Στέλλα Καπεζάνου: «Η ζωγραφική μου δεν είναι επιλογή, είναι τρόπος ύπαρξης»

Μια ροκ μαμά και συνειδητοποιημένη γυναίκα, με τον τίτλο «πρώην μοντέλο» να την ακολουθεί ως σήμερα, και επιτυχημένη εικαστικός με πολλές διακρίσεις εντός και εκτός συνόρων, η Στέλλα Καπεζάνου θα μπορούσε να είναι η πρωταγωνίστρια στο κλιπ ενός θρυλικού τραγουδιού που δημιουργεί έκρηξη χρωμάτων. Τη συναντήσαμε με αφορμή τη νέα της έκθεση, αλλά διαβάζοντας πόσα ακόμα μοιράστηκε μαζί μας βάλτε στο YouTube το «She’s like a rainbow» των Rolling Stones και θα νιώσετε το γιατί.

GALA: Τον περασμένο μήνα ολοκληρώθηκε η πρώτη ατομική έκθεση που παρουσιάσατε στην Γκαλερί Σκουφά. Ως το νεότερο παιδί σας, μπορούμε να πούμε ότι είναι και η πιο αγαπημένη;

ΣΤΕΛΛΑ ΚΑΠΕΖΑΝΟΥ: Κάθε έκθεση κουβαλάει το φορτίο της εποχής που τη γέννησε. Τα «Emerald Paintings» ήρθαν σε μια στιγμή μετάβασης. Επιστρέφοντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου συμμετείχα στο Fulbright πρόγραμμα, βρέθηκα και πάλι στο στούντιο με μια ελαφριά μελαγχολία - το είδος της σιωπής που ακολουθεί κάτι έντονο. Αυτή η μελαγχολία, το υπαρξιακό μούδιασμα, μεταφέρθηκε άμεσα στους πίνακες: στα βλέμματα, στα χρώματα, στα εσωτερικά περιβάλλοντα που μοιάζουν πολυτελή αλλά είναι εμποτισμένα από μια αίσθηση απόστασης. Το έργο, για μένα, είναι πάντα ένας τρόπος να παρατηρώ και να επεξεργάζομαι το βίωμα. Δεν ξεκινώ γνωρίζοντας τη διαδρομή.

Ξεκινώ από κάτι που με βαραίνει -μια εικόνα, ένα συναίσθημα, μια απορία- και το αφήνω να με οδηγήσει. Οταν νιώσω μέσα μου ότι αυτό το ερώτημα έχει κλείσει, τότε καταλαβαίνω ότι η ενότητα είναι πλήρης. Και τότε, δημιουργικά, έχω ήδη μετακινηθεί αλλού. Κάθε φορά που μια ενότητα εκτίθεται για πρώτη φορά, εγώ βρίσκομαι ήδη βαθιά μέσα στην επόμενη. Οπότε, ναι, είναι μια ενότητα που αγαπώ, γιατί φανέρωσε κάτι εσωτερικό και αθόρυβο. Αλλά διανύω ήδη την εποχή των δράκων.

G.: Ποια είναι τα σχέδιά σας για το καλοκαίρι; Ετοιμάζετε κάτι για όσους δεν προλάβαμε την Γκαλερί Σκουφά ή καλοκαίρι ίσον ξεκούραση;

ΣΤ.Κ.: Το καλοκαίρι δεν θα είναι ξεκούραστο, αλλά σίγουρα θα είναι συναρπαστικό. Ενώ έτρεχε η έκθεση της Γκαλερί Σκουφά, παράλληλα ετοίμαζα τη μεγάλη μου έκθεση στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων στο Μεταξουργείο με τίτλο «Bad Girls, Big Dragons», σε επιμέλεια της Ιωάννας Γερακίδη. Η έκθεση ξεκίνησε πριν από μερικές ημέρες και θα διαρκέσει έως τις 7 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για μια τολμηρή εικαστική πρόταση που αγκαλιάζει τη μυθολογία, τη φαντασία και τη γυναικεία υπερδύναμη. Ο εκθεσιακός χώρος είναι εντυπωσιακά μεγάλος, όπως και σχεδόν όλα τα έργα που θα παρουσιαστούν. Η έκθεση αυτή είναι μια πρόσκληση σε ένα φωτεινό, άγριο, απελευθερωμένο σύμπαν και είναι ανοιχτή για όλους.

G.: Αν ο Ανρί Ματίς ήταν του ρεαλισμού, σίγουρα είστε η μετεμψύχωσή του. Εσείς πώς θα χαρακτηρίζατε τα έργα σας; Ποιες είναι οι επιρροές σας;

ΣΤ.Κ.: Ευχαριστώ πολύ για αυτή την αναφορά, με τιμά ιδιαίτερα. Ο Ματίς είχε μια ασύγκριτη τόλμη στο χρώμα και μια αβίαστη ελευθερία στη σύνθεση, στοιχεία που με συγκινούν βαθιά. Στη νέα μου αυτή έκθεση η παλέτα φτάνει στα άκρα, τα χρώματα δεν συνοδεύουν, πρωταγωνιστούν. Οι μορφές είναι μυθικές, τα έργα υπερβαίνουν το μέτρο, σχεδόν απαιτούν να τα κοιτάξεις. Οσο για τη δεξιοτεχνία, αν υπάρχει, είναι αποτέλεσμα μεγάλης αγάπης και αμέτρητων ωρών εξάσκησης στον καμβά. Ζωγραφίζω από παιδί, ήταν κάτι απλό και φυσικό για μένα. Με τα χρόνια η τεχνική ωρίμασε, αλλά η ανάγκη παρέμεινε ίδια.



G.: Γενικώς, σας αρέσουν τα έργα μεγάλων διαστάσεων και τα έντονα χρώματα. Με ψυχολογικούς όρους, πώς ερμηνεύεται αυτό;

ΣΤ.Κ.: Δεν θέτω περιορισμούς στη ζωγραφική. Οταν νιώσω ότι ένα θέμα με αφορά, μπαίνω να το εξερευνήσω. Επειτα, η ζωγραφική μου είναι αφηγηματική - όσο περισσότερο χώρο έχω τόσο περισσότερα μπορώ να πω. Η αισθητική μου δεν είναι επιλογή, είναι τρόπος ύπαρξης. Είναι ο φακός μέσα από τον οποίο βλέπω τα πάντα, από το σώμα και τη μνήμη μου μέχρι την κοινωνία που με περιβάλλει. Οι επιρροές μου είναι διασκορπισμένες: από τα βιβλία που με καθόρισαν μέχρι την πόλη που με μεγάλωσε, τους ανθρώπους που θαύμασα, τα έργα που δεν ξέχασα.

G.: Ας δούμε λίγο την ιστορία από την αρχή: από πότε θυμάστε τον εαυτό σας να εκφράζεται μέσα από ζωγραφική;

ΣΤ.Κ.: Από τότε που με θυμάμαι. Ζωγράφιζε η μητέρα μου και δίπλα της εγώ. Σε μπλοκ, σε τετράδια, στους τοίχους του δωματίου μου, στους τοίχους της τάξης μου, σε γλάστρες, σε ξύλινα τραπέζια, σε όλα μου τα έπιπλα, σε οτιδήποτε μπορούσε να ζωγραφιστεί. Και πάντα, μέχρι το τέλος του Λυκείου, στα περιθώρια όλων των σχολικών μου βιβλίων, πράγμα που με είχε βάλει σε μεγάλους μπελάδες με καθηγητές. Θυμάμαι συγκεκριμένα έναν που δεν άντεχε στη σκέψη ότι όσο μιλούσε εγώ σχεδίαζα, αντί να τον παρακολουθώ. Λες και μπορούσα ποτέ να μείνω ακίνητη για 12 χρόνια σε ένα θρανίο... Ο Αριστοτέλης είπε πως «δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων» και 2.000 χρόνια μετά το εκπαιδευτικό μας σύστημα παραμένει η τέλεια μέθοδος για να ισοπεδώνεται η διαφορετικότητα.

G.: Εχουν κρατήσει οι γονείς σας κάτι από την παιδική σας ηλικία;

ΣΤ.Κ.: Απολύτως τίποτα. Οι τοίχοι στο παιδικό μου δωμάτιο σβήστηκαν πριν από λίγα χρόνια και αυτοί.

G.: Ο γιος σας ζωγραφίζει; Του κρατάτε τις ζωγραφιές του;

ΣΤ.Κ.: Ο γιος μου είχε άρνηση στο χρώμα και τη ζωγραφική γενικότερα. Εχω ακούσει πως πολλά παιδιά ζωγράφων αρνούνται να ζωγραφίσουν, μάλλον από αντίδραση στους γονείς. Του άρεσε μόνο να κάνει doodles με μαύρο πενάκι. Εχω κρατήσει πολλά από τα σκίτσα του, είναι ευφυέστατα και με ακρίβεια στη λεπτομέρεια.



G.: Αν πρέπει να ξεχωρίσετε ένα επίτευγμα για το οποίο είστε περήφανη, ποιο θα ήταν αυτό;

ΣΤ.Κ.: Ως χαρακτήρας, στο παρελθόν κοιτάζω μόνο για να πάρω πληροφορία. Και ενώ έχω πολλά επιτεύγματα για τα οποία νιώθω ευγνώμων και περήφανη, επιλέγω πάντα να συγκεντρώνομαι στο παρόν ή στο πολύ κοντινό μου μέλλον. Το πιο πρόσφατο επίτευγμα που με κάνει να χαμογελάω είναι ότι μου ζήτησε ο Πάρις Μέξης να ζωγραφίσω στο χέρι κάποια από τα κοστούμια που έχει σχεδιάσει ο ίδιος για την παράσταση «Ηλέκτρα» στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Ηταν μια πρόσκληση-τιμή από έναν σκηνογράφο που θαυμάζω και δεν το σκέφτηκα δεύτερη φορά. Το να ζωγραφίζω πάνω στο ύφασμα, σε ρούχα που θα φορεθούν στο αρχαίο θέατρο ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία. Η «Ηλέκτρα», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου, παρουσιάστηκε στην Επίδαυρο στις 4 και 5 Ιουλίου.

G.: Κι εκείνο για το οποίο είστε υπερήφανη στην προσωπική ζωή;

ΣΤ.Κ.: Ο γιος μου. Οχι μόνο γιατί είναι ένας υπέροχος νεαρός άνδρας, αλλά γιατί μέσα από αυτόν σμιλεύτηκα κι εγώ. Το μεγάλωμά του με δίδαξε πειθαρχία, ενσυναίσθηση, οριοθέτηση και υπευθυνότητα.

G.: Αναπολείτε ποτέ την εποχή που ήσασταν μοντέλο στα 90s;

ΣΤ.Κ.: Το modeling το ξεκίνησα στη Β’ Λυκείου από ανάγκη - δεν το κατάλαβα, δεν με κατάλαβε. Για τα συνολικά 12 χρόνια που
δούλεψα στα media, μου έχει πάρει επιπλέον 20 χρόνια, δύο πτυχία, δεκάδες βραβεία, διακρίσεις, υποτροφίες τέχνης και αμέτρητες ώρες ψυχοθεραπείας για να αποδεχτώ ότι είναι μέρος της αυτοβιογραφίας μου και ότι μέχρι τα βαθιά μου γεράματα θα με ρωτάνε για το modeling κι εγώ θα ξαναπαντάω πως, όχι, δεν μου λείπει. Παρ’ όλα αυτά, αναγνωρίζω την κληρονομιά που μου άφησε και η οποία μεταφράζεται στη ζωγραφική μου σε πειθαρχία, απόσταση, staging, εμμονή με το βλέμμα, στυλιζαρισμένα αμερικανικά πλάνα, εκτίμηση για το ωραίο και τέλειο. Το μάτι μου έχει μετρήσει και δημιουργήσει σύνθεση προτού καλά-καλά το συνειδητοποιήσει το μυαλό μου