Σχεδιάζοντας το φως

Για την ομάδα του F+M FOS, τον σχεδιαστή Φραγκίσκο Μπήτρο, τη διακοσμήτρια Μάνια Σουμανίδου και τον τεχνικό συνεργάτη τους, Αλέξη Ταφίλη, η μαγεία του φωτός είναι μια πολύ ιδιαίτερη υπόθεση. Στην επιβλητική έκθεσή τους, που βρίσκεται στη Λ. Βουλιαγμένης 7, στη Γλυφάδα, ο Φραγκίσκος αναλαμβάνει να με ξεναγήσει όχι μόνο στον χώρο αλλά και στη φιλοσοφία τους. Μπήκε στη δουλειά το '94 σχεδιάζοντας περίτεχνα κηροπήγια για το πρώτο του κατάστημα στο Κολωνάκι. Ήταν ένας μικρός χώρος με πολλές ιδέες, τον οποίο αποκαλούσε «μαγαζί των συγχαρητηρίων» επειδή όλοι τον συγχαίρονταν για τη δουλειά του, λέγοντάς του, μάλιστα, ότι τα σχέδια ήταν πολύ «προχωρημένα» για την εποχή.

Το '98 σχεδίασε τον φωτισμό της «Σπονδής», του γνωστού ρεστοράν, και το αποτέλεσμα δεν πέρασε απαρατήρητο από την επώνυμη πελατεία, με ονόματα όπως του Βαγγέλη Παπαθανασίου και της Ειρήνης Παππά να δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από τα φωτιστικά. Για εκείνη την εποχή, ο Φραγκίσκος πιστεύει πως κατά κάποιον τρόπο η ομάδα του εκπαίδευσε το αθηναϊκό κοινό σε μια νέα αισθητική στην οποία διαφορετικά στυλ μπορούσαν να συνυπάρξουν. «Τα σχέδιά μου είναι, νομίζω, “χαμαιλέοντες”», λέει ο ίδιος. «Είναι αρκετά θεατρικά και, γενικά, η φιλοσοφία ''mix & match'' μου αρέσει».

Το 2006, η ανάγκη για επέκταση έφερε την επιχείρηση στη σημερινή διεύθυνση. Ο Φραγκίσκος γοητευόταν πάντα από το φως. «Των κεριών, συγκεκριμένα» μου εξηγεί. «Λατρεύω το παιχνίδι των σκιών με το φως». Γρήγορα προσανατολίστηκε στον σχεδιασμό φωτιστικών, ως το επόμενο βήμα. Η λογική του ήταν να δημιουργήσει ένα “γιουσουρούμ τέχνης” και όχι άλλη μια έκθεση φωτιστικών. Και σε αυτό, η βοήθεια της Μάνιας ήταν σημαντική αφού έχει στήσει τα αντικείμενα με ξεχωριστό τρόπο, ώστε να μπορεί ο άλλος να «ταξιδέψει» νοερά μαζί τους.



Ο σχεδιαστής, τον οποίο το περιοδικό Abitare συγκαταλέγει στους καλύτερους της χώρας μας, θέλει να παρασύρει τον πελάτη σε ένα διαδραστικό παιχνίδι με τα φωτιστικά: να ξεκινήσει από τη βασική ιδέα και στη συνέχεια, μέσω της δυνατότητας που του δίνει ο σχεδιασμός, να το προσαρμόσει στην προσωπική του αισθητική. «Εγώ βάζω τη σπίθα ώστε ο άλλος να βάλει την φωτιά», μου λέει μπροστά στα έργα του. Πραγματικά, ένα συναρπαστικό κομμάτι της δουλειάς του είναι η δυνατότητα που δίνει στον πελάτη να στήσει διαφορετικά ένα αντικείμενο. Όπως λέει «δεν έχει σημασία, απλά, να αγοράσει κάποιος ένα φωτιστικό, αλλά να το εντάξει στη ζωή του, να μάθει να ζει μαζί του. Αυτό είναι το ωραίο».

Η ιδιαίτερη σχέση που έχει με τη φωτοσκίαση επεκτείνεται και στις διαπροσωπικές του σχέσεις, έχοντας αναπτύξει μια ευαισθησία προς τους «φωτεινούς ανθρώπους»: καταλαβαίνει αμέσως ποιος είναι φωτεινή προσωπικότητα και ποιος όχι. Για τους Έλληνες πιστεύει πως αναγνωρίζουν την αξία ενός πράγματος μόνο αν το δουν κάπου αλλού, κι αυτό ισχύει και για το σπίτι τους. «Γενικά, φοβούνται να βάλουν πρώτοι τη δική τους σφραγίδα», εξηγεί. «Σήμερα ο Έλληνας καλείται να έχει άποψη, να μην επηρεάζεται από άλλους. Γι’ αυτό εγώ, για παράδειγμα, δεν κοιτάζω βιτρίνες, δεν μ' ενδιαφέρει τι κάνουν οι άλλοι».



Η ομάδα του F+M FOS κατάφερε να ξεπεράσει τα στερεότυπα και να φτιάξει μόδα με σφραγίδα στο αντικείμενο. Στην αρχή οι πελάτες τους ήταν περισσσότερο καλλιτέχνες, ενώ τώρα δικηγόροι, γιατροί, κλπ. Τα φωτιστικά τους εκθέτονται στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Ντουμπάι και άλλες μεγάλες πόλεις του εξωτερικού. Παρόλα αυτά, ο Φραγκίσκος επιμένει ότι δεν κάνει τέχνη, αλλά μάλλον κατάθεση ψυχής. «Συλλαμβάνω μια ιδέα ακόμη και στις 3 τα ξημερώματα. Όμως έχω μάθει να ελίσσομαι στην κατασκευή αφού στο εργαστήριο ο Αλέξης γνωρίζει ακριβώς πώς ένα σχέδιο μπορεί να γίνει πράξη. Εκεί, τα αντικείμενα αποκτούν ψυχή». Ακόμα και η φύση του παρέχει μοναδικά υλικά, τα οποία συγκεντρώνει όταν ταξιδεύει, όπως πανέμορφους κορμούς ή φλούδες δέντρων που βρίσκει σε δάση και ποτάμια και τα οποία βρίσκουν τη θέση τους δίπλα σε μέταλλα ή κρύσταλλα.

Καταλαβαίνω πως τίποτα δεν είναι τυχαίο σε όλα αυτά τα μοναδικά αντικείμενα που βλέπω. Από τη λεπτομέρεια του σχεδιασμού, την επιλογή των υλικών -την οποία μπορεί να κάνει και ο πελάτης- μέχρι και τα ονόματα των collection, όλα κρύβουν μια οπτική. Για παράδειγμα, οι «Ρίζες», προέκυψαν από μια άσκηση της γιόγκα. Τέλος, για τον συνομιλητή μου η επιτυχία έρχεται όταν καταφέρνεις να κάνεις το χόμπι σου εργασία, δηλαδή να ξέρεις τι ζητάς από τη ζωή σου. Επίσης, τονίζει πως «είναι πολύ σημαντικό να είσαι ευγνώμων για ό,τι έχεις. Οι περισσότεροι δεν είναι. Το ''ευχαριστώ'' είναι μεγάλη ιστορία. Να σταματήσουν οι άνθρωποι να κοιτάζουν την πάρτη τους και να θυμούνται πως όσα προσφέρεις θα σου επιστραφούν».