Βασίλης Στεφανακίδης

Να δούμε όμως με ποια δεδομένα ξεκινά αυτή η νέα χρονιά. Πρώτον και κύριον, με την προίκα του 2022 όπου, παρά τις διεθνείς αντιξοότητες και την εισαγόμενη ενεργειακή ακρίβεια, η ελληνική οικονομία στάθηκε όχι απλά όρθια αλλά πέτυχε μια πρωτοφανή ανάπτυξη πέριξ του 6% που μείωσε ποσοστιαία το εξωτερικό χρέος της χώρας.

Βέβαια για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή ακρίβεια με τις κρατικές παρεμβάσεις και τις επιδοτήσεις στα ενεργειακά προϊόντα, η ελληνική οικονομία, όπως και να το κάνουμε, «μάτωσε» αρκετά. Τα σχεδόν 10 δισ. που διατέθηκαν για τη στήριξη των νοικοκυριών δεν περίσσευαν και αν δεν υπήρχε αυτή η ενεργειακή κρίση θα μπορούσαν να συμβάλουν σε έργα υποδομής αλλά και ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών με πρόσθετες φοροελαφρύνσεις.

Και πάλι καλά όμως να λέμε, καθώς, στο πλαίσιο του δημοσιονομικού χώρου που άφησε η σημαντική αύξηση των εσόδων του κράτους, είδαμε κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, αύξηση των συντάξεων, αύξηση του κατώτατου μισθού, μείωση του φόρου επιτηδεύματος και μια σειρά έμμεσων επιδοτήσεων από προγράμματα αλλαγής ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, πρόγραμμα «Εξοικονομώ» κ.λπ.

Η τουριστική σεζόν υπήρξε εξαιρετική και πρόσθεσε στον εθνικό πλούτο πάνω από 18 δισ. ευρώ και ελπίζουμε αυτή η θετική πορεία να συνεχιστεί και τη νέα χρονιά. Παράλληλα με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και του ΕΣΠΑ που τρέχουν, ενεργοποιήθηκαν μια σειρά από επενδύσεις τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και στις δημόσιες υποδομές. Οι εξαγωγές ελληνικών προϊόντων σημείωσαν επίσης αλματώδη αύξηση πέριξ του 40%, ενώ η επίσημη καταγεγραμμένη ανεργία έπεσε κάτω από 12%.

Παράλληλα, τόσο οι άμεσες ξένες επενδύσεις όσο και οι ελληνικές εμφανίζουν θεαματική άνοδο, καθώς έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της χώρας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η χώρα ανέβηκε 14 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη για το επιχειρηματικό περιβάλλον. Κι ας μην ξεχνάμε και τη θετικότατη πορεία της χώρας στην ψηφιακή μετάβαση που περιορίζει δραστικά τη γραφειοκρατία και απλοποιεί τις σχέσεις του πολίτη με το κράτος.

Αυτά είναι τα κληροδοτήματα, που δεν τα λες κι ασήμαντα, για το 2023.

Ωστόσο η νέα χρονιά δεν θα είναι εύκολη για πολλούς λόγους. Πρώτον και κύριον, γιατί ακόμα δεν έχουμε δει το σκληρό πρόσωπο της ενεργειακής κρίσης. Οι τελευταίοι μήνες του 2022 βοηθήθηκαν από τον πρωτοφανή καλό καιρό και ουσιαστικά δεν έχουμε ακόμα νιώσει τον χειμώνα σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.

Για πόσο όμως θα κρατήσει αυτό και για πόσο οι τιμές της ενέργειας θα κινούνται σε αντιμετωπίσιμα επίπεδα; Και επίσης για πόσο ακόμα θα αντέξει η οικονομία να επιδοτεί σε αυτά τα επίπεδα την κατανάλωση; Είναι ερωτήματα του ενός εκατομμυρίου. Οπως ερώτημα με δύσκολη απάντηση είναι τι θα γίνει με την άλλη πληγή στο διαθέσιμο εισόδημα, που είναι η ακρίβεια στο ράφι και ο πληθωρισμός.

Επιπρόσθετα για τη χώρα μας μια άλλη δύσκολη παράμετρος είναι αυτή των εκλογών που θα έχουμε σε λίγους μήνες.

Διαδοχικές εκλογές που δυνητικά θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση και να διακινδυνεύσουν τα επιτεύγματα που προαναφέραμε γιατί, κακά τα ψέματα, η κυβερνητική σταθερότητα είναι το υπ’ αριθμόν 1 ζητούμενο από τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις.

Το μείζον λοιπόν είναι τι κυβέρνηση και πότε θα προκύψει αυτή από αυτές τις εκλογές και αν θα πατηθεί φρένο επί μακρόν στην οικονομική δραστηριότητα με υπηρεσιακή κυβέρνηση. Ας ελπίσουμε να μη βρουν ευκαιρία μέσα στην ακυβερνησία να δημιουργήσουν κάποιο επεισόδιο και οι απρόβλεπτα επικίνδυνοι γείτονές μας Τούρκοι. Εν κατακλείδι όμως, ας μην είμαστε απαισιόδοξοι κι ας ελπίσουμε σε ομαλές εξελίξεις για να συνεχιστεί η θετική πορεία της οικονομίας, που εν τέλει μας αφορά όλους.