To Ζ του Βασιλικού πρώτη ύλη για όπερα

Το Ζ του Βασίλη Βασιλικού θα αποτελέσει την πρώτη ύλη για μια νέα όπερα, παραγγελία της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στον 44χρονο συνθέτη Μηνά Μπορμπουδάκη, ο οποίος ζει και εργάζεται στη Γερμανία. 

Η νέα όπερα Ζ του Μηνά Μπορμπουδάκη – σε λιμπρέτο του Βαγγέλης Χατζηγιαννίδη βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού και σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου- κάνει πρεμιέρα στις 2 Μαρτίου 2018. 

Ως γνωστόν το Ζ ένα μυθιστόρημα που έγινε διεθνώς γνωστό μέσα από τις πολυάριθμες μεταφράσεις του και τη μεταφορά του στο σινεμά από τον Κώστα Γαβρά χαρκατηρίζεται από τον ίδιο τον συγγραφέα του ως «φανταστικό ντοκιμαντέρ ενός εγκλήματος», που «υπακούει στους νόμους ενός έργου φαντασίας, έχει δική του νομοτέλεια, αυτόνομη, μόνο που τυχαίνει όλα αυτά να μην είναι διόλου φανταστικά, αλλά μια πιστή και υπεύθυνη αντιγραφή της πραγματικότητας».

Σε ένα ενημερωτικό σημείωμα της παραγωγής διαβάζουμε: «Μια από τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας της χώρας μας, που στιγμάτισε το κατρακύλισμα στη μακρά περίοδο πολιτικής αναταραχής που οδήγησε στη χούντα, η δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ, Γρηγόρη Λαμπράκη, μπαίνει στο λυρικό ρεπερτόριο, φιλοδοξώντας να αναθερμάνει τη σχέση του κοινού με το λυρικό θέατρο, αλλά και του λυρικού θεάτρου με ζητήματα ακόμη ανοιχτά στη συνείδηση της κοινωνίας. Κόντρα στα στερεότυπα που θέλουν την όπερα αδιάφορη για την πολιτική, η Εναλλακτική Σκηνή ανέθεσε τη σύνθεση του Ζ σε έναν συνθέτη με μεγάλες διεθνείς επιτυχίες. 

Ο Μπορμπουδάκης συνθέτει μια όπερα που εξερευνά τα ηχοτοπία της ταραγμένης δεκαετίας του 1960, βασισμένος στο λιμπρέτο του λογοτέχνη, Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη. Ο συνθέτης αναφέρει για το ηχητικό τοπίο του έργου: «Γκάζια, ο ψίθυρος μιας γυναίκας, παραμορφωμένες φωνές στα μεγάφωνα, πέτρες που χτυπάνε κλειστά παντζούρια, εσωτερικές φωνές και ρυθμικοί θόρυβοι από τις ράγες ενός τρένου μας ταξιδεύουν σε ηχότοπους που ξεδιπλώνονται σε δύο επίπεδα: στον κόσμο των σκέψεων και την πραγματικότητα, θέτοντας το αναπάντητο ερώτημα: Γιατί;». Μπαίνοντας στο πολυδαίδαλο μυθιστόρημα του Βασιλικού και με την πεποίθηση πως με βάση το υλικό αυτό θα έπρεπε να χτιστεί ένα λιμπρέτο σαφώς πιο περιορισμένο σε έκταση, ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, βραβευμένος και πολυμεταφρασμένος συγγραφέας, όρισε ως βασικό κλειδί τη λέξη “οικονομία”: “Οικονομία στους ρόλους, στα λόγια, στις πληροφορίες. Οικονομία όχι όμως και στα αισθήματα ή στους κρυφούς συλλογισμούς των προσώπων”. Χαράσσοντας κοινή κατεύθυνση με τον Μηνά Μπορμπουδάκη αποφάσισαν να δώσουν έμφαση στο προσωπικό σύμπαν των ηρώων τους και να το αναδείξουν στην παράσταση σχεδόν ισότιμα με τη δράση και την “αστυνομική” ανέλιξη της ιστορίας, σε ισορροπία πάντα και με τον τεράστιο πολιτικό αντίκτυπο των γεγονότων της εποχής. “Η ανθρώπινη φύση”, λέει ο ίδιος ο Χατζηγιαννίδης, “ικανή για το πιο υψηλό και το πιο ποταπό, φαντάζει απελπιστικά αναλλοίωτη στο πέρασμα των δεκαετιών”.