Φώφη Ακριθάκη: Οι «φελινικές» νύχτες στο εμβληματικό εστιατόριο «Fofi’s» του Βερολίνου

Φώφη Ακριθάκη: Οι «φελινικές» νύχτες στο εμβληματικό εστιατόριο «Fofi’s» του Βερολίνου

Το εστιατόριο που δημιούργησε η Φώφη Ακριθάκη το 1976 επί σχεδόν δύο δεκαετίες αποτέλεσε σημείο συνάντησης της ευρωπαϊκής διανόησης και της τέχνης

Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
akrithakis_2
Το εστιατόριο «Fofi’s» στο άλλοτε Δυτικό Βερολίνο και οι «φελινικές» νύχτες του έχουν αποτυπωθεί στις σελίδες των «New York Times» και του ιταλικού περιοδικού «Panorama». Το γερμανικό «Spiegel» σε άρθρο του 1989 ισχυρίστηκε ότι στα τραπέζια του «Fofi’s» και ανάμεσα στα χειροποίητα ντολμαδάκια καταστρώθηκε η πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Μέχρι και ο συγγραφέας κατασκοπευτικών βιβλίων Τζον Λε Καρέ αναφέρεται σ’ ένα από τα βιβλία του στο εμβληματικό εστιατόριο που δημιούργησε η Φώφη Ακριθάκη το 1976 και επί σχεδόν δύο δεκαετίες αποτέλεσε σημείο συνάντησης της ευρωπαϊκής διανόησης και της τέχνης με πινελιές πολιτικής, Χόλιγουντ και μόδας.

Το στέκι αυτό που άφησε τη δική του σφραγίδα στις δεκαετίες του 1970, του 1980 και του 1990, αλλά και η ιστορία που το συνοδεύει ξαναγενιέται, αυτή τη φορά στο Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Κουμπάρη. Το εστιατόριο του μουσείου άνοιξε ξανά, έχοντας συνεργαστεί αυτή τη φορά με το Αρχείο Ακριθάκη για να επαναφέρει την ατμόσφαιρα που προσέλκυσε σημαίνουσες προσωπικότητες από κάθε γωνιά του κόσμου.

Το πρώην Δυτικό Βερολίνο, πριν από την πτώση του Τείχους, συγκαταλεγόταν μαζί με τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο στις πόλεις που δεν κοιμούνταν ποτέ. Ηταν ο καθρέφτης του Δυτικού Κόσμου, με την Ομοσπονδιακή Γερμανία να μην τσιγκουνεύεται σε ό,τι είχε να κάνει με την ευημερία των κατοίκων της. Τα νέα ζευγάρια που παντρεύονταν έπαιρναν άτοκα δάνεια, η φορολογία ήταν χαμηλότερη, καινοτόμες επιχειρήσεις ξεφύτρωναν λόγω των πλούσιων επιδοτήσεων και το κοινωνικό κράτος ήταν πιο ανεπτυγμένο από οπουδήποτε αλλού. Μαγευτικό, φωτεινό, πολύχρωμο και μοντέρνο, το Δυτικό Βερολίνο διέθετε μία εντυπωσιακή καλλιτεχνική και μουσική σκηνή, η οποία είχε εμπνεύσει καλλιτέχνες, όπως ο Ντέιβιντ Μπόουι και ο Ιγκι Ποπ.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ακόμα και σήμερα θεωρείται πρόδρομος της τέκνο μουσικής. Η κινηματογραφική παραγωγή επίσης ανθούσε και όλη η πληθώρα καλλιτεχνών, τουριστών και εναλλακτικού πλήθους τα βράδια γέμιζε τις σάλες εστιατορίων και μπαρ που συναγωνίζονταν το ένα το άλλο. Μέσα στη νυχτερινή εκείνη ψυχαγωγική μυσταγωγία δέσποζε το εστιατόριο της Φώφης Ακριθάκη. Στεγασμένο στον αριθμό 70 της Fasanenstrasse, εκεί όπου βρίσκεται και η χρηματιστηριακή αγορά σ’ ένα επιβλητικό και υπερσύγχρονο οικοδόμημα, σχεδιασμένο από τον διάσημο Αγγλο αρχιτέκτονα Νίκολας Γκρίμσοου.
537363
Κλείσιμο

Η επίσημη ονομασία του «Εστιατόριον» είχε επισκιαστεί από το παρατσούκλι με το οποίο έγινε γνωστό, το «Fofi’s», εμπνευσμένο από τη γοητευτική και πληθωρική ιδιοκτήτριά του. Και να σκεφτεί κανείς ότι έτσι είχαν αρχικά σκεφτεί να το ονομάσουν, αλλάζοντας γνώμη τελευταία στιγμή, ώστε να μην είναι τόσο προσωπικό. Η Φώφη, όμως, αποδείχθηκε το μεγαλύτερο άσετ της επιχείρησης. Η αύρα, το στυλ και η προσωπικότητά της επισκίασαν τα πάντα. Τριγυρνούσε κάθε βράδυ ως τέλεια Ελληνίδα και συνάμα απόλυτη κοσμοπολίτισσα οικοδέσποινα. Σαν μαέστρος έμοιαζε να διευθύνει το ανομοιογενές πλήθος, την αλλόκοτη και συνάμα γοητευτική αυτή ανθρωπογεωγραφία, πιάνοντας κουβέντα με την αφρόκρεμα του παγκόσμιου καλλιτεχνικού και πνευματικού κόσμου, μέχρι τον άφραγκο φοιτητή Φιλοσοφίας.

Είχε μαγέψει τον Αλαν Μπέιτς, ο οποίος τότε γύριζε ταινία εκεί. Η σημαντική καλλιτέχνιδα και εικαστικός Ρεμπέκα Χορν ανήκε στη μόνιμη πελατεία, έχοντας το δικό της τραπέζι. Το ίδιο και ο ηθοποιός Ούντο Ζάμελ και ο Ελβετός σκηνοθέτης θεάτρου Λικ Μποντί. Τακτικός θαμώνας και ο Αντι Γουόρχολ, ο οποίος είχε φιλοτεχνήσει και ένα μενού. Ο Μπράιαν ντε Πάλμα είχε απολαύσει πολλάκις χαλαρά βράδια εκεί, ενώ ο Χένρι Μίλερ και ο Ρόμπερτ ντε Νίρο είχαν πιει τα ποτά τους και είχαν βυθιστεί σε υπαρξιακές συζητήσεις, αλλά και αφεθεί στο ανέμελο περιβάλλον του χώρου.

Ο Φράνσις Μπέικον έπινε με τις ώρες, καθισμένος μόνος σε ένα τραπέζι. Εμενε επί έναν μήνα στην πόλη. Φεύγοντας της χάρισε και ένα έργο του. Ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, που θα ερχόταν στο Βερολίνο για τα γυρίσματα μιας ταινίας, έστειλε προσωπικό μήνυμα στη Φώφη Ακριθάκη: «Σε παρακαλώ, αγαπητή μου, κράτησέ μου εκείνο το τραπέζι για τον επόμενο μήνα».

Μία βραδιά συνέφαγαν η Τζούλι Κρίστι, ο Μάικλ Ντάγκλας, ο Ρόμπερτ Μίτσαμ και ο Μόργκαν Φρίμαν. Φίλοι της Φώφης έγιναν στην πορεία ο Ρίτσαρντ Μπάρτον, ο Ομάρ Σαρίφ, ο Τομ Χανκς, ο Ελτον Τζον, ο Ρομπέρτο Μπενίνι και πολλοί ακόμα. Δεν έλειπαν και οι Ελληνες, όπως ο Ιόλας που ήταν αδυναμία της ιδιοκτήτριας, η Μελίνα Μερκούρη, ο Διονύσης Φωτόπουλος, ο Λευτέρης Βογιατζής και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Από το μαγαζί πέρασαν και τα σούπερ μόντελ της εποχής εκείνης, από την Κλόντια Σίφερ μέχρι την Ιμάν. Επί δύο δεκαετίες, το «Fofi’s» διατήρησε τα σκήπτρα ενός εκ των πλέον εμβληματικών μαγαζιών του Βερολίνου: ελιτίστικο και οικείο. Κυριλέ και παρεΐστικο. Κλασάτο και κουλτουριάρικο. Δεν είχε πόρτα. Είχε, όμως, μία σχεδόν μαγική ικανότητα να προσελκύει εκλεκτές παρέες και να απωθεί τους παρείσακτους.
14124392_10154451212458630_4191543656444272796_o
14124535_1119021288147752_5586123499674603608_o

Ηταν η προσωπικότητα της Φώφης Ακριθάκη, αλλά και η παρουσία του Αλεξ Ακριθάκη, ο οποίος παρουσίαζε εκθέσεις με μεγάλη ανταπόκριση στο βερολινέζικο κοινό. Η παρουσία του συνέβαλε στη μοναδικότητα του μέρους εκείνου, με έναν γνωστό θαμώνα να λέει κάποια χρόνια νωρίτερα ότι ο διάσημος εικαστικός «δεν έχανε ευκαιρία για να καταργήσει τους κανόνες της αστικής ευπρέπειας που άρμοζαν σε αυτό το κοσμοπολίτικο εστιατόριο».

Ηταν εκείνος που είχε επιμεληθεί τη διακόσμησή του με εκκεντρικά φωτιστικά, γκριζοπράσινους τόνους και έργα τέχνης στους τοίχους. Η δημιουργική του τρέλα, αν και ενθουσίαζε τους Γερμανούς, έβγαζε κατά καιρούς από τα ρούχα της την Φώφη, η οποία τον είχε ουκ ολίγες φορές κυνηγήσει με το τακούνι. «Εβγαζα το τακούνι. Οταν έβλεπα ότι ετοίμαζε κάτι. Εβγαζα τη γόβα και ορμούσα πάνω του και στον φίλο του τον Χαρίση και τους χτυπούσα με το τακούνι», είχε διηγηθεί γελώντας.

Το εστιατόριο της οικογένειας Ακριθάκη λειτούργησε σαν σανίδα σωτηρίας σε μια εποχή γεμάτη λάμψη, αντιφάσεις και ιδεολογικές εντάσεις. Στάθηκε σταθερό, όπως ένας καλός φίλος, παρέχοντας μία ζεστή αγκαλιά, ένα γευστικό πιάτο, ένα καλό ποτό, «τυλιγμένα» όλα σε μία όαση τέχνης σε κάθε γωνιά, σε κάθε τοίχο, σε κάθε λεπτομέρεια. Δεν ήταν, άλλωστε, μυστικό ότι ανερχόμενοι ζωγράφοι αντιμετώπιζαν το μαγαζί σαν εικαστικό ναό, βγάζοντας ακόμα καβαλέτο και πινέλα κατά τη διάρκεια του δείπνου.

Οταν κάποιος από αυτούς δεν είχε χρήματα, η Φώφη τον κερνούσε, λατρεύοντας τη μποέμικη διάθεση που κουβαλούσε το πλήθος αυτό. Ελληνες μετανάστες, φοιτητές χτυπούσαν διαρκώς την πόρτα της, ζητώντας δουλειά. Η Φώφη είχε μετατραπεί σε άτυπη προστάτιδα κάθε νεοφερμένου στην πόλη. Το μαγαζί έφτασε να λάβει μυθικές διαστάσεις. Εγινε συνώνυμο με την ιδιαίτερα εναλλακτική αύρα μιας πόλης που βίωνε τεκτονικές αλλαγές. Εκλεισε οριστικά τον Ιούλιο του 1995.

Η Φώφη γεννήθηκε στο Κάιρο. Μετακόμισε στην Αθήνα, εργάστηκε ως ιδιαιτέρα του Γουλανδρή και έζησε στο Λονδίνο για πέντε χρόνια, αλλά και στο Πακισταν. Ο Αλέξης Ακριθάκης γεννήθηκε στην Αθήνα από μία εύπορη οικογένεια της εποχής, που ήταν εγκατεστημένη στο Κολωνάκι. Ο ίδιος έδειξε από νωρίς την αντισυμβατική του φύση. Είχε αποβληθεί σχεδόν από κάθε σχολείο που είχε φοιτήσει. Η καλλιτεχνική του φύση δεν άργησε να φανεί. Σχεδίαζε στο ιστορικό καφενείο «Βυζάντιο», καταβροχθίζοντας λογοτεχνία και ποίηση.

Οι δυο τους γνωρίστηκαν στο Κολωνάκι, αλλά ο έρωτάς τους φούντωσε στην Αίγινα. Παντρεύτηκαν και έφυγαν για το Βερολίνο, με την υποτροφία που είχε πάρει ο Ακριθάκης. Σε μία σπάνια συνέντευξή της η Φώφη θυμόταν τις συναρπαστικές εκείνες εποχές. «Ημασταν όλη μέρα στους δρόμους και διαδηλώναμε. Ημασταν όλοι ένα. Εκείνη την εποχή δεν μπορούσες παρά να είσαι αυτό».
akrithakis_tsiki_tsiki_l_11zon

Είχαν διάφορους φίλους, μεταξύ αυτών μία παρέα Αυστριακών που τους είχαν διώξει από τη χώρα επειδή είχαν ουρήσει την αυστριακή σημαία. Η Φώφη άνοιξε ένα μικρό μπαράκι, το «Exil». Ακολούθησε το «Fofi’s». «Ηταν hit από την αρχή. Ενα ολόλευκο μαγαζί, ασυνήθιστο τότε για το Βερολίνο. Ημουν περισσότερο οικοδέσποινα παρά εστιατόρισσα. Ηταν το πιο γλεντζέδικο κομμάτι της ζωής μου. Το καλύτερο. Και το πιο δημιουργικό. Εμεινα εκεί 20 χρόνια».

Πριν από τον θάνατό της, η Φώφη Ακριθάκη είχε παραδεχτεί ότι το κλείσιμο του μαγαζιού της ήταν μία πικρή ιστορία. Ειδικά μετά το τεράστιο πάρτυ που δόθηκε, ως φόρος τιμής σε αυτές τις δύο δεκαετίες. Δεν έλειψε κανείς. Δήλωνε βέβαιη ότι αν λειτουργούσε ακόμα σήμερα θα παρέμενε δημοφιλές, καθώς πού αλλού μπαίνει ο θαμώνας να αναζητά την ιδιοκτήτρια με το μικρό της όνομα... Ετσι, έμπαιναν οι πελάτες στο μαγαζί, ρωτώντας τους σερβιτόρους «πού είναι η Φώφη;».

Μπορεί η Φώφη να μην υπάρχει πια, ούτε και το εστιατόριο που δημιούργησε, αλλά η κόρη της Χλόη Ακριθάκη έχει φροντίσει ώστε το πνεύμα και των δύο γονιών της να παραμείνει ζωντανό. Αυτή είναι, άλλωστε, που έκανε και την εγκατάσταση μαζί με τον Αλέξιο Παπαζαχαρία στο νέο εστιατόριο του Μουσείου Μπενάκη. Εκεί όπου μπορεί κανείς μέσω των 75 εκθεμάτων να ταξιδέψει στον χρόνο με συνδαιτυμόνες τους αβαν γκαρντ καλλιτέχνες του Βερολίνου, τον Κολ, τον Γκένσερ, τον Χόλμπρουκ, τον αρχηγό της Μοσάντ, τον Γουόρχολ, τον Μπέικον και μία ανθρωπογεωγραφία που ξεπερνάει κάθε φαντασία. Ισως αν κλείσει και τα μάτια του να μπορέσει να ακούσει και τον ήχο της μηχανής του Αλέξη Ακριθάκη, με την οποία συνήθιζε να μπουκάρει μέσα στο μαγαζί ή τις παρέες να τα σπάνε όλα και να ζωγραφίζουν μετά τα τραπεζομάντιλα. Μη σας μπουν, όμως, τέτοιες ιδέες...
Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

BEST OF NETWORK

Δείτε Επίσης