Το εγχείρημα της «γεφύρωσης» των πολιτισμών

«Ο Γάλλος συγγραφέας Ματιάς Ενάρ (Mathias Enard) γεννήθηκε στη Niort το 1972. Σπούδασε αραβικά και περσικά στο Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών. Το 1992 αναχωρεί για να σπουδάσει περσικά στο πανεπιστήμιο Chadid-Behechti της Τεχεράνης, εξερευνώντας περαιτέρω την κλίση του για την Ανατολή. Το πρώτο του μυθιστόρημα, "La perfection du tir", τιμήθηκε με το βραβείο Prix des Cinq Continents de la Francophonie το 2004. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα, όλα από τις εκδόσεις Actes Sud: "Zone", "Parle-leur de batailles, de rois et d'elephants" (βραβείο Goncourt des lyceens, 2010), "Rue de voleurs" και "Boussole" (ελλ. έκδ. "Πυξίδα", Prix Goncourt, 2015)» διαβάζω το βιογραφικό του συγγραφέα στην ιστοσελίδα Βιβλιονετ.

Επηρεασμένος από τους πολιτισμούς της Ανατολής, δείχνοντας ιδιαίτερο ζήλο στις τεχνοτροπίες και σε ζητήματα που αφορούν τις Ανατολικές χώρες, ο Ματιάς Ενάρ συνθέτει ένα μυθιστόρημα ¨πολιτισμών¨ μέσα από μια πρόσκληση-πρόκληση για τον Μιχαήλ Άγγελο.

Οι εκδόσεις Στερέωμα ανέλαβαν την έκδοση των 176 σελίδων του βιβλίου σε μετάφραση της Σοφίας Διονυσοπούλου με τίτλο «Μίλησέ τους για μάχες, για ρηγάδες και για ελέφαντες» το οποίο απέσπασε το βραβείο Goncourt des Lyceens 2010 προσθέτοντας έναν τίτλο της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνικής σχολής στο εκδοτικό τους πρόγραμμα.

Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης διαβάζουμε σχετικά για την ιστορία: «Όταν, την άνοιξη του 1506, ο Μιχαήλ Άγγελος ξεκινάει για την Κωνσταντινούπολη έχοντας αφήσει στη μέση την κατασκευή του μαυσωλείου του Πάπα Ιουλίου Β στη Ρώμη, γνωρίζει καλά ότι διακινδυνεύει να επισύρει την οργή του αυταρχικού ποντίφικα. Πώς όμως να αγνοήσει την επιστολή του Σουλτάνου Βαγιαζήτ που τον καλεί να κατασκευάσει μια μεγαλειώδη γέφυρα στον Κεράτιο Κόλπο; Έτσι ο μεγάλος γλύπτης αποφασίζει να κάνει το ταξίδι.

Ακριβές και λεπτοδουλεμένο σαν κόσμημα, το βιβλίο του Ενάρ είναι η προσωπογραφία ενός καλλιτέχνη της Αναγέννησης που έρχεται αντιμέτωπος με το κάλλος του μουσουλμανικού κόσμου, και ταυτόχρονα ένας συναρπαστικός στοχασμός πάνω στην πράξη της δημιουργίας. Αναπαριστώντας μερικές λησμονημένες από την ιστορία εβδομάδες, χρησιμοποιώντας αυθεντικό υλικό όπως τις σημειώσεις και τις επιστολές του Μικελάντζελο από την Κωνσταντινούπολη, ο Ματιάς Ενάρ σκιαγραφεί την περίπλοκη σχέση Δύσης και Ανατολής μέσα από τον συμβολισμό μιας ανολοκλήρωτης αρχιτεκτονικής χειρονομίας: μιας γέφυρας που δεν κατασκευάστηκε ποτέ, αλλά αποτυπώθηκε στο σημειωματάριο του καλλιτέχνη σαν ένα νεύμα από την άλλη όχθη του πολιτισμού.

Ο αινιγματικός τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το ακόλουθο απόσπασμα του Rudyard Kipling, το οποίο παραθέτει ως μότο του βιβλίου του ο Enard: "Μια ιστορία είναι αληθινή μόνο στον χρόνο που την αφηγείσαι. Και αφού είναι παιδιά, μίλησέ τους για μάχες, για ρηγάδες, για άλογα, για σατανάδες, για ελέφαντες και για αγγέλους, μην παραλείψεις όμως να τους μιλήσεις για έρωτα και για πράγματα παρεμφερή"».