Ενας μανατζερ-ακτιβιστής στο Κέντρο της Γης

Αισθάνθηκα κι εγώ την ίδια χαρά -και αν θέλετε, τον ίδιο ενθουσιασμό- με τον διαδικτυακό φίλο που κοινοποίησε στις αρχές του Σεπτεμβρίου στη σελίδα του στο Facebook μια φωτογραφία συνοδευμένη με ένα μικρό σχόλιο/λεζάντα: «Οχι κι άσχημη σοδειά από μελιτζάνες για το Κέντρο Βρεφών “Η Μητέρα”, δεν νομίζετε;». Οπως καταλάβατε, η φωτογραφία αναφέρεται σε... μελιτζάνες, οι οποίες φιγουράρουν κιόλας έτοιμες προς αναχώρηση δίπλα στο αυτοκίνητο της «Μητέρας». Επειδή δεν ήθελα να περιορίσω τη χαρά και τον ενθουσιασμό μου σε ένα απλό και τυπικό like, αναζήτησα τον φίλο που είχε κοινοποιήσει τη φωτογραφία για να μοιραστούμε τα συναισθήματά μας από κοινού. Πήρα τηλέφωνο, λοιπόν, τον κ. Πέτρο Κόκκαλη, γιατί εκείνος ήταν ο φίλος στο Facebook που κοινοποίησε τη φωτογραφία με τις μελιτζάνες. Ο ίδιος μου εξήγησε ότι ένας από τους στόχους που είχαν βάλει όλοι όσοι βοήθησαν να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί αυτό το βιολογικό περιβόλι στις εγκαταστάσεις όπου φιλοξενείται το Κέντρο της Γης -που λειτουργεί ως ορμητήριο για τη συνολική δραστηριότητα της Οργάνωσης Γη, η οποία είναι μία ελληνική Μη Κυβερνητική, Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση με ευρύτερους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς σκοπούς- επιτεύχθηκε. Και σε επίπεδο σοδειάς, αλλά κυρίως σε κοινωνικό μέρισμα που συνιστά η αγαθή πρωτοβουλία προσφοράς με τη διάθεση της όποιας σοδειάς σε φορείς όπως το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα» και το Ιδρυμα Προστασίας και Αποκατάστασης Παιδιών και Νέων με Νοητική Υστέρηση «Η Θεοτόκος», δύο κοινωφελή ιδρύματα με πολύχρονη δράση που οι εγκαταστάσεις τους γειτονεύουν με το Κέντρο της Γης - βρίσκονται στο Ιλιον της Αττικής. «Δεν ήταν εύκολο καν να προσφέρεις τα λαχανικά από το περιβόλι μας στα ιδρύματα», επισημαίνει ο κ. Κόκκαλης και προσθέτει: «Επρεπε και γι’ αυτό να δοθεί μάχη με τη γραφειοκρατία, κάτι που μας πήρε αρκετούς μήνες μέχρι να τα καταφέρουμε».  Αλλά τι σχέση έχει ο ίδιος με τις μελιτζάνες της κοινωνικής προσφοράς, τις βιολογικές καλλιέργειες και τα μποστάνια στην άλλη άκρη της Αττικής; Οι περισσότεροι αναγνώστες θα τον θυμούνται ακόμη ως ενεργό υψηλόβαθμο διοικητικό στέλεχος της ερυθρόλευκης ΠΑΕ -ξεκίνησε ως διευθυντής marketing στις αρχές της δεκαετίας του ’90, για να περάσει από το πόστο του γενικού διευθυντή και να ολοκληρώσει την πολύχρονη θητεία του το 2008 από το αξίωμα του αντιπροέδρου-, αλλά και ως πρώτο πρόεδρο του ποδοσφαιρικού συνεταιρισμού των ΠΑΕ, της Super League. 

O 42χρονος σήμερα κ. Κόκκαλης είναι ένας από τους ιδρυτές της Οργάνωσης Γη, και αν κανείς κρίνει από την ένταση και τη δραστηριότητα που αναπτύσσει μέσα από τα social media υπέρ των σκοπών και των στόχων της, θα πει δίχως άλλο πως είναι ένας μάχιμος και αφοσιωμένος ακτιβιστής. Παρ’ όλα αυτά διατηρεί στο ακέραιο τις επιχειρηματικές και επαγγελματικές του δραστηριότητες, αλλά και τα πολύ προσωπικά του ενδιαφέροντα, όπως η Ιστορία, το μεγάλο του μεράκι. Εκτός όλων των άλλων, ο κ. Κόκκαλης είναι πρόεδρος του Αθηναϊκού Εκπαιδευτικού Κέντρου Τεχνολογιών Πληροφορικής (Athens Information Technology - AIT) και αντιπρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Κόκκαλη. 

«Εμείς εδώ δεν έχουμε προεδριλίκια, αλλά ένα σύστημα διακυβέρνησης όπου οι ελέγχοντες και οι ελεγχόμενοι δεν είναι ποτέ τα ίδια πρόσωπα», επισημαίνει ο συνομιλητής μας, που θεωρεί ότι οι δραστηριότητες τόσο της Οργάνωσης Γη όσο και του Κέντρου της Γης συνδυάζουν την περιβαλλοντική εκπαίδευση ειδικά για μικρές ηλικίες με την ανάπτυξη του εθελοντισμού και των χαρακτηριστικών μιας σύγχρονης ευρωπαϊκών δεδομένων κοινωνικής επιχ    είρησης (social enterprise). Με άλλα λόγια, οι τίτλοι και τα λοιπά συνοδευτικά σταματούν στις πύλες του Κέντρου της Γης. Το τι συμβαίνει στα ενδότερά της το καταλαβαίνει κανείς και μέσα από τα posts που ανεβάζει ο κ. Κόκκαλης στο Facebook, όπου η ενασχόληση με τη γη γίνεται συνώνυμο της ανεμελιάς και της αθωότητας για πολυάσχολους Αθηναίους. Το post της 8ης Σεπτεμβρίου είναι αποκαλυπτικό: «Την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου οι εθελοντές του Κέντρου της Γης θα μαζευτούμε για να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γλιστρίδας (θα πέσει πολύ ξεβοτάνισμα!). Θα βάλουμε και ένα τσουκάλι με προϊόντα του κήπου και οι φήμες λένε πως μετά τις 17.00 θα μαζευτούν και λίγες κιθάρες για τον αποχαιρετισμό του καλοκαιριού και το καλωσόρισμα του φθινοπώρου. Σας περιμένουμε όλους από το πρωί στις 10.00 μέχρι και την εξαφάνιση της τελευταίας γλιστρίδας από το μποστάνι!».

Ο κ. Κόκκαλης έχει καταφέρει να αποτελεί και πρόσωπο αναφοράς για τη λειτουργία και τη δράση τόσο της Οργάνωσης Γη όσο και του Κέντρου της Γης. Ο λόγος; Μεταξύ άλλων είναι ένα γνωστό πρόσωπο λόγω πρότερων δραστηριοτήτων, αλλά και εξαιτίας του τρόπου που έχει επιλέξει να ζει ο ίδιος, δίνοντας τον απαραίτητο προσωπικό τόνο σε μια εξόχως συλλογική προσπάθεια. Γι’ αυτό και όπως υποστηρίζει, το πρωτεύον κριτήριο για όλους -ανεξαρτήτως προέλευσης και καταγωγής- είναι η διάθεση της προσφοράς για τη στήριξη, ενίσχυση και ανάπτυξη αυτής της νέας υποδομής στην Αθήνα -το Κέντρο της Γης-, αλλά και τις άλλες δράσεις και δραστηριότητες της Οργάνωσης Γη. 

Οσον αφορά στα τυπικά του πράγματος, ο κ. Κόκκαλης είναι ένας από τους τρεις ισότιμους γενικούς γραμματείς της Μη Κυβερνητικής, Μη Κερδοσκοπικής Οργάνωσης που φέρει την επωνυμία Οργάνωση Γη μαζί με τον κ. Χρήστο Ζούρα, γενικό διευθυντή της οργάνωσης και πρώην διευθυντή Περιβαλλοντικής Οργάνωσης του «Αρκτούρου», και τον κ. Σέργιο Φωτιάδη, σχεδιαστή προϊόντων, συνιδρυτή του δημιουργικού γραφείου We Design και από το 2005 διδάσκοντα στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Οι τρεις τους αποτελούν την επιτελική ομάδα μιας ευρύτερης παρέας ευαίσθητων περιβαλλοντικά και κοινωνικά πολιτών που φτάνουν τους σαράντα. Μεταξύ αυτών -όπως μπορεί κανείς να δει στο site της οργάνωσης- περιλαμβάνονται οι ακτιβιστές κύριοι Γιάννης Σακιώτης και Σάκης Κουρουζίδης, η δημοσιογράφος Θάλεια Καρτάλη, ο σκηνοθέτης Δημήτρης Ινδαρές, η αναπληρωτής πρόεδρος των Πρασίνων της Αυστρίας κυρία Μαρία Βασιλάκου και ο συνθέτης Μίνως Μάτσας. Παράλληλα, δίπλα στη ΜΚΟ Γη υπάρχει και λειτουργεί ένα σωματείο που συσπειρώνει όλους εκείνους που θέλουν και μπορούν να υποστηρίξουν με πολλαπλούς τρόπους το ιδιαίτερο αυτό εγχείρημα, το οποίο διαθέτει -όπως λέει ο νόμος- 21 μέλη, σχεδόν όλοι τους άνδρες: οι κύριοι Χρήστος Ζούρας, Τάκης Κανελλόπουλος, Κωστής Ζομπανάκης, Πέτρος Κόκκαλης, Κωνσταντίνος Κορλέτης, Μιχάλης Στασινόπουλος, Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, Γιάννης Στασινόπουλος, Κωστής Κωνσταντακόπουλος, Χρήστος Κωνσταντακόπουλος, Αγγελος Μιχαλόπουλος, Σπήλιος Μανιάς, Κωνσταντίνος Σγουμπόπουλος, Βαγγέλης Αβέρωφ, Νίκος Μητσόπουλος, Γιώργος Φιλιππίδης, Γιώργος Σαλιάρης-Φασσέας, Γιάννης Ξυλάς, Ανδρέας Ζομπανάκης, Θοδωρής Ρήγας και η κυρία Ρένα Γύφτουλα-Ζούρα. Οπως κανείς μπορεί εύκολα να διακρίνει, μεταξύ των ανδρών του σωματείου περιλαμβάνονται επίλεκτα μέλη της ελληνικής επιχειρηματικής και εφοπλιστικής κοινότητας - ιδιαίτερα από τις νεότερες γενιές. 

Το Κέντρο της Γης άνοιξε τις πύλες του μόλις τον Φεβρουάριο του 2012. Μέχρι στιγμής μέσα από τα εκπαιδευτικά του προγράμματα, που απευθύνονται κατά κύριο λόγο στις μικρές ηλικίες, έχει καταφέρει να προσελκύσει 12.000 περίπου επισκέπτες μαθητές, 2.500 φίλους στο Facebook και πάνω από 500 φίλους εθελοντές που στηρίζουν με τη συμμετοχή τους τις πολλαπλές δραστηριότητες του Κέντρου. Εκεί παρέχεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» σε ειδικά διαμορφωμένη έκταση 25 στρεμμάτων στο κτήμα Βασιλίσσης και στο Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» στο Ιλιον. Η έκταση περιλαμβάνει μόνιμες εκθέσεις σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, καθώς και οριοθετημένους φυσικούς χώρους για επίσκεψη, παρατήρηση και απόλαυση. 

Σκοπός του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά μέσα από βιωματικές δραστηριότητες για την ανάγκη μιας συλλογικής προσπάθειας με στόχο την ομαλή μετάβαση σε ένα νέο αειφορικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης που δεν θα βασίζεται στην απειλητική για τη φύση μαζική κατανάλωση των φυσικών πόρων, αλλά στη συνεργατική συμβίωση ανθρώπου και φύσης και στη συλλογική βελτίωση των όρων διαβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πορείες και στάσεις σε ειδικά επιλεγμένους χώρους -στεγασμένους αλλά και στο ύπαιθρο-, οι οποίοι είναι:

• Η έκθεση εντόμων - ασπόνδυλων (κοινωνίες ζωντανών μυρμηγκιών, μελισσών ή ωφέλιμων εντόμων), όπου αναδεικνύεται η σημασία τους για τα φυσικά οικοσυστήματα και τις βιοκαλλιέργειες.
• Τα παραδοσιακά γεωργικά μηχανήματα του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. 
• Ο Πύργος Βασιλίσσης και το κτήμα - ιστορική αναδρομή.
• Το άλογο και η χρήση του μέσα από την Ιστορία. 
• Οι βιολογικοί λαχανόκηποι.
• Ενα άγριο οικοσύστημα Αττικής - τεχνητή κατασκευή. 
• Η ελιά και η ιστορία της, η μουριά και η ιστορία της. 
• Διάδραση των επισκεπτών με την ιστορική, φιλοσοφική και ανθρωπιστική διάσταση του «περιβάλλοντος» αλλά και των «κοινωνιών».