Ανδρέας Λαγός: Μάγειρας όπως... μάγος

Αν το φαγητό είναι μνήμη, τότε ο Ανδρέας Λαγός σε ταξιδεύει σε χρόνια όπου η αγνότητα κυριαρχούσε τόσο σε αισθήματα όσο και σε πρώτες ύλες στην κουζίνα της μαμάς.

Δεν μου έχει ξανατύχει σε συνέντευξη να πεινάσω. Να πεινάσω πολύ και να λαχταρίσω ένα πιάτο τηγανητές πατάτες με αυγά μάτια, όπως ακριβώς το πιάτο που μου περιέγραφε κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας. Είναι απίστευτο πώς ένας άνθρωπος με τον οποίο μιλάς στο τηλέφωνο -δεν τον βλέπεις καν από κοντά- μπορεί να σου μεταφέρει μέσω της αφήγησης αλλά και του χρωματισμού της φωνής του μυρωδιές μεθυστικές και γεύσεις μοναδικές.

Στην τέταρτη δεκαετία της ζωής του δηλώνει ευτυχής γιατί πραγματοποίησε τα όνειρά του, γιατί περιβάλλεται από έναν ανθρώπινο κλοιό αγάπης και γιατί μπορεί ακόμη να σχεδιάζει, να ονειρεύεται και να πραγματοποιεί. Αυτοπροσδιορίζεται ως μάγειρας και όχι ως σεφ γιατί, όπως λέει, η λέξη «μάγειρας» εμπεριέχει τη λέξη «μαγεία», ενώ το νέο του project«tagαθόν» είναι μια ωδή στην ελληνική φύση και τα μοναδικά της προϊόντα.

«Σύμφωνα με τον Επίκουρο, που έζησε ένα διάστημα της ζωής του στη Σάμο απ’ όπου κατάγομαι, “tagαθόν” σημαίνει το αγαθό και δεν είναι τίποτε άλλο από την ουσιαστική ευδαιμονία και ηδονή που προέρχονται από όσα μας χαρίζει απλόχερα η φύση. Είναι τα αγαθά εκείνα τα οποία μπορείς να τα συσχετίσεις με τους ανθρώπους, με την αγάπη, με όλα όσα χαρίζουν στον άνθρωπο την ευτυχία», εξηγεί καθώς μου περιγράφει το πώς ξεκίνησε η ιδέα του να μαζέψει τα καλύτερα ελληνικά προϊόντα σε ένα κουτί και να τα στέλνει ανά τον κόσμο.

Να συστήσει σε όλους τον πλούτο της ελληνικής φύσης. «Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια και έχω μεγαλώσει στο χώμα και στη φύση. Ασχολούμαι εδώ και 20 χρόνια με τα ελληνικά προϊόντα, έχω ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα, έχω γνωρίσει τους καλύτερους Ελληνες παραγωγούς, έχω μαγειρέψει σε φεστιβάλ και έχω μιλήσει παντού για τα ελληνικά προϊόντα. Ετσι αποφάσισα να δημιουργήσω το e-shop του tagathon.gr, όπου θα διατίθενται τα προϊόντα που θα φέρουν πιστοποίηση: tagathon anthologized by Andreas Lagos. Αυτή τη στιγμή έχουμε μαζέψει περίπου 200 προϊόντα και στο e-shop θα υπάρχουν θεματικά κουτιά. Δεν θα αγοράζεις ένα μεμονωμένο προϊόν, αλλά ένα συγκεκριμένο κουτί με προϊόντα που επέλεξα εγώ. Οπως ακριβώς δηλαδή κάνω σε ένα εστιατόριό μου όταν ετοιμάζω το μενού και μαγειρεύω την πρώτη ύλη, έτσι και τώρα επιλέγω εποχιακή πρώτη ύλη και τη βάζω μέσα σε κουτιά». Τα προϊόντα tagathon θα διατίθενται στην Ελλάδα και αργότερα σε Κύπρο, Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, σκανδιναβικές χώρες και Ρωσία.

Του ζητώ να θυμηθεί την πρώτη στιγμή εκεί στους Βουρλιώτες Σάμου που είπε ότι αυτό που θέλει να κάνει στη ζωή του είναι να μαγειρεύει: «Από τα έξι μου ουσιαστικά με θυμάμαι να είμαι στην κουζίνα και να βοηθώ τη μαμά μου ή να μαγειρεύω. Ηταν κάτι που ήρθε φυσικά. Επειδή οι γονείς μου ήταν συνέχεια στα χωράφια, η μαμά μάς άφηνε φαγητό κι εγώ έπρεπε να το ζεσταίνω για να φάμε. Κάπως έτσι ξεκίνησα τα πειράματά μου στην κουζίνα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ημέρα που η κουζίνα μας απέκτησε φούρνο. Αυτό φάνταζε απίστευτα συναρπαστικό στα παιδικά μου μάτια. Θυμάμαι ότι η μαμά για να τον εγκαινιάσει θέλησε να φτιάξει κέικ βανίλιας με σοκολάτα. Μου φάνηκε τόσο μαγικό που αυτό το πράγμα μέσα στον φούρνο φούσκωνε μόνο του και μοσχοβολούσε όλο το σπίτι! Νομίζω αυτή ήταν η εικόνα που με καθόρισε και ασχολήθηκα μετέπειτα με τη μαγειρική.

Εχω την τύχη και την ευλογία να ανήκω σε μια οικογένεια που στήριξε αυτή μου την επιλογή παρόλο που μιλάμε για 33 χρόνια πίσω. Με στήριξαν και μπόρεσαν να με στείλουν σε Ελλάδα και εξωτερικό να σπουδάσω. Οι πρώτες μνήμες φαγητού, λοιπόν, είναι αυτό το κέικ και η ομελέτα με πατάτες που έφτιαχνε ο πατέρας μου - δικής μας παραγωγής. Απίστευτη γεύση και μυρωδιά. Είμαστε οινοπαραγωγική οικογένεια κι εγώ μεγαλώνοντας μαγείρευα στους εργάτες και τους πήγαινα φαγητό στα κτήματα. Από τότε με μάγευε η πρώτη ύλη. Η μυρωδιά του μούστου, του πελτέ, η μυρωδιά από το χώμα. Για μένα, λοιπόν, ήταν αυτονόητο ότι αυτό τον δρόμο θα ακολουθούσα».

Οση ώρα μιλάει θυμάμαι τη γιαγιά μου που όταν ήθελε να πει πόσο ωραίο λόγο έχει κάποιος έλεγε: «Μιλάει πολύ νόστιμα». Ετσι είναι και ο λόγος του Ανδρέα Λαγού, ειδικά όταν σου μιλά για κουζίνες, γεύσεις και προϊόντα της γης. Υπήρξε άραγε κάποια γεύση ή ένα συγκεκριμένο πιάτο που τον έκανε να θελήσει να μάθει περισσότερα για την ιστορία και τον πολιτισμό μιας συγκεκριμένης κουζίνας στον κόσμο; «Λατρεύω την ιταλική κουζίνα και θεωρώ πως μαζί με την ελληνική είναι δύο κουζίνες που στηρίζονται στη μοναδικότητα των προϊόντων τους, στην πρώτη ύλη. Ειδικά όμως η ελληνική κουζίνα είναι ένα κράμα διαφορετικών πολιτισμών, γεύσεων και τάσεων αν σκεφτείς πόσες επιρροές έχουν στα νησιά του Ιονίου από την Ιταλία, στη Σάμο από τη Μικρά Ασία... Κουζίνα-πρόκληση για μένα είναι η ταϊλανδέζικη με τα φίνα αρωματικά της, τον κουρκουμά, το τζίντζερ, τα φύλλα λάιμ, αλλά επίσης πιστεύω ότι μια μοναδικά περίπλοκη και πολυπολιτισμική κουζίνα στον κόσμο είναι η περουβιανή. Εχει τη μεγαλύτερη ποικιλία σε βολβούς και πατάτες και ας μη συζητήσουμε για λαχανικά».

Εχει ταξιδέψει πολύ: «Αυτό είναι μια ευλογία που μου έχει προσφέρει η δουλειά μου, γι’ αυτό και θεωρώ τον εαυτό μου νομά της κουζίνας και της μαγειρικής. Εχω μαγειρέψει σε εστιατόρια στο Μαϊάμι, στη Νέα Υόρκη, στη Νότια Γαλλία, στον Καναδά, στην Κύπρο και άλλα μέρη. Θυμάμαι στα 30 μου είχα ήδη συμπληρώσει 15 χρόνια επαγγελματικής πορείας στη μαγειρική. Είμαι άνθρωπος που βαριέται εύκολα. Με δεσμεύει και με πνίγει να είμαι συνέχεια κλεισμένος σε μια κουζίνα, γι’ αυτό και ξεκίνησα το “Nomad Chef”. Αποφάσισα να ταξιδέψω έξω από τα στενά όρια της κουζίνας ενός εστιατορίου με στόχο να προωθήσω τη δική μου φιλοσοφία για τη μαγειρική και το φαγητό και να προσεγγίσω ένα ευρύτερο κοινό μέσω της παροχής υπηρεσιών private cheffing, συνεργασιών σε οργανωτικό και συμβουλευτικό επίπεδο με εστιατόρια, ξενοδοχεία, μονάδες εστίασης και παραγωγής προϊόντων, ανά τον κόσμο μέσα από συνεργασίες με διακεκριμένους επαγγελματίες και επιχειρηματίες, ενώ αρθρογραφούσα σε sites, περιοδικά και παράλληλα έγραψα και πέντε βιβλία. Με γοητεύει ο κόσμος της γαστρονομίας που είναι ένα σύμπαν διαφορετικών πραγμάτων».

Οι συνεργάτες του έχουν ξεχωριστή θέση στη ζωή του. «Εχω μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων γύρω μου όλα αυτά τα χρόνια και για μένα αυτό είναι η μεγαλύτερη ευτυχία. Το να έχω ανθρώπους δίπλα μου που μου συμπαραστέκονται και κάνουν τα όνειρά μου πραγματικότητα είναι μεγάλη τύχη, γι’ αυτό κι εγώ τους ακούω και τους ακολουθώ με κλειστά μάτια. Αν αφηνόμαστε στη ροή της ζωής να ξέρετε ότι οι άνθρωποι και τα πράγματα έρχονται μόνα τους και μας βρίσκουν. Αυτή την ομάδα δεν τη διάλεξα εγώ, με βρήκαν». Εχει μελετήσει ρέικι και έχει ασχοληθεί με την ψυχανάλυση. «Ασχολούμαι με όλο αυτό που ονομάζουμε ενέργεια που μας ορίζει και μας καθορίζει ως ανθρώπινες οντότητες», εξηγεί, ενώ μου θυμίζει πως η βάση μας δεν είναι άλλη από το χώμα. «Πάντα εκεί θα γυρνάμε, γι’ αυτό πρέπει να εκτιμάμε και να φροντίζουμε ό,τι μας δίνει».

Δεν υπάρχει κάποιο φαγητό που δεν έχει δοκιμάσει, δεν υπάρχει κάτι που δεν τρώει. «Είμαι άνθρωπος που μου αρέσει να δοκιμάζω καινούρια πράγματα και στον Αμαζόνιο όπου έχω ταξιδέψει έχω φάει από φίδι, μυρμήγκι, σκουλήκι μέχρι ό,τι μπορείς να φανταστείς. Είμαι ανοιχτός σε ό,τι προσφέρει η μητέρα φύση».

Οταν τον ρωτάω τι θα με συμβούλευε να μαγειρέψω για να εντυπωσιάσω τους φίλους μου, η απάντησή του ξαφνιάζει. Δεν προτείνει τίποτα περίπλοκο και εξεζητημένο, αντίθετα: «O,τι πιο απλό μπορείς και ό,τι σου φέρνει η παιδική σου μνήμη. Εχω κάνει τραπέζι με τηγανητά αυγά από το κοτέτσι μας, πατάτες από τη Σάμο και φέτα, το οποίο ενθουσίασε τους πάντες. Και πρέπει να σου πω ότι επειδή κάνω πολλά πριβέ δείπνα και εδώ και στο εξωτερικό, όσο μεγάλωνα και ένιωθα πιο σίγουρος γι’ αυτό που πρεσβεύω ως άνθρωπος και ως επαγγελματίας άρχισα να γίνομαι αφαιρετικός. Οταν αφαίρεσα τα περιττά έγινα και καλύτερος μάγειρας».

Τα τελευταία χρόνια είναι εξωτερικός συνεργάτης του Κένσινγκτον Πάλας και σχεδόν κάθε καλοκαίρι μαγειρεύει για τον Δούκα και τη Δούκισσα του Κέιμπριτζ στις διακοπές τους στη Νότια Γαλλία, ενώ έχει μαγειρέψει και σε δείπνα στο Κένσινγκτον. «Υπάρχει ένα συμβόλαιο με το Μπάκιγχαμ και η συνεργασία αυτή είναι από τις ωραιότερες εμπειρίες μου. Ειδικά η πρώτη φορά που μαγείρεψα για τον Πρίγκιπα Γουίλιαμ και την οικογένειά του ήταν μοναδική εμπειρία, γιατί συνειδητοποίησα ότι η επικοινωνία μαζί τους σε καθημερινό επίπεδο δεν έχει καμία σχέση με την εικόνα που έχει καλλιεργηθεί γι’ αυτούς. Σύγχρονοι άνθρωποι, όμορφη οικογένεια, με συμπεριφορά φιλική και απλή. Σεβασμός, ποιότητα και ευγένεια είναι οι λέξεις που τους χαρακτηρίζουν. Μαγειρεύω κατά βάση ελληνική κουζίνα, αλλά επειδή πολλές φορές τούς μαγειρεύω στο chateau που μένουν στη Νότια Γαλλία δημιουργώ και πιάτα που στηρίζονται σε προϊόντα που βρίσκω εκεί. Επίσης δεν υπάρχει μενού γιατί εμπνέομαι από τις αγορές που κάνω καθημερινά. Ξέρω έξι μήνες πριν πότε θα με χρειαστούν, πολλές φορές και έναν χρόνο πριν. Δεν γίνεται ποτέ κάτι την τελευταία στιγμή».

Ετοιμάζει την επιστροφή του στην τηλεόραση μέσω μιας ανθρωποκεντρικής εκπομπής που θα έχει να κάνει με τα προϊόντα της ελληνικής γης και τους παραγωγούς - και φυσικά θα μαγειρεύει σε κάθε περιοχή που θα επισκέπτεται. Δύσκολα θα ξαναβρισκόταν σε πρωινή καθημερινή εκπομπή γιατί θεωρεί ότι εκεί δεν μπορείς να αναπτύξει κανείς το μαγειρικό σκεπτικό του μέσα στα λίγα λεπτά τηλεοπτικού χρόνου. Οταν τον ρωτώ τι πρέπει να περιέχει το ταπεράκι της δουλειάς, απαντά: «Σημαντικό είναι τι θα συνδυάσεις σε αυτό το ταπεράκι. Ενα απλό παράδειγμα, η πατάτα και το κρέας είναι απαγορευτικός συνδυασμός. Αρα, όσπρια, ψάρι, λευκό κρέας, ρίζες, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όλα μαγειρεμένα στον ατμό, όχι βραστά, απλά μαγειρεμένα, με ελληνικό ελαιόλαδο και φρέσκα μυρωδικά». Νιώθει ικανοποιημένος από τον εαυτό του, ευτυχισμένος κάποιες στιγμές ίσως; «Ναι, είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος γιατί νιώθω πληρότητα από τα αγαπημένα πλάσματα που έχω γύρω μου. Επίσης πιστεύω ακράδαντα ότι ο άνθρωπος που έχει επαφή με τη φύση δεν μπορεί παρά να είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος» ◆