έρχεται να προστεθούν και οι δικαστικές περιπέτειες του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι. Το Εφετείο των Σκοπίων επικύρωσε πριν από λίγες ημέρες την πρωτόδικη απόφαση φυλάκισης δύο ετών εις βάρος του. Οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί του εμφανίζονται εξοργισμένοι.

Όπως και να έχει, παρά τη διάθεση του Ζόραν Ζάεφ και τα ευχολόγια των υποστηρικτών της συμφωνίας εδώ και εκεί, φαίνεται πως οι εκλογές γίνονται το επικρατέστερο σενάριο. Θα κρίνουν, μάλιστα, όχι μόνο την τύχη της συμφωνίας των Πρεσπών, αλλά και την πολιτική επιβίωση του Σκοπιανού πρωθυπουργού. Και εάν προχωρήσουμε παραπέρα, θα κρίνουν και γεωπολιτικές ισορροπίες στα Βαλκάνια.